این بخش از تحقیق ادامۀ بخش قبلی و تکمیلکنندۀ آن است؛ زیرا در بخش قبلی شبهاتی که غربیها دربارۀ لتوکوب زنان در شریعت اسلامی مطرح کرده بودند، بیان شد و در این بخش میخواهیم به ارائۀ پاسخ به این شبهات و سایر موارد مربوط به آن بپردازیم.
تنبیه زنان در اسلام
شیخ محمد غزالی مینویسد: در منابع شرعی، دلیلی نیافتم بهجز دو مورد که تنبیه را جایز دانسته باشد:
اول در موقع ناشزه بودن زن با مرد؛ ناشزه یعنی تکبر، خودبزرگ بینی و برتری جستن زن؛ به این معنی که زن خودش را از مرد بالاتر تصور میکند و از اطاعتش سرباز میزند و این کار، زن را وادار میکند تا در نیازمندترین وظایف زناشوئی رابطۀ خوبی با مرد نداشته باشد و مرد درحالی شب را سپری کند که از آن زن ناراحت است.
امر دومی که خیلی بد است، این است که به مرد بیگانهای که شوهرش او را نمیپسندد، اجازۀ ورود به خانه بدهد؛ با وجود اینکه در این کارش شبههای وجود دارد که رابطۀ زناشوئی را متزلزل میکند.
بااینوجود، همۀ مفسران معتقدند که تنبیه و تأدیب زن، مثلاً با مسواک صورت بگیرد؛ پس آنها را محکم نزنید و بر چهرۀ ایشان نزنید. در حدیث آمده است: «ولا تضرب الوجه، ولا تقبح»؛ «به چهرهها نزنید حرف زشت هم به ایشان نگویید.»
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم با یازده زن ازدواج نمود و هرگز یکی از آنها را تنبیه نکرد. البته کسانی را که زنانشان را در روز تنبیه میکنند و شب خجالت نمیکشند با او همخوابی میکنند، چنین افرادی را به باد انتقاد گرفتند؛ آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم میفرمایند: «بم یضرب أحدکم امرأته ضرب الفحل أو العبد ثم لعله یعانقها»؛ «آیا شرم ندارید که زنان را مانند بردگان کتک میزنید و پس از مدتی آن را به آغوش میکشید.»
حالا از کسانیکه این شبهه را مطرح میکنند، باید پرسید: اینها با اسلامی که همیشه بر او میتازند، چه نسبتی دارند؟ آنها میگویند: قرآن بر تنبیه زنان تصریح کرده است. لیکن کدام تنبیه را اسلام مباح قرار داده است؛ تنبیه زنان، بهعنوان آخرین راه علاج بهحساب میآید.
همچنین تنبیه زنان با چیزی سبک مانند مسواک و… صورت گیرد؛ زیرا هدف از تنبیه، عذاب دادن او نیست؛ بلکه ادب نمودن و راهنمایی کردن او مدنظر است.
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم نسبت به زنان فرمودند: «در مورد زنها از خدا بترسید؛ زیرا شما آنها را بهطور امانت از جانب خداوند گرفتهاید و با کلمۀ خداوند شرمگاهشان را برای خویشتن حلال کردید و از جملۀ حقوق شما بر آنها این است که در خانۀ شما کسی را که شما ناپسند میدارید، نیاورند و اگر چنین کردند، پس آنها را بزنید؛ اما نه بسیار شدید.»
شیخالاسلام مفتی محمدتقی عثمانی حفظهالله میفرمایند: «هدف از کتک زدن و تنبیه، اذیت کردن نباشد، بلکه هدف اصلی، تأدیب و اصلاح باشد. به همین دلیل کتک زدنی که باعث آزار جسمی (مثل بهجای ماندن اثر ضرب) باشد، جایز نیست.»
مورد بعدی اینکه: دستور شریعت اسلامی در حق مادرانی که پا به سن کهولت میگذارند چه است و شریعت اسلامی دراینباره چه دستوراتی دارد؟
زن مسلمان، هر اندازه که مسن و سالخورده شود، احترام و حقوقش بیشتر میگردد و فرزندان و خویشاوندانش برای نیکی به وی همچون گذشته، با یکدیگر رقابت میکنند؛ چون او آنچه بر عهدهاش بود را انجام داده است و حقوقی که بر گردن فرزندان، نوهها، خانواده و جامعه داشت، برایش باقی مانده است. برای همین است که جامعهشناسان غربی آرزو میکنند که بتوانند باری دیگر در جهان غرب شاهد نظام خانوادگی مسلمانان باشند؛ چنانکه «جاک ریلسر»، جامعهشناس مشهور اروپایی میگوید: «جایگاه واقعی زن، خانه است و مسئولیت اصلی او تربیت فرزندان است.»
حالآنکه خانهداری بیتردید سنت حضرت فاطمة الزهرا رضیاللهعنها است. او تمام کارهای خانه را به دست خود انجام میداد.
وقتی شریعت اسلامی به زن دستور میدهد تا در خانه بماند، برای حفاظت و صیانت خود زن است تا در معرض چشمان مردان گرسنه قرار نگیرد و تا اسباب فتنه و فساد در جامعه ایجاد نشود. گرچه اسلام با بیرون شدن زنانی که حدود شرعی را رعایت میکنند، مشکلی ندارد: «بدینجهت است که اسلام، راههایی را که به اسباب و علل تحریکآمیز و شهوتانگیز منتهی میشود، مسدود میسازد تا از ارتکاب زنا جلوگیری شود.»
تکریم اسلام و تکریم شما؟
بررسی آیات و احادیث گهربار رسولالله صلیاللهعلیهوسلم نشان میدهد که اسلام به زنان، جایگاه و منزلت ویژهای عطا کرده است که این جایگاه در هیچ آیین و نزد هیچ گروه دیگری یافت نمیشود. کسانیکه دم از آزادی زنان میزنند، چرا زنان نزدشان ارزش و اعتباری ندارد؟
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم میفرمایند: «ما أکرم النساء إلا کریم، ولا أهانهن إلا لئیم»؛ «فقط انسانهای بزرگمنش زنان را احترام میکنند و جز انسانهای پست کسی زنان را اهانت نمیکند.»
اینجاست که غربیها چشمانشان را در مقابل حقایق زنان استواری که در کشورشان زندگی میکنند، بستهاند و سپس بر مهربانی دینمان نسبت به زنان دستدرازی میکنند و زنان مسلمان را با نام آزادی و استقلال، به بیحجابی و فحشا فرامیخوانند و فراموش کردهاند که هیچ آیینی در دنیا وجود ندارد که بهاندازۀ اسلام، مقام و مرتبۀ زن را بالا برده باشد. خداوند متعال میفرماید: «ولهن مثل الذي علیهن بالمعروف»؛ «و برای همسران (حقوق و واجباتی) است (که باید شوهران ادا بکنند) همانگونه که بر آنان (حقوق و واجباتی) است (که باید همسران ادا کنند) بهگونهای شایسته.»
آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم در مورد کسانیکه زنانشان را تنبیه میکنند، فرمودهاند: «جز انسانهای پست کسی به زنان توهین نمیکنند.»