در بخش دوم این مقاله، جرم و گناه صدور فتوا بدون علم از منظر قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش، به تبعات این فاجعه از دیدگاه حدیث نبوی می‌پردازیم.
در مجموعه‌ای از احادیث نبوی (صلی‌الله علیه وسلم)، هشدارها و توبیخ‌های فراوانی در مورد صدور فتوا بدون دانش وجود دارد. از جمله، امام احمد در مسند خود، امام دارمی و امام ابن ماجه در سنن خود، حدیثی از ابوهریره (رضی‌الله عنه) نقل کرده‌اند که پیامبر (صلی‌الله علیه وسلم) فرموده‌اند: «مَنْ أُفْتِيَ بِفُتْيَا غَيْرَ ثَبَتٍ، فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى مَنْ أَفْتَاهُ؛ اگر کسی بدون دانش فتوا دهد، گناه آن بر دوش فتوادهنده است تا زمانی که مستفتی بر اساس آن فتوا عمل نماید.»
این حدیث به ما می‌آموزد که شخصی که بدون دانش فتوا می‌دهد، دو گناه را مرتکب می‌شود: یکی گناه صدور فتوا بدون علم و دوم، بار گناهی که بر دوش مستفتی قرار می‌گیرد.
همچنین، روایات دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد صدور فتوا بدون دانش موجب گمراهی فتوادهنده و هدایت نادرست دیگران می‌شود. به عنوان مثال، امام بخاری (رحمه‌الله) در صحیح خود حدیثی از عبدالله بن عمر بن العاص رضی‌الله عنه نقل کرده است که پیامبر (صلی‌الله علیه وسلم) فرموده‌اند: «إِنَّ اللَّهَ لَا يَقْبِضُ الْعِلْمَ انْتِزَاعًا يَنْتَزِعُهُ مِنَ الْعِبَادِ ، وَلَكِنْ يَقْبِضُ الْعِلْمَ بِقَبْضِ الْعُلَمَاءِ ، حَتَّى إِذَا لَمْ يُبْقِ عَالِمًا اتَّخَذَ النَّاسُ رُءُوسًا جُهَّالًا ، فَسُئِلُوا فَأَفْتَوْا بِغَيْرِ عِلْمٍ فَضَلُّوا وَأَضَلُّوا.» این حدیث تأکید می‌کند که خداوند دانش را با مرگ دانشمندان از میان می‌برد، و زمانی که دانشمندی باقی نماند، مردم سران نادانی را برای خود برمی‌گزینند که بدون دانش فتوا می‌دهند و در نتیجه هم خود و هم دیگران را گمراه می‌کنند.
صدور فتوا بدون دانش و تخصص، دروغ بستن به خداوند متعال است و از گناهان کبیره به شمار می‌رود. این عمل نه تنها باعث گمراهی جامعه اسلامی می‌شود، بلکه به اعتبار علمای شریف نیز لطمه می‌زند و ذهن عمومی را نسبت به مسائل دینی مشوش می‌کند. بنابراین، همه افراد باید از این عمل فاجعه‌بار پرهیز کنند و دیگران را نیز از آن برحذر دارند.
