نویسنده: ابوعائشه
جایگاه امنیت در قرآن
برای درک بهتر جایگاه و اهمیت امنیت در قرآن‌کریم و فهمیدن اینکه امنیت در قرآن چه موقعیتی دارد و چه نقشی در بازسازی و آبادانی یک شهر یا کشور ایفا می‌کند، در ادامه به چند آیه به‌عنوان نمونه اشاره می‌کنیم:
-
«أَفَمَنْ يُلْقَىٰ فِي النَّارِ خَيْرٌ أَمْ مَنْ يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ»؛ «آیا کسی‌که به درون آتش افکنده می‌شود بهتر است یا کسی‌که روز قیامت در امنیت کامل [به محشر] می‌آید؟»
این آیه به حال و هوای قیامت پرداخته است. خداوند متعال که دانای ظاهر و باطن است، از بندگان با این مضمون سؤال می‌کند: «آیا کسی‌که در روز قیامت با خیال راحت و به‌صورت امن به میدان محشر می‌آید با کسی‌که از بیم، ترس و وحشت در تمام وجودش لرزه افتاده است، برابر و همانند است؟» بدیهی است که این دو دسته با یکدیگر برابر و مساوی نیستند.
-
«فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا»؛ «در آن نشانه‌های آشکاری [از جمله] مقام ابراهیم وجود دارد و هر کسی‌که وارد آن شود، در امان است.»
-
«وَقَالَ ادْخُلُوا مِصْرَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ»؛ «و گفت ان‌شاءالله با [امن و] امان داخل مصر شويد.»
-
«وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ الْقُرَى الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِيهَا السَّيْرَ سِيرُوا فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا آمِنِينَ»؛ «ميان آن‌ها و سرزمين‌هایی كه بركت داده بوديم، شهرها و آبادی‌های آشكار قرار داديم و فاصلههای متناسب و نزدیک مقرر داشتيم (و به آن‌ها گفتيم) شب‌ها و روزها در اين آبادی‌ها در امنيت كامل مسافرت كنيد.»
قرآن‌کریم در این آیه توضیح می‌دهد که وجود امنیت و آرامش، استقرار و سلامت در سفرها، دلایل اصلی کثرت نعمت‌ها، کوتاهی مسافت‌ها بین قریه‌ها و شهرها و فراوانی خدمات هستند. به برکت این امنیت است که روابط و پیوندهای میان مردم تقویت شده، تجارت به شکوفایی می‌رسد، اقتصاد رشد می‌کند و آسایش در همه‌جا گسترش می‌یابد.
زمخشری در تفسیر این آیه می‌نویسد: «[در میان این شهرها و قریه‌ها] هر وقت دل‌تان خواست حرکت کنید و بروید (آمد و شد داشته باشید)، فرقی نمی‌کند چه شب باشد و یا روز؛ زیرا امنیت در آن با تغییر اوقات، تفاوتی ندارد.»
این واقعیتی است که هنگامی‌که امنیت در شهر یا منطقه‌ای برقرار می‌شود، مردم به فعالیت‌های کسب‌وکار روزمرۀ خود می‌پردازند و بدون دغدغه و نگرانی در آن ناحیه سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ زیرا امنیت، جان، مال و دارایی‌های آن‌ها را در پناه خود دارد و در نتیجه، وجود امنیت موجب تغییر، تحول و پیشرفت در جامعه می‌شود. این پیشرفت و ترقی تنها زمانی ممکن است که قریه‌ها، شهرها و مناطق اطراف آن منطقه نیز امن باشند؛ موضوعی که خداوند متعال در این آیه به آن اشاره کرده است.
-
«وَكَانُوا يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا آمِنِينَ»؛ «و آن‌ها در امنیت، از کوه‌ها خانه‌هایی می‌تراشیدند.»
-
«وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا»؛ «(و بخاطر بياوريد) هنگامی را كه خانۀ كعبه را محل بازگشت و مركز امن و امان برای مردم قرار داديم.»
-
«وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا الْبَلَدَ آمِنًا»؛ «و [ياد كن] هنگامى را كه ابراهيم گفت پروردگارا اين شهر را ايمن گردان.»
حضرت ابراهیم خلیل‌الله علیه‌السلام هنگامی‌که در بیابان صاف و بی‌زراعت مکه قرار گرفت، اصلی‌ترین درخواستش از حضرت حق جل‌جلاله، امنیت (شهر امن) بود. این موضوع، یعنی درخواست امنیت قبل از مطالبات اقتصادی و مواردی از این قبیل، اشاره‌ای است به این حقیقت که تا زمانی‌که امنیت در شهر یا کشوری حکم‌فرما نباشد، فراهم کردن یک اقتصاد سالم و هر مطلوب دیگری ممکن نیست.
-
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ … مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا»؛ «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است… و پس از ترس و بیم‌شان امنیت و آسودگی خاطر را جایگزینش میگرداند.»
