نویسنده: شکران احمدی
استفاده‌ی بهینه از ماه رمضان
لازم است در نخستین قدم، در نیت و اراده و عزم خود جدی و راسخ باشیم، تا بتوانیم از اعمال اندک خود در رمضان، بهترین و بیشترین پاداش را ببریم و از خداوند بخواهیم رمضان را بر ما آسان بگرداند، تا بتوانیم حلاوت و شیرینی عبادت را دریابیم، الله عزوجل می‌فرماید: «طَاعَةٌ وَقَوْلٌ مَعْرُوفٌ فَإِذَا عَزَمَ الْأَمْرُ فَلَوْ صَدَقُوا اللَّهَ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ»؛ ترجمه: «[در ظاهر] فرمان‌برداری و سخن نيک از آنان نمایان می‌شود؛ پس چون کاری حتمی شود، اگر با خدا به راستی رفتار می‌کردند، برای‌شان بهتر بود».
در قدم‌های بعدی اگر بتوانیم این کارها را انجام دهیم، امید است بهره‌ی خوبی از ماه مبارک رمضان ببریم:
-
تنظیم برنامه‌ی روزانه برای تلاوت قرآن و ذکر و استغفار؛
-
اهتمام بیشتر به نوافل، به‌ویژه نماز تهجد؛
-
اهتمام به دعا و تضرع، خصوصاً در اوقاتی که در آن احتمال قبولیت دعا بیشتر است؛ مانند: وقت افطار و بعد از نمازهای فرض و تهجد؛
-
تراویح را در مسجدی بخوانیم که کل قرآن با صوت زیبا و دل‌نشینی در نماز، تلاوت می‌شود؛
-
از مجالس دعوت و تبلیغ و ترجمه و تفسیر قرآن و دروس دینی بیشترین استفاده را بکنیم؛
-
سعی کنیم دیگران را به عبادت و كارهاى نيک تشويق کنیم؛
-
به مطالعه‌ی سیرت رسول خدا صلى‌الله‌علیه‌وسلم صحابه و دیگر صالحان همت بگماریم و هم‌چنین با صالحان و اهل‌دل که مجالست با آنان به ایمان ما می‌افزاید هم‌نشینی داشته باشیم؛
-
از مجالس لهو و لعب و مشاهده‌ی سریال‌های تلویزیونی که جز وقت‌کشی و تضییع فرصت‌های رمضان، ثمره‌ی دیگری برای دنیا و آخرت ما ندارند، جداً دوری کنیم و این وقت را به تلاوت قرآن و تدبر در آن صرف نماییم؛
-
در انفاق بر مساکین و صدقه بر نیازمندان و كمک به امور دینی مساجد و مدارس و امور خیریه‌ی دیگر بسیار کوشا باشیم؛ چون انفاق، مال را افزون و مغفرت، فلاح و رستگاری را برای ما به دنبال دارد؛ چنان‌که قرآن مجید می‌فرماید: «إِنْ تُقْرِضُوا اللهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ»؛ ترجمه: «اگر به خداوند وام (قرض) نیکو بدهید آن را برای‌تان دو چندان کند و شما را بیامرزد و خداوند قدرشناس و بردبار است». «وَمَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِه فَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»؛ ترجمه: «و کسانی‌که از بخل نفس خویش رهایی یابند آنان رستگارند».
انفاق و صدقه تمامی غم‌ها و اندوه‌های دنیا و آخرت را از انسان دور می‌کند؛ انسان سخاوت‌مند در دنیا خوشحال است که نسبت به کسی بخل نکرده و پیش قوم و فامیل خود نیز سرخ‌رو و سربلند است و در آخرت نیز کامیاب و سعادت‌مند است و در صورت بخل از این سعادت محروم می‌شود و هم مالش از دست می رود، شاعر می‌گوید: الله أعطاك فابذل من عطيته / فالمال عارية والعمر رحال / المال كالماء أن تحبس سواقيه / يأسن و إن يجر لعذب منه سلسال «مال را الله تعالی به تو داده است؛ پس از آن بخشش کن، مال عاریت است و عمر فانی و گذرا، مال مانند آب است اگر مجاریش را مسدود کنی متعفن و غیرقابل استفاده خواهد شد و اگر جاری شود شیرین و گوارا خواهد بود».
گاهی خود انسان فرصت دعا کردن ندارد یا دعا کردن را خوب بلد نیست، با دادن صدقه، زبان انسان‌های نیازمند زیادی به دعا کردن برای وی گشوده می‌شود؛ پس بیاییم رمضان را با صدقه و خیرات و تلاوت قرآن مجید، احیا نماییم تا بهترین‌ها به ما عنایت شود.
-
دوری از گناهان را سرلوحه‌ی برنامه‌های خود در ماه مبارک رمضان قرار دهیم؛ زیرا هیچ‌گاه از مکاید نفس و شیطان در امان نیستیم: «وَمَا أُبَرِّئُ نَفْسِي إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي إِنَّ رَبِّي غَفُورٌ رَحِيمٌ»؛ ترجمه: «به راستی که نفس بدفرماست؛ مگر وقتی‌که پروردگارم رحمت آورد، همانا پروردگارم آمرزنده و مهربان است».
-
توبه و استغفار به کثرت، توفیق توبه از ویژگی‌های این ماه رحمت است و بهترین صیقل‌دهنده که زنگار گناهان را از قلب می‌زداید، توبه و استغفار است که به قلب جلا و صفا می‌بخشد و در نتیجه، می‌توان به راحتی لذت و حلاوت عبادت را درک کرد.
