وقتی در مورد تعریف این حرکت تحقیق صورت میگیرد، به تعاریف و توضیحات مختلف و متفاوتی روبهرو میشویم. علت آن نیز این است که گروهی از اندیشمندان به جانب تحرکات علمی این حرکت پرداختهاند، بعضی نیز از جانب معتقدات آن را بررسی کردهاند و گروهی نیز از این جهت که طرفدار و تاییدکنندۀ این حرکت هستند، آن را با الفاظ زیبا وشایسته تعریف کردهاند.
آنچه در اکثر تعاریف مورد اتفاق است، «سرّی» و «رازآلودبودن» این حرکت است بهگونهای که این موضوع، درک حقیقت و ماهیت آن را دشوار کرده است. اینجا به بخشی از این تعاریف اشاره میکنیم.
تعریف لغوی و اصطلاحی فراماسونری
داکتر حمد صالح الحمیده محقق جهان اسلام مینویسد: فراماسونری از نظر لغوی: کلمهٔ است که به معنای «بنّایان آزاد» به کار میرود و مقصود از بنّایان آزاد، کسانیاند که بنای «هیكل[1] سلیمان» را ساختهاند.
اما در اصطلاح، فراماسونری «حرکتی پنهانی و یهودی با ماهیتی جهانی است که هدف آن نابودی ادیانِ مخالف، بهویژه اسلام و مسیحیت ، به منظور تحقق اهداف یهود در سراسر جهان میباشد.»[2]
برخی از تاریخنگاران آن را چنین تعریف کردهاند:
«فراماسونری ابزاری در دست یهود است که بهوسیلۀ آن، سیاستمداران بزرگ را شکار میکنند و ملتهای غافل و تودههای مردم را فریب میدهند. آنان خطری برای ملتها هستند که در پوششِ آزادی، برابری و برادری پنهان میشوند؛ حال آنکه در واقع هدفشان، بنای دوبارۀ «هیكل سلیمان» (به زعم خودشان) و تربیت مردانی دانا و کارآزموده است تا با تدبیر و شجاعت، آن معبد را بازپس گیرند.»[3]
در «الموسوعة المیسرة فی الأدیان والمذاهب المعاصرة»، فراماسونری چنین تعریف شده است:
«فراماسونری سازمانی است یهودی، پنهانکار، ویرانگر، تروریستی و رازآلود، با ساختاری منسجم و دقیق، که هدف آن تضمین سلطۀ یهود بر جهان است. این سازمان دعوت به بیدینی، اباحیگری و فساد میکند و در پسِ شعارهای فریبندهای چون «آزادی»، «برادری» و «برابری انسانی» پنهان میشود. بیشتر اعضای آن از چهرههای سرشناس جهاناند که با سوگند به حفظ اسرار، در آن عضویت مییابند و در نشستهایی به نام «محافل» گرد هم میآیند تا برای برنامهریزی، تصمیمگیری و تعیین مأموریتها اقدام کنند، با هدف فراهمسازی زمینه برای برپایی جمهوری جهانی دموکراتیک. اساس کار آنان بر فرصتطلبی و منفعتجویی است تا به آرزوی خویش، یعنی تشکیل حکومت جهانیِ غیر دینی، دست یابند.»[4]
بخشی دیگر از اندیشمندان اسلامی، فراماسونری را چنین تعریف کردهاند:
دلالتِ لغویِ کلمهٔ «ماسون» از لفظ «فراماسون» گرفته شده است که خود از دو کلمهٔ فرانسوی ترکیب یافته است:
کلمهٔ نخست «فرانك»به معنای «صادق» در زبان فرانسه و کلمهٔ دوم «ماسون» به معنای «بنّاء» است. بنابراین، معنای «ماسون» یعنی «بنّای صادق.» و مقصود از «جماعت ماسونی» یا «الفراماسونیة» همان «بنّایان صادق» یا «بنّایان آزاد» است.
اصطلاح «بنّای آزاد» که از قرن سیزدهم میلادی (حدود سال ۱۳۰۰م) وجود داشته، در آغاز به «کارگرانی اطلاق میشد که در ساخت بناهای سنگی کار میکردند.»[5]
معنای لغوی فراماسونری
کلمهٔ «الماسونیة» از نظر ترکیب زبانی از سه بخش تشکیل شده است: پ
۱.بخش نخست: «فِري» (Free) به معنای «آزاد»، یعنی کسیکه هیچ قیدی او را محدود نمیسازد.
۲.بخش دوم: «ماسون»» (Mason) به معنای «حرفه» است، و از آن «حرفۀ بنّایی» نیز اراده میشود.
۳.بخش سوم: «ري» که همان «یاءِ نسبت» است.
و از ترکیب این سه بخش، معنای کلی این نام چنین است:«جمعیت بنّایان آزاد.[6]» (Free Masonry)
ماهیّت فراماسونری
دانشمند هلندی «دوزی» میگوید:«فراماسونری، گروهی عظیم است که از مذاهب گوناگون تشکیل شدهاند و برای هدفی واحد تلاش میکنند، درحالیکه تنها شمار اندکی از آنان از آن هدف آگاهند.»[7]
آن هدف چیزی نیست جز بازسازی «هیكل سلیمان» بر ویرانههای مسجدالأقصی.هزاران تن از پیروان ادیان، مذاهب، ملتها و سرزمینهای مختلف، چون نابینایان، در پی این هدف روان گشتهاند.[8]
[1]. هیکل کلمۀ عبری است که به معنای قصر یا خانۀ کلان است و مقصود آن، هیکل حضرت سلیمان علیهالسلام است که در قدس است که مورد تعظیم و عبادت یهود است و در مورد آن اعتقادات عجیب و غریبی دارند.
[2]. الحمیده، حمد صالح، الماسونیة نشأتها وخطرها علی العالم الإسلامی، ص: 352، مجلة کلیة أصول الدین والدعوة، العدد التاسع والثلاثون، جامعة الأزهر، قاهره، مصر.
[3]. همان منبع به نقل از المذاهب المعاصره وموقف الإسلام منها از عبدالرحمان العمیرة.
[4]. الجهینی، مانع بن حماد، الموسوعة المیسرة فی الأدیان والمذاهب المعاصرة، ج۱، ص: ۴۹۲، چاپ چهارم، دارالندوة، ریاض.
[5]. العملة، علاخالد، الرموز والأفکار الماسونیة فی برامج الرسوم المتحرکة، ص: ۱۶، جامعة الشرق الأوسط، ۲۰۱۵.
[6]. الشثری، محمدبن ناصر، دسائس الماسونیة بین المسلمین، ص: ۷، چاپ دوم، ۱۴۲۴ه.ق. دارالحبیب، ریاض.
