بنی مصطلق یکی از قبائل بزرگ عرب است که در منطقه‌ای در نزدیکی مدینه‌ی منوره به‌نام «ظهران» قرار دارد و از مدینه تا ظهران چهل کیلومتر می‌باشد.
اما چرا به آن‌ها بنی مصطلق می‌گویند؟ از این خاطر به آن‌ها بنی مصطلق می‌گویند که سلسله نسب اهالی آن دیار به شخصی بنام مصطلق ابن سعد ابن عمرو می‌رسد. این قبیله یکی از شاخه‌های بزرگ خزاعه می‌باشد. سردار و سالار این قبیله شخصی بود بنام حارث ابن أبي ضرار بن حبيب ابن عائذ خزاعی. تمام قبائل مدینه و قبائل بنی مصطلق به شخصی به‌نام ازد یمانی می‌رسد، از این لحاظ، بین اهالی این دو منطقه نسبت و قومیت وجود دارد.
اسباب غزوه‌ی بنی مصطلق چه بود؟
علامه قریبی می‌نویسد: سبب اساسی این غزوه این بود که رئیس و سخنگوی بنی مصطلق؛ حارث ابن ابی ضرار، لشکری را مجهز می‌سازد تا به شهر مدینه‌ی منوره حمله کند. این خبر به رسول مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وسلم رسید، ایشان از سفیران خویش در آن منطقه، از صدق این خبر اطلاعاتی خواستند، آن‌ها نیز بعد از جمع‌آوری اطلاعات، این خبر را تصدیق کردند. هنگامی‌که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم از این نیت شوم بنی مصطلق مطمئن شد؛ لشکری از مسلمانان تشکیل دادند و به همراه آنان خودشان و همسر گرامی‌شان، حضرت ام المؤمنین عائشه‌ی صدیقه رضي‌الله‌عنها نیز همراه شدند. هنگامی که لشکر اسلام به منطقه‌ی بنی مصطلق رسیدند، به اهالی آن حمله کردند و افراد بی شماری از آن‌ها را به قتل رساندند و برخی از آن‌ها را اسیر گرفتند.
علامه قریبی در جای دیگری از کتابش می‌نویسد که یکی از اسباب مهم این تصمیم بنی مصطلق بر لشکرکشی در مدینه این بود که آن‌ها خوب مشاهده کرده بودند که مسلمانان بنابر عدم اطاعت از پیامبرشان شکست خوردند و مشرکین پیروز شد؛ لذا ما هم کاری می‌کنیم آن‌ها را شکست بدهیم؛ ولی نمی‌دانستند که الله متعال تقدیرشان را به شکل دیگری رقم زده است و شکست را طعمه‌ی آنان قرار داده است.
این غزوه در چه تاریخی به وقوع پیوست؟
دقیقاً روز دوشنبه، دوم ماه مبارک شعبان، سال پنجم هجری قمری، پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وسلم به طرف بنی مصطلق حرکت کردند و حضرت ابوذر غفاری رضی‌الله‌عنه را به عنوان جانشین‌شان در مدینه‌ی منوره تعیین فرمودند. در این غزوه افراد بسیار زیادی با نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم شرکت کردند؛ حتی جمع کثیری از منافقینی که قبلاً به جهاد نرفته بودند نیز حضور داشتند. ممکن است که هدف آن‌ها از شرکت در این جنگ این بوده باشد که آن‌ها می‌دیدند که مسلمانان در میادین جهاد پیروز می‌شوند و غنائمی زیادی را به همراه می آورند، لذا ما هم می‌رویم و از آنجا برای خود غنیمت جمع کرده و برمی‌گردیم.
