دین مبین اسلام، دین معتدل و مساوات است و از پیروانش در هر مسئله و مرحله‌ی زندگی می‌طلبد که تعادل و میانه‌روی را اختیار نمایند و از افراط و تفریط بدور باشند. یکی از موارد مهم که اسلام عزیز به تعادل آن سفارش و توصیه می‌کند و از افراط آن نهی می‌دارد، عبارت از سخن‌گفتن می‌باشد. سخن‌گفتن یكی از ویژگی‌های مهم انسان است كه در قرآن هم به آن اشاره شده است: «خلق الانسان * علّمه البیان»؛ (خداوند انسان را آفرید. به او سخن گفتن آموخت.»
سخن‌گفتن از نعمتهای بزرگ الهی است كه به انسان عنایت نموده است. سخن گفتن دارای دو بُعد «مثبت و منفی می‌باشد»: بعد مثبت، یعنی انسان زبانش را به موارد خوبی که به نفع دنیا و آخرتش است، استفاده کند. بعد منفی، یعنی در مواردی که بیجا و بیهوده است و هیچ نفع دینی و دنیوی ندارد، استفاده نماید.
اصولاً یكی از نشانه‌‌های انسان عاقل و با شخصیت آن است كه بیجا سخن نمی‌گوید؛ زیرا سخن گفتن بیان كننده‌ی میزان عقل انسان است؛ چنان‌که یکی از اسباب رستگاری و کامیابی انسان در قرآن اجتناب از لغویات و بیهودگی‌ها و بیهوده‌گویی‌ها گفته شده است. پروردگار عالم می‌فرماید: «والذین هم عن اللغو معرضون»؛ (و کسانی‌که از [کردار و گفتار] بیهوده روی‌گردانند.)
همچنان پیامبر گرامی صلی‌الله‌علیه‌وسلم در باره‌ی خودداری از یاوه‌گویی و آفات زبان می‌فرماید: «مَنْ كَانَ یؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الآخِرِ فَلْیقُلْ خَیرًا أَوْ لِیصْمُتْ»؛ (کسی‌که به خدا و روز قیامت ایمان دارد، سخن خیر و نیکو گوید یا خاموش بماند.)
امام یوسف قرضاوی رحمه‌الله می‌گوید: «پر حرفی باعث می‌شود که انسان دچار اشتبهات زیاد شود. زبان از آفات زیادی برخوردار است. امام غزالی بیست مورد آن‌را بیان نموده است، از جمله: دروغ، غیبت، سخن‌چینی، شهادت دادن به دروغ، قسم به ناحق خوردن، اسرار مردم را افشا کردن، سخن گفتن در مواردی که مقصود و منظوری در آن نباشد، استهزاء و مسخره کردن دیگران.»
از همین خاطر است که از قدیم گفته‌اند: «اگر سخن گفتن نقره باشد، سکوت کردن طلا است». و همچنین گفته‌اند: «تو مالک سخن و سخن برده‌ی توست، ولی اگر سخن از دهان تو بیرون آید تو مملوک و برده‌ی آن خواهی شد؛ به این ترتیب انسان نباید پرحرف و یاوه‌گو باشد.»
