نگاه تحلیلی بر حکم پوشش چهره (بخش دوم)

نویسنده: مهاجر عزیزی

تعریف حجاب

حجاب در لغت به معنی حائل شدن، پوشـاندن و مـانع شـدن آمده است، پس هر پدیده‌ای که میان دو چیز حایل شود، چه دیوار باشد یا چادر و… را از لحاظ لغت می‌توان حجاب گفت. در فرهنـگ فارسـی نیز برای حجاب معانی مختلفی ذکر شده است که از آن جمله می‌توان به : «روی‌بند، برقع و چادری که زنان سر تا پای خود را بپوشانند» اشاره نمود.

در اصـطلاح: حجـاب همان پوشش مخصوص زن‌هاست که به خاطر حفاظت خود از دید نامحرمان، می‌پوشند و به سر می‌کنند.

تعریف جلباب

جلباب در لغت: ابن‌منظور می‌گوید: «جلباب پوشش فراگیر و وسیع‌تر از خمار است که با استفاده از آن زن سر و سینۀ خود را می‌پوشاند.» بعضی‌ها گفته‌اند: «جلباب لباس وسیعی است غیر از چادر که زنان آن را می‌پوشند.»

جلباب در اصطلاح: نووی ^{رحمه‌الله} گفته است: «بعضی‌ها می‌گویند: «جلباب جامه‌ای است که زن از بالای لباس خود می‌پوشد» و این تعریف صحیح است.»

ابن‌حزم ^{رحمه‌الله} جلباب را چنین تعریف کرده است: «جلباب در لغت عرب چنان‌که با آن پیامبر ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} ما را خطاب فرموده‌اند، عبارت از لباسی است که تمام بدن را بپوشاند.»

تعریف مختار: جلباب عبارت از آن پوشش فراگیری است که زن آن را بالای لباس خود می‌پوشد که به جز چشمانش تمام بدن و لباس‌ها و چهرۀ او را می‌پوشاند.

تعریف برقع (روی‌بند)

در لغت، برقع به پوششی گفته می‌شود که زنان آن را برای پوشاندن صورت خود به کار می‌برند. ابن‌منظور در لغت‌نامۀ خود می‌گوید: برقع پوششی است که دارای دو سوراخ برای دو چشم است.

و در اصطلاح: برقع یک نوع پوشش سنتی است که برای پوشاندن صورت و چهره از آن استفاده می‌شود.

اگر ریشۀ کلمۀ برقع را مورد بررسی قرار دهیم، درخواهیم یافت که واژۀ برقع در واقع کلمۀ عربی‌سازی شده از ترکی است که در اصل بورک (būrk) ) به معنی کلاه می‌باشد. بورک و دوواق (duvaq) ) در لباس‌های ترکان قدیم برای پوشاندن سر یا چهره مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما در خراسان به چادر امروزی خانم‌ها و بخصوص نیم چادری یا پوششی که سر تا روی سینۀ زنان را می‌پوشاند پرده می‌گفتند.

تعریف نقاب

نقاب در لغت: روبند زن که با آن چهرۀ خود را بپوشانند و هم‌چنان بر ماسکی که به شکل صورت جانوران بر چهره می‌بندند، اطلاق می‌شود؛ نقاب را ازاین‌رو نقاب گویند که در آن دو سورخ است که توسط آن زنان می‌بینند.

در اصطلاح: نقاب یک نوع چادری است که زن آن را از بالای بینی خود می‌بندد و توسط آن چهرۀ خود را می‌پوشاند و از آن فقط دو چشم ظاهر می‌شود.

تعریف خمار

خِمار در لغت: به معنای پوشاندن و پنهان کردن آمده است و در اصطلاح: عبارت است از آنچه که توسط آن، زنان مسلمان سر خود را می‌پوشانند؛ چنان‌که پروردگار عالم فرموده است: «وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ.»

ادامه دارد…

بخش قبلی