«تبوک» نام منطقه‌ی وسیعی است که طرف شمال غربی شهر مدینه‌ی منوره قرار دارد که کاملاً بین مدینه و شهر دمشق شام قرار می‌گیرد.
اسباب غزوه‌ی تبوک
بعد از اینکه نبی مکرم اسلام صلیاللهعلیهوسلم از غزوه‌ی «موته» فارغ شدند و به دشمنان اسلام ضربه‌ی محکمی را وارد نمودند، رومیان و مسیحیان تصمیم گرفتند که دوباره با نبی اکرم صلیاللهعلیهوسلم درگیر جنگ شوند؛ اما این بار با اتحاد و انسجام جماهیر روم، تمام قدرت‌های رومی وارد میدان نبرد می‌شوند تا به زعم خودشان برای همیشه نام اسلام و مسلمانان را از صفحه‌ی تاریخ محو کنند.
این خبر به پیامبر اسلام صلیاللهعلیهوسلم رسید، ایشان بعد از اطمینان کامل از صدق این خبر، اعلان نفیر عام نمودند و همه‌ی اصحاب گرامی رضي‌الله‌عنهم‌أجمعین را اطلاع دادند تا برای نبرد با رومیان آماده شوند.
تقریباً در این جنگ «سی هزار» مجاهد برای اعلاء دین الله متعال آماده شدند. هیچ یک از منافقین در این غزوه حضور نداشتند. برخی از یاران نبی اکرم صلیاللهعلیهوسلم نیز مورد آزمایش قرار گرفتند و از جنگ بازماندند.
تاریخ به وقوع پیوستن غزوه‌ی تبوک
علامه شلبی رحمه‌الله‌تعالی می‌نویسد که پیامبر مکرم اسلام صلیاللهعلیهوسلم در ماه رجب، سال نهم هجری، در تبوک با رومیان به جنگ پرداختند.
در کتاب‌های دیگر نیز این تاریخ تأیید می‌شود. خلاصه اینکه، در ماه‌های رجب و شعبان و رمضان طول کشید و این زمانی بود که مردم مدینه منتظر به ثمر رسیدن درختان و نخلستان‌های خرماهای‌شان بودند و حرارت و دمای گرما، بسیار شدید شده بود، طوری که حالت انسان خراب می‌شد؛ ولی بازهم پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم فرصت را غنیمت شمرده و هرگونه گرسنگی و تشنگی را تحمل می‌نمودند تا پرچم اسلام را در گوشه‌های جهان هستی به اهتزاز دربیاورند.
تعداد سپاه اسلام و لشکر کفر
طوری که در کتب سیرت و تاریخ نگاشته شده است، پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم جهت آمادگی برای این جنگ بزرگ و سرنوشت‌ساز، به تمام اهالی مدینه‌ی منوره اعلان عام نمودند و به همه امر کردند تا در آن جهاد مبارک سهیم باشند؛ ولی این جهاد در زمانه‌ای به وقوع پیوست که کسانی‌که ایمان راسخ نداشتند و یا در قلوب‌شان نفاق وجود داشت، انگیزه‌ی رفتن به تبوک را نداشتند؛ چون می‌داستند که از لحاظ آذوقه و غیره کمبود هست؛ لذا این غزوه، جنگی بود که بین مؤمنین راستین و منافقین مسلمان‌نما به عنوان معیار و میزان قرار گرفت، و در جاهای مختلفی از قرآن کریم از مؤمنینی که در این جهاد حضور داشتند، تعریف و تمجید شده و آن کسانی‌که تخلف کردند و عقب ماندند، مورد توبیخ و تنبیه قرار گرفتند.
اما با این وجود، حدود «سی هزار» مجاهد با پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم همراه شدند و یک سپاه بزرگی را تشکیل دادند.
