ام المؤمنین، حضرت عایشه صدیقه (رضی الله عنها)، نمونهای کامل از عفت، پاکدامنی و طهارت است. پدر بزرگوارش، حضرت ابوبکر صدیق (رضی الله عنه)، نخستین فرد آزادی بود که به پیامبر (صلی الله علیه وسلم) ایمان آورد و همواره به عنوان یار و یاور ایشان شناخته شده است. ابوبکر صدیق، حتی پیش از اسلام، به خاطر سخاوت، شجاعت، امانتداری، خردمندی، خوشاخلاقی و زندگی پاکیزهاش معروف و مورد احترام بود. مردان قبیله به سبب دانش و آگاهی دقیق، همنشینی خوب و اخلاق نیکوی او به او میپیوستند.
مادر گرامیاش، حضرت ام رومان (رضی الله عنها)، همسر ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) بود که در دوران سختیها مادری مهربان و خیرخواه بود. ایمان، امانتداری، مهربانی و خوشاخلاقی از او میبارید و این خانوادهای بود که در آن، عایشه (رضی الله عنها) رشد کرد و به عنوان همسر پیامبر (صلی الله علیه وسلم) به شهرت رسید. پیش از تولد عایشه (رضی الله عنها)، پدر و مادرش از یاران و عاشقان خدا و رسولش بودند، که این امر سبب شد او از بدو تولد در محیطی مملو از نور توحید و صداقت بزرگ شود.
عایشه (رضی الله عنها)، که پدری همچون ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) داشت، به اخلاق پیامبر (صلی الله علیه وسلم) آراسته و از نخستین کسانی بود که در سایه اسلام رشد یافت. ام رومان، زنی بود که پیامبر (صلی الله علیه وسلم) در وصف او فرمودهاند که کسی که میخواهد به یکی از حوریان بهشتی نگاه کند، به ام رومان نگاه کند.
زمانی که رسول اکرم (صلی الله علیه وسلم) همسر وفادارش، حضرت خدیجه کبری (رضی الله عنها) را از دست داد، دوران سختی و اندوهی بر ایشان آغاز شد. حضرت خدیجه (رضی الله عنها) از نخستین کسانی بود که به رسالت ایشان ایمان آورد و در راه حمایت از پیامبر (صلی الله علیه وسلم) جانفشانیهای فراوانی کرد. این ویژگیهای برجسته، عشق و محبت عمیقی میان ایشان و پیامبر (صلی الله علیه وسلم) ایجاد کرد، و از این رو، فقدان چنین همسری برای رسول اکرم (صلی الله علیه وسلم) بسیار سخت و دردناک بود. این دوران به «عام الحزن»، یعنی سال اندوه، شهرت یافت.
پس از وفات حضرت خدیجه (رضی الله عنها)، خوله بنت حکیم، همسر عثمان بن مظعون، به پیامبر (صلی الله علیه وسلم) پیشنهاد کرد که با سوده و عایشه ازدواج کنند. پیامبر (صلی الله علیه وسلم) به خوله فرمود که برای خواستگاری به نزد آنها برود. پیامبر (صلی الله علیه وسلم) به سوده (رضی الله عنها) به خاطر مدیریت خانه و نگهداری از دخترانش و به عایشه صدیقه (رضی الله عنها) به خاطر جانشینی خدیجه (رضی الله عنها) و کمک در راه تبلیغ و گسترش دعوت اسلامی علاقهمند بود. حضرت عایشه (رضی الله عنها) دارای زیرکی، هوشیاری فوقالعاده و شخصیتی قدرتمند و مستقل بود که پیامبر (صلی الله علیه وسلم) در او یافته بود و استعدادهایش را برای تبدیل شدن به یک همسر شایسته و دانا برای پیامبر (صلی الله علیه وسلم) کشف کرده بود.
خوله بنت حکیم با خبری خوشایند به خانهی ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) شتافت و به ام رومان (رضی الله عنها) بشارت داد: «آیا میدانید خداوند چه نعمت بزرگی به شما اعطا کرده است؟ پیامبر خدا (صلی الله علیه وسلم) از عایشه یاد کرده و او را برای ازدواج خواستار شده است.» ام رومان (رضی الله عنها) از شادی سرشار شد و گفت: «این خبر برای من مایهی دلگرمی و محبت است، اما بگذار تا ابوبکر (رضی الله عنه) برگردد.» هنگامی که ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) آمد، خوله مطلب را با او در میان گذاشت. ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) پرسید: «آیا عایشه (رضی الله عنها) لیاقت این ازدواج را دارد؟ مگر برادرزادهی او نیست؟ آیا اسلام ما را به عنوان برادران دینی قرار نداده است؟» خوله به نزد پیامبر خدا (صلی الله علیه وسلم) بازگشت و موضوع را بازگو کرد. پیامبر (صلی الله علیه وسلم) فرمودند: «به او بگو که تو برادر دینی من هستی و دخترت برای من شایسته است.»
مشاهده میشود که در برخی مناطق، عدهای از زنان میگویند فردی برادر دینی آنهاست و در حضور او حجاب خود را حفظ نمیکنند. باید توجه داشت که حجاب یک فریضهی دینی است و باید در برابر هر مرد نامحرمی، حتی برادر دینی، رعایت شود. ابوبکر صدیق (رضی الله عنه) با این درک و شناخت، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) را به عنوان داماد پذیرفت و عقد ایشان را با عایشه (رضی الله عنها) جاری ساخت. این خواستگاری مبارک، که با دادن مهریهای به میزان چهارصد درهم نقره به عایشه (رضی الله عنها) توسط پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) همراه بود، در ماه شوال و سه سال پیش از هجرت به وقوع پیوست. بر اساس معتبرترین نظرات موجود در کتب سیره، سن عایشه صدیقه (رضی الله عنها) در آن زمان شش یا هفت سال بود.
مهریه مادر مؤمنان، حضرت عایشه (رضی الله عنها)، که به عنوان برجستهترین و بزرگترین بانوی اسلام شناخته میشود، ۴۰۰ درهم بود. این مقدار در آن زمان مبلغی نه چندان زیاد بود و در مقایسه با استانداردهای امروزی، ممکن است مبلغ ناچیزی به نظر برسد. این سادگی و میانهروی در مهریه از سوی خداوند مورد پسند است، در حالی که ما مسلمانان امروزی گاهی مهریههای بسیار سنگینی تعیین میکنیم که میتواند بر دوش جوانان سنگینی کند و آنها را در معرض مشکلات مالی و اجتماعی قرار دهد. برخی جوانان برای تأمین هزینههای ازدواج به راههای نادرست میپردازند که میتواند به مواد مخدر یا حتی زندان منجر شود. مسئولیت این نتایج و پاسخگویی به آنها در روز قیامت بر عهدهی کیست؟
پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) محبت فراوانی به حضرت عایشه (رضی الله عنها) داشتند. ایشان در حالت دوشیزگی به عقد ایشان درآمد و به عنوان یک عالمهی بلندپایه شناخته شد. بسیاری از صحابهی کبار از دانش ایشان بهرهمند میشدند. در مورد محبت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم)، هنگامی که از ایشان پرسیده شد که بیشترین محبت خود را به چه کسی دارند، فرمودند که به حضرت عایشه (رضی الله عنها) و پس از ایشان به پدرشان، حضرت ابوبکر صدیق (رضی الله عنه).
توجه داشته باشیم که حضرت عایشه (رضی الله عنها) با تلاش و زحمات خود به مقامی رسید که علمای بزرگ از ایشان سؤال میپرسیدند. این در تضاد است با برخی از بانوان امروزی که ممکن است شوق و علاقه کافی برای پرسش و مطالعه مسائل دینی نداشته باشند. به خواهران محترم توصیه میشود که با علاقه و اشتیاق کامل به فراگیری علوم دینی بپردازند تا در مسیر دانش و بصیرت پیشرفت کنند.