یکی از موضوعات مهمی که در طول تاریخ مورد توجه ادیان و فرهنگ‌های مختلف بوده است، مسئلۀ جایگاه زن و نوع نگاه به او می‌باشد.
وضعیت فردی و اجتماعی زنان در یک جامعه، متأثر از فرهنگ حاکم بر آن جامعه است و ایدلوژی‌های فرهنگی و دینی حاکم تعیین می‌کنند که زنان چه جایگاهی دارند. آیا جزئی از بشریت هستند و به عنوان یک انسان حقوق و تکالیفی دارند، یا این‌که موجوداتی هستند پست‌تر از بشر و اشیایی در خدمت مردان؟!
ما در این مقاله قصد داریم تا دیدگاه‌ها و تحولی را که نظام حقوقی اسلام در مسئلۀ جایگاه زن ایجاد کرده است، بررسی کنیم و ثابت کنیم که کامل‌ترین و دقیق‌ترین دیدگاه دربارۀ زن، دیدگاه اسلام می‌باشد.
مقدمه
تردیدی نیست که زنان در طول تاریخ از موقعیت مطلوب و شأن بالایی برخوردار نبوده و غالباً مورد بی‌مهری و ظلم و ستم واقع می‌شدند؛ اما با رشد روز افزون آگاهی بشر و پیشرفت سریع علوم انسانی و اجتماعی، این پرسش مطرح شد که جایگاه واقعی زنان در جامعه و خانواده کدام است؟ چگونه میتوان حقوق از دست‌رفتۀ زنان را استیفا کرد؟ در این راستا به یقین میتوان گفت که ادیان الهی، به‌ویژه دین خاتم الانبیا صلی‌الله‌علیه‌وسلم (دین اسلام)، بیش از همه به احیای شخصیت والای زن همت گماشته است و خداوند بهترین راه را برای سعادت و رستگاری بشر اعم از زن و مرد، فراروی آنان گشوده است.
معارف و الگوهای حیات‌بخش اسلام، هرچند در مسیر احیای شخصیت و جایگاه زنان تأثیرات زیادی داشته و دارد، اما بسیاری از حقایق پشت ابرهای جهل و خرافات پنهان مانده و جامعۀ زنان هنوز نتوانسته است تا در حد کافی از میوه‌های شیرین فرهنگ دینی بهره‌مند گردد.
از طرف دیگر، فرهنگ غرب با تسلط بر امکانات مادی و مراکز ارتباطی و اطلاعاتی، سعی در تحمیل الگوی ناقص خویش بر ملت‌های جهان دارد. آنانی که هنوز از سودمندی دستاوردهای خویش مطمئن نیستند و از درون دچار چالش‌های عمیق و فراگیر شده‌اند، به تهاجم فرهنگی علیه کشورهای دیگر دست زده‌اند. ازاین‌رو ضروری است در دورانی که به «جاهلیت مدرن» موسوم است، با معرفی دقیق شخصیت و جایگاه زن گامی مهم در جهت پیشبرد اهداف عالی اسلام برداریم.
واژگان کلیدی: زن، عصر جاهلیت، میراث، قدرت و فرهنگ.
برای این‌که بدانیم اسلام به زن چه جایگاه و مرتبتی عطا کرده و او را چه منزلتی بخشیده است، بهتر خواهد بود تا جایگاه زن را قبل از اسلام از دیدگاه ملت‌ها مورد بررسی قرار دهیم.
