در خیل عظیمِ عوامل بروز ناامیدی در افکار شخص و کشاندن او به دره‌ی فلاکت و ایستایی، یکی هم ارتکاب گناهان و معاصی و دورشدن از بارگاه خداوندی و آغشته‌شدن به تعفن زشتی‌ها و پلیدی‌های روحی و روانی است. در این بخش می‌پردازیم به واکاوی و کنه‌جوی همین عامل و اندکی وارسی‌‌اش می‌نماییم.
۳. ارتکاب گناهان و اصرار بر آنها
خداوند بشر را آفریده و مسیرهایی را که باید دنبال کنند و مسیرهایی که باید از آنها دوری کنند را می‌داند. انسان‌ها باید بدانند کدام راه‌ها با طبیعت و سرشت آنها سازگار است و کدام یک در تضاد با درونیات و روحیاتشان قرار دارد. خداوند هدف اصلی و مقصد کلیدی زندگی انسان را مشخص کرده، چنانچه در قرآن کریم فرموده است: «وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ؛ من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا عبادت کنند.» (سوره الذاریات، آیه ۵۶)
عبادت خداوند و پیروی از دستورات و تعالیم دینی، هدف اصلی برای انسان است. همچنین، خودداری از گناهان و اجتناب از مهلکه‌ها از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی انسانی به شمار می‌روند. خداوند در این باره می‌فرماید: «قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ؛ بگو: ای بندگان من که بر خود زیاده‌روی کرده‌اید، از رحمت خدا نومید نشوید. خداوند همه گناهان را می‌بخشد. او بسیار آمرزنده و مهربان است.» (سوره الزمر، آیه ۵۳)
توبه و بازگشت به مسیر درست، راز دوام و امید در زندگی است. انسان‌ها باید از گناهان دوری کنند و از مسیر اشتباهی که پیموده‌اند بازگردند. خداوند می‌فرماید: «وَ الَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَ هُمْ يَعْلَمُونَ؛ و آنها که هنگام ارتکاب گناه یا ظلم به خود، خدا را یاد می‌کنند و برای گناهان خود طلب آمرزش می‌نمایند، و چه کسی جز خدا گناهان را می‌بخشد؟ و آنها به گناهان خود اصرار نمی‌ورزند در حالی که می‌دانند.» (سوره آل عمران، آیه ۱۳۵)
این احساس پشیمانی پس از گناه می‌تواند به افسردگی و ناراحتی منجر شود، و فرد ممکن است خود را بی‌ارزش و گناهکار ببیند، اما خداوند هدف نهایی را عبادت و پرستش خود قرار داده است، تا انسان‌ها با رسیدن به این هدف، روحیه و امید خود را بازیابند.
در جای دیگر فرموده است: «وَ مٰا أُمِرُوا إِلاّٰ لِيَعْبُدُوا اَللّٰهَ مُخْلِصِينَ لَهُ اَلدِّينَ حُنَفٰاءَ وَ يُقِيمُوا اَلصَّلاٰةَ وَ يُؤْتُوا اَلزَّكٰاةَ وَ ذٰلِكَ دِينُ اَلْقَيِّمَةِ؛ و فرمان نیافتند جز آنکه الله را مخلصانه و بر پایه‌ی آیین توحیدی، در حالی عبادت کنند که دین و عبادت را ویژه‌ی او بدانند و نماز را برپا دارند و زکات دهند. این، همان آیین استوار و راستین است.» (بینه: ۵)
زیرا این دو گزینه‌ی خوب و بد از آنجا ناشی می‌شود که خداوند هم راه نیکی هم راه زشتی را پیشاپیش مشخص کرده و انسان را در میان گزینش یکی مختار قرار داده است؛ چنانکه فرموده است: «وَ هَدَيْنٰاهُ اَلنَّجْدَيْنِ؛ و او را به دو راه (نیک و بد) رهنمون شدیم.» (بلد: ۱۰)
وقتی انسان یکی از این دو را به‌عنوان مقصد زندگی‌اش انتخاب کرد، طبعاً با تبعات آن روبه‌رو می‌شود. یکی از شایع‌ترین آثار منفی گناهان بروز ناامیدی در شخص است.
