نویسنده: شکران احمدی
جستارهایی بر علم مقاصد شریعت (بخش چهل‌وچهارم)
ج: وسایل سلبی برای حفظ نسب
-
عدم جواز درخواست طلاق بدون ضرورت
زنی که بدون عذر و سبب موجّه، از شوهرش درخواست طلاق می‌کند، نه‌تنها عمل حرامی را مرتکب می‌شود، بلکه این کار او مانع از ورودش به بهشت خواهد شد. چنانچه ثوبان رضی‌الله‌عنه روایت می‌کند که رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «أَيمَا امْرَأَةِ سَأَلَتْ زَوْجَهَا طَلَاقًا مِنْ غَيْرِ بَأْسٍ فَحَرَامٌ عَلَيْهَا رَائِحَةُ الجَنَّةِ»؛[1] ترجمه: «هر زنی که بدون هیچ سبب موجهی از شوهرش طلاق بخواهد، بوی بهشت بر او حرام خواهد شد.»
-
تحریم چشم‌چرانی
الله عزوجل ما را به اجتناب از زشتی‌ها و فحشا و دوری از نگاه به محرمات وادار کرده است. او تعالی در قرآن می‌فرماید: «قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ * وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا.»؛[2] ترجمه: «(ای پیامبر!) به مردان مؤمن بگو: چشمان خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و عورت‌های خود را مصون دارند؛ این برای ایشان پاک‌تر و بهتر است. بی‌گمان الله به آنچه انجام می‌دهند آگاه است؛ و به زنان مؤمنه نیز بگو: چشمان خود را (از نگاه به نامحرمان) فرو گیرند و عورت‌های خود را حفظ کنند و زینت‌های خود را جز آنچه آشکار است، نمایان نکنند.»
این آیه بر وجوب حفظ نگاه از محرمات تأکید کرده است. نگاه کنترل‌نشده، مقدمۀ بسیاری از گناهان دیگر است. علما بر این نکته تأکید کرده‌اند که نگاه اول که بدون قصد و اراده باشد، معذور است؛ اما نگاه عمدی و تکراری حرام است.
هم‌چنین نگاه شهوت‌آمیز به پسران جوان (امردان) نیز به اتفاق علمای اسلام حرام است. صاحب تفسیر «الأساس» در این‌باره می‌گوید: «کسانی‌که نگاه به امردان را به عنوان راهی برای تقرب به الله می‌دانند، چنان‌که برخی مدعیان تصوف و عرفان این‌گونه عمل می‌کنند، سخن‌شان کفر بزرگ‌تر از کفر پرستش بت‌ها است و این افراد از بدترین زندیقان مرتد به شمار می‌آیند و قتل آنان به اجماع امت واجب است.»[3]
-
تحریم نکاح‌های فاسد
شریعت اسلامی برای حفاظت از نسل، تمامی نکاح‌های نادرست و فاسد در دوران جاهلیت، مانند نکاح استبضاع، رهط (گروهی) و بغی را حرام اعلام کرده است. این قوانین برای پاکی و پایداری نسب و حفاظت از حقوق افراد جامعه وضع شده‌اند.
-
تحریم جلوگیری دائمی از حمل
هر عملی که منجر به جلوگیری دائمی از بارداری یا قطع شهوت شود، در شریعت اسلامی تحریم شده است. به همین دلیل، وقتی عثمان بن مظعون و برخی صحابه رضی‌الله‌عنهم قصد اخته‌کردن خود را برای عبادت بیشتر داشتند، پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم به آنان اجازه نداد. سعد بن ابی وقاص رضی‌الله‌عنه نقل می‌کند که پیامبر اسلام از ازدواج‌نکردن عثمان بن مظعون برای عبادت منع کرد و اگر به او اجازه می‌داد، دیگران نیز به اخته‌کردن خود اقدام می‌کردند.[4]
-
تحریم سقط جنین
