نظام خانواده یکی از عمده‌ترین و اساسی‌ترین دست‌آوردهای بشر است که به مرور زمان تکامل یافته و در تمدن‌های مختلف دارای ارزش و جایگاه بلندی می‌باشد؛ اما در مورد نظام ازدواج در میان آریایی‌های پیش از زرتشت اطلاع چندانی نیست، اما از تأکید زرتشت بر خانواده و مقدس دانستن این نهاد از جانب وی می‌توان این‌گونه فهمید که در آن زمان، خانواده هنوز به شکل یارگیری بوده و از خانواده‌ی تک همسری خبری نبوده است. این نوع از خانواده به دوران قبل از تمدن بر می‌گردد و ربط مستقیمی با شیوه و نوع معیشت آن روزگار داشته است.
زرتشت به عنوان پیامبر سامان دهند‌ه‌ی ازدواج تک همسری بوده است. در نظام تمدنی که زرتشت آن را اساس گذاشت، خانواده به شکل یک نهاد مستقر و مقدس به میان آمد. این شکل از خانواده برای برپایی تمدن بسیار مهم و عنصری حیاتی بوده است.
همچنین در طبقه‌بندی شبه طبقاتی که زرتشت در «گاهان» مطرح می‌کند، خانواده در صدر قرار دارد. این طبقه‌بندی چنین است: «خانواده، دِه، قبیله، سرزمین یا کشور، و رهبران پاک و راست.»
گله و رمه‌داری برای این‌که تولید و انباشت صورت گیرد، و زراعت نیازمند خانواده‌های پایدار و بزرگ بود. زرتشت خود اهمیت خانواده و ارتباط آن با این موارد را این گونه توضیح می‌دهد: «مردی که زن دارد بر آنکه چنین نیست فضیلت دارد، و مردی‌که خانواده‌ای را سرپرستی می‌کند بر آنکه خانواده ندارد، فضیلت دارد، و مردی که پسران فراوان دارد بر آنکه چنین نیست فضیلت دارد، و ثروتمند برتر از مردی است که ثروت ندارد». در نزد زرتشت مقدس‌ترین سازمان اجتماعی، خانواده بود. زرتشت از اهورا پرسید: «ای مقدس دادار گیتی، آیا دوم خوش‌ترین جای زمین کجاست؟ پس اهورامزادا گفت: هر آیینه جایی که مرد مقدس خانه‌ای بسازد و سگ بسیار و زنان بسیار و بچه‌های بسیار و آتش بسیار و اسباب زندگی خوب بسیار باشد».
با توجه به این مطالب، به وضوح مشخص می‌شود که زرتشت مدافع زناشویی است و از زناکاران و فواحش، یعنی کسانی‌که از نظام اخلاقی و بشری تخلف می‌ورزند و سرپیچی می‌کنند، به شدت متنفر است. همین‌گونه، اَشه از کسانی‌که به زور مانع زناشویی دختری با نامزدش می‌شوند، گریزان بوده و دشمن آنان است. در عین حال خانه از جمله مکان‌های اصلی فعالیت اَشه است و او اساس عفت و پرهیزکاری را در خانواده مستقر می‌سازد و به همین دلیل است که مردم وی را به خانه‌ی خویش دعوت می‌کنند؛ مثلا در ادعیه‌ی که مربوط اَشه می‌شود و اَشه را دعوت می‌کنند آمده است: «ای اشه‌ی زیبا، ای آفریده‌ی آفریدگار، بالا به سوی آسمان‌ها مرو، به داخل خانه‌ی من بیا که پاکیزه و خسروانه است».
