خداوند عزوجل، بسیاری از بندگان خود را با چنان صفات بارزی بر میانگیزاند که سراسر زندگیشان درس معرفت و معنویت میگردد و یکی از این درسهای انسانساز اتباع از سنت و پایبندی به قوانین الهی میباشد؛ امامِ دعوت در عصر حاضر، حضرت سیدابوالحسن ندوی نیز جزو افراد انگشت شماری است که زندگی پربارش مملو از اصلاحگری و مالامال از محبت و عشق به حضرت رسول اکرم صلىاللهعليهوسلم بود، چنان عشقی که او را وادار به اتباع و پیروی از سنتهای گرانمایۀ ایشان میکرد.
یکی از اساسیترین و محوریترین پایههای رشد و شکوفایی ایشان، پیروی از سنت و الهام گرفتن از زندگی حضرت رسول صلىاللهعلیهوسلم بود. در کودکی و در دورانی که فرق میان کتابخانه و مغازههای دیگر را تشخیص نمیداد، به خواندن کتابهای سیرت اشتغال میورزید و از این نوع کتابها با آغوشی باز استقبال میکرد و از همان دوران، سنگبنای زندگیاش را با چنین کتابهایی اساس گذاشت. گذشته از آنکه در هنگام مصیبت و عزا، زنهای منزل ترجمه و فتوحالشام واقدی را که یکی از افراد این خاندان به نظم کشیده بود، با هم میخواندند و از این محور بود که به بلندای عزت و شکوه دست یافت.
حضرت امام ندوی رحمهالله نه تنها به سنتهای حضرت رسول اکرم صلیاللهعليهوسلم جامۀ عمل میپوشانید، بلکه دیگران را نیز تشویق میکرد و خواهان آن بود که آنان نیز از این سرچشمۀ نیکیها بهرهها برده و سیراب گردند. لذا، کسانیکه برای بیعت به نزد ایشان میآمدند، آنان را با تأکید به اتباع و پیروی از سنتها سفارش میکرد؛ چون این عمل تأثیر قابل ملاحظهای در پیشرفت بُعد معنوی انسان دارد و کسیکه میخواهد بر مدارج تقرب خداوندی گام نهد، اولین پلۀ آن اتباع سنت میباشد.
مولانا محمدرابع ندوی مینویسد که حضرت امام ندوی رحمهالله، اوراد و اذکار ویژۀ تصوف را به مریدان آنقدر تأکید نمیکرد که تأکید بر اخلاص عمل، نصرت دین و اتباع سنت را لحاظ میکرد. ایشان کسانی را که با علم دین اشتغال داشتند با رعایت مشغولیتشان، اوراد تلقین میکردند و تلاوت قرآن و اذکار مسنونه را به عنوان امور بنیادین توصیه مینمودند. همچنین، هنگام بیعت، الفاظی را بر میگزیدند که از پیامبر صلىاللهعليهوسلم ثابت و در ضمن بیعةالنساء در قرآن عظیم آمده است.
بر قلههای بخشندگی و سخا
مولانا ندوی رحمهالله در هر جنبۀ از زندگی روزمره، سعی بر آن داشت که به سیرت پاک حضرت رسول اکرم صلىاللهعليهوسلم تأسی جوید. در زمینۀ جود و سخا نیز دستی بلند و قدری والا داشت. در مورد ایشان آمده است که بخشندگی در طبیعت مولانا جای گرفته بود و در رمضان المبارک چندین برابر میشد. اصحاب کرام رضیاللهعنهماجمعين در مورد حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم در ماه مبارک رمضان بیان داشتهاند که «كان أجود من الريح المرسلة»؛ یعنی نبی کریم صلیاللهعلیهوسلم بخشندهتر از باد تیز رفتار بود. امام ندوی رحمهالله نیز در هنگام رمضان در این صفت محبوب دو جهان صلىاللهعليهوسلم به ایشان اقتدا کرده بود.
از سویی هم، امام ندوی رحمهالله از دوران کودکی محبت سنت و صاحب آن صلیاللهعلیهوسلم را در قلب خود جای داده بود که در هر امر و عملی اطاعت از سیرۀ نبوی صلیاللهعلیهوسلم را سرمشق زندگی قرار داده بود. بلال عبدالحی حسنی مینویسد: «کسانیکه با حضرت مولانا ارتباط داشتهاند و با او همراه بودهاند، خواه ناخواه به این امر اعتراف میکنند که وجود حضرت مولانا با این صفات حمیده و حسنه معمور بود و تفسیر عملی اسوۀ حضرت رسول صلیاللهعلیهوسلم گشته بود.»