نویسنده: عبدالحمید نوروزی
آموزش‌های ابتدایی فرزندان
برخی از بزرگان ما بر این باورند که قبل از هفت سالگی، گذاشتن بار تحصیل بر دوش کودکان درست نیست. قبل از هفت سالگی در عین بازی و تفریح، به تربیت و آموزش آنان باید پرداخته شود؛ ولی آموزش و تعلیم دادن آنان به صورت رسمی قبل از این سن درست نیست.
امروزه یکی از اندیشه‌های غلطی که هم‌چون وبایی در جامعه فراگیر شده است، این است که وقتی کودک سه سالش تکمیل می‌شود، به فکر درس و مشق او می‌افتند که این کار از اساس غلط است. روش درست این است که برای کودک سه ساله آموزش‌های مقدماتی‌ای مانند: کلمۀ توحید و برخی از تعالیم اسلام آموزش داده شود؛ اما اینکه آنان را هم‌چون دانش‌آموزان مکلّف کرده به کودکستان بفرستیم، صحیح نیست.
توجه به اطفال در شش سال اول زندگی
اولین مرحله از حیات یک کودک، یعنی شش سال اول زندگی او، از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین مراحل زندگی اوست؛ زیرا در این دوره، ساختار و شخصیت کودک بسیار تحت تأثیر قرار می‌گیرد. آنچه که در ذهن کودک در این سن ریشه می‌کند، تأثیر چشم‌گیری در رشد و تکامل او خواهد داشت و زمانی که به سن بزرگی برسد، نمایان خواهد شد. والدین و مربیان باید در این دوره به کودکان خود توجه و مراقبت ویژه‌ای داشته باشند و نکات زیر را رعایت کنند:
-
محبت کردن با طفل از جانب والدین، به‌ویژه مادر
این نکته واجب و ضروری است که طفل محبت دیگران را یاد بگیرد. اگر چنین محبتی را احساس نکند، یک بچۀ خودپسند به‌بار می‌آید و نسبت به دیگران بی‌محبت و بی‌توجه می‌شود. مادر مسلمان باید نیاز بچه را درک کند و هیچ چیز او را از اینکه به بچه‌اش مهر و محبت به خرج دهد، منع نکند و سرپرستی او را به خوبی انجام دهد؛ زیرا اگر در این مورد کوتاهی کند، تمام وجود بچه را نابود کرده و به فساد می‌کشاند. مهر و محبتی که خداوند با حکمت و رحمت خودش در دل مادر نهاده است، به صورت ناگهانی منفجر می‌شود و نیاز بچه‌اش را برطرف می‌کند و جوابگوی نیازهای اوست. پس مادر باید در مورد این کار بسیار کوشا و حساس باشد و هیچ چیزی، اعم از کار خارج از منزل یا اختلافات با شوهر و مواردی از این دست، او را از این کار باز ندارد.
-
بچه را، خصوصاً در ماه‌های اول زندگی‌اش، به انضباط عادت‌دادن
به نظر می‌آید که این کار سخت و غیرممکن نباشد؛ زیرا به اثبات رسیده است که عادت دادن بچه به شیرخوردن یا قضای حاجت در وقت مشخص، امری ممکن و شدنی است؛ طوری که جسم بر این کار عادت می‌کند و منضبط می‌شود. این انضباط و منظمبودن هم‌زمان با رشد طفل، رشد نموده تا آنکه قدرت محکم‌کاری در نیازها و خواسته‌هایش را در آینده پیدا می‌کند.
-
الگوی نیکو قرار گرفتن پدر و مادر برای فرزندشان
والدین باید در تمام امورات خود، به‌ویژه در برخورد با فرزندشان ملتزم به منهج اسلام باشند، آداب اسلامی را کاملاً رعایت کنند و در جلوی بچه مرتکب انواع خطاها و اشتباهات نشوند. والدین گمان نبرند که این طفل کوچک است و به اطرافش توجه نمی‌کند یا درک و شعور ندارد؛ بلکه این کارها در روان بچه تأثیر به سزایی دارد؛ زیرا که توانایی و قدرت بچه در جمع‌کردن و برداشت‌کردن چیزی بسیار بیشتر از آن است که ما عادتاً بدان می‌نگریم. ما به نوزاد با دیدی نگاه می‌کنیم که گویا موجود کوچکی است که درک نمی‌کند و آگاهی ندارد.
این درست است که نوزاد تمام چیزهایی را که می‌بیند درک نمی‌کند؛ اما از آن‌ها متأثر می‌شود. نوزاد دو دستگاه بسیار حساس در وجودش نهفته است: 1. دستگاه گیرنده و جمع‌کننده؛ 2. دستگاه بازگوکردن و حکایت کردن. نوزاد داده‌ها و اطلاعات را دریافت و جمع‌آوری می‌نماید و از تمام چیزهایی که در اطرافش می‌بیند و یا می‌شنود، با علم و آگاهی کامل باشد و یا نباشد، کورکورانه تقلید می‌کند.
ادامه دارد…
