اهمیت و جایگاه نکاح از دیدگاه طب «بخش چهارم»

نویسنده: محمد عاصم اسماعیلزهی

اهمیت و جایگاه نکاح از دیدگاه طب

بخش چهارم

اهمیت و ضرورت تشکیل خانواده «ازدواج»

ازدواج و تشکیل خانواده یکی از اساسی­ترین و طبیعی­ترین نیازهای انسان است، آیات قرآن نشان می‌دهد که زوجیت و جفت­گیری در تمام موجودات عالم اعم از حیوانات، گیاهان و حتی جمادات وجود طبیعت مخلوقات در این جهان همسر­گیری و ازدواج است نه تنهایی وتنها زيستن.

«سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنْفُسِهِمْ وَمِمَّا لا يَعْلَمُونَ.»؛ «پاک و منزه است خدایی که تمام موجودات عالم از جمله گیاهان و انسان­ها و آنچه را نمی­دانند به صورت زوج و جفت آفرید».^[1]

در اهمیت تشکیل خانواده همین بس که خداوند متعال آن­را از سنت پیامبران ^{علیهم‌السلام} دانسته و فرموده است: «وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلاً مِنْ قَبْلِكَ وَجَعَلْنَا لَهُمْ أَزْوَاجاً وَذُرِّيَّةً.»؛ «ما پیش از تو (ای محمد) پیامبرانی گسیل داشتیم و برای ایشان همسران و فرزندانی قرار دادیم».^[2]

تشکیل خانواده «ازدواج» از نظر اسلام تا آن حد ضروری و مهم است که قرآن مجید نسبت بین زن و شوهر را تشبیه به لباس کرده است، یعنی همان­گونه که لباس برای هر فردی ضروری است و انسان برای ستر عورت و محفوظ ماندن از سرما و گرما بدان نیاز دارد؛ و برایش آرام­بخش است، ازدواج و تشکیل خانواده نیز چنین بوده و آدمی برای در امان ماندن از بسیاری از انحرافات و آسیب­های روحی و جسمی نیازمند همدمی به نام همسر است که موجب سکون و آرامش او می­گردد، لذا می­فرماید: «هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ.»؛ «آن­ها «زنان» لباس شما هستند و شما «مردان» لباس آن­ها هستید».^[3]

و از منظر اسلام همه باید در امر ازدواج دخالت کنند و بی­تفاوت نباشند و هیچ­گاه از فقر و تنگ‌دستی نهراسند. زیرا خداوند خودش آن­ها را روزی خواهد داد. خداوند با یک خطاب عمومی می­فرماید: «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ إنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمْ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاَللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيم.»؛ «مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید؛ هم‌چنین غلامان و کنیزان صالح و درست‌کارتان را، اگر فقیر و تنگ‌دست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد، ‌خداوند گشایش‌دهنده و آگاه است».^[4]

پیامبر گرامی اسلام ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} نیز ازدواج را سنت خویش خوانده: «النكاح من سنتي. فمن لم يعمل بسنتي فليس مني». «نکاح از سنت (دین) من است. لذا هرکس به سنت (قوانین دین) من عمل نکند از (امت) من نیست».^[5]

و با این کار بر ارزش آن افزوده و اهمیت آن را بر پیروان خویش نمایانده است:

۱ـ «يا معشر الشباب من استطاع منكم الباءة فليتزوج. فإنه أغض للبصر وأحصن للفرج». «ای گروه جوان هر کس از شما که توانایی ازدواج دارد ازدواج کند. ازدواج باعث حفظ چشم و انسان را از زنا دور می‌نماید».^[6]

در اثر ازدواج، غریزۀ جنسی که یکی از قوی­ترین غرایز انسانی است، در مسیر طبیعی خود قرار می‌گیرد و فرد از گناهانی که به خاطر میل جنسی انجام می­دهد تا حد زیادی مصون می­ماند.

۲ـ «من كان موسرا لان ينكح ثم لم ينكح فليس منى». «کسی‌که دارای چنان ثروت و دارائی باشد که بتواند با آن ازدواج کند، اما ازدواج نکند؛ پس او از من و بر راه و روش من نمی­باشد».^[7]

این دستورات و تاکیدات از آن رو صادر شده است تا نیازهای طبیعی انسان به طور مشروع و با روشی سالم تأمین گردد و از بحران‌های روحی و گسترش بیماری‌های جنسی و درگیری‌های اجتماعی و اخلاقی پرهیز شود. در حدیثی دیگر از پیامبر ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} نقل شده که فرمودند: «الدنيا متاع وخير متاع الدنيا المرأة الصالحة». «دنیا کالا است و بهترین و افضل­ترین متاع آن زن نیکو کار است».^[8]

انسان با ازدواج غرائز جنسی خود را مهار و آرامش روحی خود را تأمین می­کند و برخوردهای سالم اجتماعی در سایۀ تشکیل خانواده حاصل می­گردد؛ زیرا انسان با ازدواج و فرزنددار شدن به ارزش زحمات پدر و مادر پی می­برد و لذت و زینت بچه­دار شدن و پدر و مادر شدن را کسب می­کند. بدیهی است که چنین اموری بدون تشکیل خانواده به‌دست نمی­آید و جامعه از ارزش­های معنوی آن برخوردار نمی­گردد.

اما توصیۀ اسلام به کسانی‌که امکانات ازدواج را ندارند آن است که راه عفت و پاکدامنی را در پیش گرفته و با روزه گرفتن قوای جنسی را تضعیف نمایند، تا خداوند متعال از فضل خود ایشان را دارا کند. خداوند می­فرماید: «وَلْيَسْتَعْفِفْ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّى يُغْنِيَهُمْ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ.»؛ «آنان که امکانات ازدواج را ندارند و قادر به پرداخت مهریه و نفقه نمی­باشند باید در راه عفت و پاکدامنی تلاش کنند تا خداوند از فضل و لطف خود ایشان را دارا کند».^[9]

رسول اکرم ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} نیز در ادامۀ روایت قبلی خطاب به جوانان مى­‌فرماید: «ومن لم يستطع فعليه بالصوم فإنه له وجاء». «و هر کس نمی­‌تواند و قدرت بر آن ندارد، روزه بگیرید تا قوای جنسی تضعیف شود و گرفتار معصیت نشود».^[10]

ادامه دارد…

بخش قبلی | بخش بعدی