حکومت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم الگویی برای تمام حکومت‌های اسلامی در طول تاریخ است. زنان به‌عنوان بخش عظیمی از جامعه در تقویت و تضعیف نظام‌ها، نقش کلیدی داشته و دارند. البته باید فعالیت‌های آنان طبق شرایط و هنجارهای آن حکومت و یا نظام باشد. در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم، زنان در چارچوب شریعت اسلامی توانستند دوشادوش مردان نقش‌آفرینی کرده و فعالیت داشته باشند. در این بخش از مقاله می‌خواهیم دربارۀ حضور زنان در عرصه‌های مختلف در عصر و حکومت نبوی به بحث بپردازیم.
حضور زنان در عرصه‌های مختلف عصر نبوی
مشارکت سیاسی زنان
منابع دینی (قرآن و سنت) با اصل مشارکت سیاسی زنان مخالفتی ندارد.
الف) بیعت از سنت‌های مهم عصر جاهلیت است که به دورۀ اسلامی راه یافت و مورد تأیید اسلام قرار گرفت. بیعت در اسلام، جلوه‌ای از حق انتخاب است که زنان با انجام آن استقلال و مسئولیت اجتماعی خود را اعلام می‌کنند. بیعت زنان را می‌توان گوشه‌ای از مشارکت سیاسی زنان دانست که با شرایط و الزاماتی برای بیعت‌کنندگان همراه بود. اختصاص آیه‌ای از قرآن به بیعت زنان نشان از اهمیت آن دارد. الله تعالی می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ»؛ ترجمه: «ای پیامبر، چون زنان مؤمن به نزد تو آیند تا با تو بیعت کنند بر آنکه چیزی را با خدا شریک نیاورند، دزدی نکنند، مرتکب زنا نشوند، فرزندان‌شان را نکشند، بهتانی را که با آن [از روی دروغ] فرزندی را به شوهران‌شان نسبت دهند، در میان نیاورند و در کارهای نیک [از فرمان] تو سرپیچی نکنند، با آنان بیعت کن و از خداوند برای آنان آمرزش بخواه؛ بی‌گمان خداوند آمرزگار و مهربان است.»
صراحتاً با این آیه، بیعت زنان در عصر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم ثابت می‌شود. مؤرخان و مفسران از زنان زیادی یادآور شده‌اند که با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم بیعت کرده‌اند. سیره‌نویسان، بیعت دو تن از زنان خزرجی به نام‌های «ام عماره بنت کعب» و «ام منیع بنت عمرو» رضی‌الله‌عنهما، در پیمان عقبۀ دوم (سال ۱۳ بعثت) را نخستین بیعت زنان یثربی با پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌دانند.
از ام هانی رضی‌الله‌عنها، دختر ابوطالب، نقل شده است که فرمود: «در سال فتح مکه، نزد پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم رفتم و به ایشان سلام کردم. فرمودند: «ای ام هانی، خوش آمدی.» گفتم: «ای رسول خدا، برادرم علی می‌خواهد با فلانی پسر هبیره که پناهش داده‌ام، بجنگد.» رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «ای ام هانی، کسی را که تو پناه داده‌ای، ما نیز پناه می‌دهیم.»
