زن در اسلام، جایگاه بسیار بلندی دارد. دین اسلام حقوق تمامی مسلمانان اعم از مرد و زن را به بهترین نحو بیان نموده است و هر یک از مادر، دختر، خواهر و همسر در اسلام دارای حقوقی هستند. در بخش قبلی جایگاه مادر و حقوقش بیان شد، در این بخش از تحقیق، دربارۀ جایگاه دختران در اسلام و نیز حقوق ایشان بحث خواهیم کرد.
جایگاه دختر در اسلام
بی‌تردید تفاوتی جز تقوا میان انسان‌ها نیست. البته توقعات و وظایف زن و مرد با هم متفاوت است، اما آنچه انسان‌ها را نزد خداوند محبوب می‌کند جنسیت آن‌ها نیست؛ بلکه عملکرد آن‌هاست. نکتۀ قابل‌توجه، نوع لطف و رحمتی است که خداوند متعال از هر جنس انسان به خانوادۀ او عطا می‌کند؛ اما در این میان فرزند دختر دارای برکات فراوانی است. در روزگاری که جامعۀ غربی در اوج بهره‌کشی از دختران قرار دارد و ضد ارزش‌های خودش را به خورد دیگر جوامع می‌دهد، تکیه به آیات الهی و احادیث گهربار پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم، بهترین راه نجات است.
طبق آیات قرآن کریم، در دوران جاهلیت برخی از انسان‌های جاهل و نادان وقتی صاحب فرزند دختر می‌شدند، به‌شدت ناراحت می‌شدند و حتی به خداوند گلایه می‌کردند. خداوند متعال می‌فرماید: «وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ ﴿۸﴾ بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ ﴿۹﴾»؛ «و هنگامی‌که از دختر زنده‌به‌گور شده پرسیده می‌شود به سبب کدامین گناه کشته شده است.» الله تعالی در قرآن مجید از این عمل قبیح منع فرمودند و بازداشتن از این کار را به‌وسیلۀ رسالت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم ابلاغ کردند. این فرمان خداوند متعال، دلیلی واضح بر توجه کردن و محافظت از این قشر جامعه می‌باشد و این از بزرگ‌ترین دلایل بزرگ‌‌داشت و احترام به دختران است. اسلام برای دوری از زنده‌به‌گور کردن دختران تأکید زیادی کرده است، به‌طوری‌که زیان کسانی را که از روی نادانی دختران‌شان را به قتل می‌رسانند، به‌طور علنی در قرآن مجید اعلان می‌کند. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم با آمدنش نه‌تنها از زنده‌به‌گور کردن‌شان منع کرده است، بلکه از اهانت کردن به آن‌ها نیز منع کرده‌اند، چنانچه در مورد رفتار با آنان مانند رفتاری که با پسران دارند تشویق نمودند و انجام دهندۀ این کار را به بهشت بشارت دادند.
حضرت عبدالله ابن عباس رضی‌الله‌عنهما می‌فرماید: رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «کسی‌که دختری به دنیا آورد، اگر او را زنده‌به‌گور نکند و به او توهین نکند و پسرانش را بر او ترجیح ندهد، خداوند متعال او را به بهشت وارد می‌کند.»
دختر برای پدر و مادر آن‌چنان پشتیبانی می‌باشد که در صورت نبود وی، پدر و مادر بی‌یار و یاور باقی خواهند ماند، آن دسته از پدران و مادرانی که از نعمت فرزند دختر محروم و فرزندان‌شان فقط پسر می‌باشند در سن پیری بسیار افسوس می‌خورند و این‌چنین خواهند گفت: «ای کاش صاحب دختری می‌بودیم»؛ زیرا یک دختر از کوچکی تا این‌که به سن جوانی می‌رسد و حتی بعد از ازدواج لحظه‌به‌لحظه بهترین مددگار برای پدر و مادر خویش می‌باشد. در کارهای داخل منزل با مادرش همکاری می‌نماید، هنگامی‌که پدر با خستگی روزانه به منزل برمی‌گردد وی را خیر مقدم عرض نموده و سعی می‌کند با پذیرایی نمودن از پدر اسباب خستگی پدر را برطرف نماید. در حال حاضر دختران بیش از این سعی خواهند نمود تا به پدران و مادران خویش کمک کنند، تا جایی‌که اگر دختر احساس کند پدر و مادر از لحاظ پولی کمبود دارند سعی و تلاش خواهند نمود تا این مشکل‌شان را برطرف نماید.
خداوند متعال برای پیامبرش دخترانی عطا نمود و او را از شرف داشتن دختر برخوردار نمود. پس حتماً در این حکمتی نهفته است و می‌توان این راز نهفته را این‌گونه تعبیر کرد که از جهتی نگهداری از دختران نیاز به مهربانی و دل‌سوزی و صبر دارد و رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم سرپرست، معلم، هادی و مرشد این امت بودند، پس برای تربیت دخترانی صالحه به این صفات نیاز است و از جهتی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم بهترین الگو برای امت هستند و امت می‌تواند در تربیت نمودن دختران‌شان از ایشان تقلید کنند و ایشان را برای خود الگو قرار دهند. در اینجا وجه امتیاز بزرگی است که خداوند متعال به پیامبرش دخترانی عطا نمود؛ زیرا وقتی‌که اسلام آمد عزت و احترام را به دختران بازگرداند و از آنان حمایت نمود و حقوق‌شان را بدون هیچ کم و کاستی به آن‌ها بخشید. همۀ این‌ها را می‌توان در رفتار پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم با دخترانش مشاهده کرد و از توجیهات و راهنمایی‌های‌شان در مورد دختران و اداء نمودن حقوق آن‌ها و خوشحالی موقع ولادت آنان فهمید.
