نویسنده: شکران احمدی

اقسام بدعت

بدعت به چند دسته تقسیم می‌شود:
  1. بدعت حقیقی و اضافی: آن است که نه از کتاب و نه از سنت و نه از هیچ‌کدام از مصادر شرعی معتبر ثابت باشد، نه به‌طور اجمال و نه به‌طور تفصیل؛ به همین خاطر آن را بدعت می‌نامند، زیرا اختراع در دین بدون سابقه محسوب می‌شود. به‌طور مثال: تقرب به الله با رهبانیت و عزلت‌گزینی در کوه‌ها و ترک اجتماعات مردمی و ترک دنیا و لذت‌های آن به نیت عبادت. کسانی‌که چنین می‌کنند در حقیقت عبادتی از پیش خودشان درست کرده و خودشان را به انجام دادن آن ملزم کرده‌اند.
بدعت اضافی دو جهت دارد:
الف. دارای دلیل باشد و ازاین‌جهت بدعت محسوب نمی‌شود؛
ب. مثل بدعت حقیقی بدون دلیل باشد، یعنی از جهتی سنت است چون دلیل دارد و از جهتی بدعت است چون دلیل ندارد؛ زیرا استنادش به یک شبهه وابسته است نه به یک دلیل؛ یعنی در حقیقت دلیل دارد اما دلیلی نیست که کیفیت و حالت و تفصیلات آن را بیان کند. به‌طور مثال: تخصیص پانزدهم شعبان برای روزه گرفتن و تعیین شبش برای قیام‌اللیل، بدعت است و بدعت اضافی محسوب می‌شود، چون اصل نماز و روزه مشروع است؛ اما در شریعت برایش وقت مشخص تعیین نشده است…
  1. بدعت فعلی، در ذیل تعریف بدعت داخل می‌شود و منظور همان شیوۀ خودساخته‌ای است که مشابه شیوۀ شرعی است که هدفش تعبد می‌باشد. به‌طور مثال: ازدیاد در دین با آنچه جزو دین نیست، مانند: افزدون به رکعت‌های نماز.
بدعت تَرکی، نیز در تعریف بدعت فعلی داخل است، از آن جهت که شیوۀ اختراع‌شده در دین می‌باشد. به‌طور مثال: چیزی را که انجام دادنش حلال شرعی باشد، عمداً و قصداً ترک کند…
  1. بدعت قولیِ اعتقادی، مانند سخن جهمیه و معتزله و روافض و سایر فرقه‌های گمراه و اعتقادات‌شان است. گروه‌های گمراه نوظهور نیز در این بدعت داخل هستند؛ از قبیل: قادیانی‌ها و بهایی‌ها و باطنیه و اسماعیلی‌ها و نصیریه و دروز و روافض و…
  2. بدعت عملی، که به چند نوع تقسیم می‌شود:
الف) ایجاد بدعتی در اصل دین: به معنای افزودن عبادتی به دین که در اصل وجود ندارد؛
ب) افزایش در عبادت: مانند افزودن رکعتی به رکعت‌های نماز؛
ج) ایجاد بدعتی در نحوۀ آداب عبادت: هر عبادتی شیوۀ به‌خصوص خودش را دارد، اما کسی آن را به شیوه‌ای دیگر ادا کند؛
د) تعیین زمان مشخص برای عبادتی مشروع که شریعت برایش وقت مشخص نکرده است؛ مانند روزۀ‌ پانزدهم شعبان که شریعت اصل روزه و نماز را مشروع قرار داده، اما برای‌شان وقت خاصی مشخص نکرده است و تعیین وقت نیاز به دلیل دارد.
هـ) انجام فعلی مشابه شیوۀ مشروع و دینی که در حقیقت برخلاف شیوه و روش دینی است؛ مانند اینکه در انجام عبادات شدت و حدّت به خرج بدهد.
ادامه دارد…
بخش قبلی
Share.
Leave A Reply

Exit mobile version