حکم برگزاری شب یلدا و تاریخچه آن «بخش هفتم»

نویسنده: خالد یاغی‌زهی

حکم برگزاری شب یلدا و تاریخچۀ آن

بخش هفتم

یلدا در میزان شریعت: (ادامه)

الله متعال شباهت قلب­ها و دل­ها را مورد غضب قرار داده و قلب­ها را در این مورد، مورد بازخواست خود قرار خواهد داد، پس چگونه شما دل­های خود را در برگزاری جشن­هایی همچون شب یلدا همچون دل‌های نیاکان خود که بر دینی غیر از اسلام بوده­اند می­کنید؟

بنگرید که چگونه الله آنان را ذم و سرزنش کرده و سپس علت این عتاب و غضب بر آنان را این‌گونه بیان می­کند: “قَالَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ” ترجمه: «کسانی‌که پیش از آنان بودند نیز همین‌گونه سخن می­گفتند، دل‌های­شان به یکدیگر همانند است.»^[1]

صحابی بزرگوار عبدالله بن عمرو ^{رضی‌الله‌عنه} می­فرماید: “من بنى في بلاد الأعاجم وصنع نيروزهم ومهرجانهم وتشبه بهم حتى يموت وهو كذلك حشر معهم يوم القيامة” ترجمه: «هر کس در دیار عجم­ها سکونت گزیند و در جشن نوروز و مراسم مهرگان آن­ها شرکت کند و خود را مشابه آنان کند تا اینکه بر این حال بمیرد در روز قیامت همراه با آنان محشور خواهد شد.»^[2]

بنگر به این روایت که چقدر تهدید بزرگی است و چقدر وعید سختی است و سپس بدان که؛ شب یلدا هیچ فرقی با جشن نوروز و مراسم مهرگان ندارد و بلکه هر دو از اعیاد و جشن­های زرتشتیان هستند، پس باید از تشبه به امت­های پیشین در جشن­های‌شان برحذر بود، چرا که جشن­ها همان مناسک هستند و مناسک نیز جزو مسائل خاص هر دینی است و ما می­دانیم که امت­های پیش از ما گمراه بوده­اند و آداب و رسوم آن‌ها منسوخ گشته­اند و حق نداریم از آن­ها پیروی کنیم و بلکه هدایت حقیقی و راه راست، راهی است که مخالف امت­های گمراه و موافق با خواسته­های الله باشد و ما هر روز ۱۷ بار چنین هدایتی را از خداوند درخواست می­کنیم: “اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ” ترجمه: «ما را به راه راست هدایت کن. راه کسانی‌که بر آنان نعمت دادی؛ نه خشم گرفتگان بر آن­ها؛ و نه گمراهان.»^[3]

حال با این همه دعای روزانه و درخواست از خدا که ما را از راه و روش امت­های پیشین دور کرده و به راه راست هدایت کند؛ عاقلانه است که با عمل خود دعای خود را تکذیب کرده و جشن­های زرتشتی همچون شب یلدا را برگزار کنیم و در این مسائل از راه و روش آنان پیروی کنیم؟ آیا عاقلانه است؟ یا اینکه از جاهلانه‌ترین امورات است؟

خداوند ما را به شدت از تشبه به امت­های پیشین نهی کرده است و می­فرماید: “وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ تَفَرَّقُوا وَاخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ” ترجمه: «و مانند کسانی نباشید که پراکنده شدند و اختلاف کردند پس از آنکه دلایل روشن برای‌شان آمد، و اینان برای‌شان عذاب بزرگی است.»^[4]

و رسول الله ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} فرموده است: “لتتبعن سنن من كان قبلكم شبرا شبرا وذراعا بذراع حتى لو دخلوا جحر ضب تبعتموهم قلنا يا رسول الله اليهود والنصاراى قال فمن؟” ترجمه: «شما قدم به قدم و تک به تک از آداب و رسوم مردمان قبل از خود پیروی خواهید کرد، حتی اگر آنان در لانۀ سوسمار هم بروند شما نیز در پی آنان به لانۀ سوسمار می­روید! صحابه می­گویند ما گفتیم؛ ای رسول خدا منظورتان از مردمان قبل یهود و نصارا است؟ پس ایشان فرمودند؛ اگر آنان نباشند پس چه کسی؟.»^[5]

حال به وضعیت مردم بنگر که علاوه بر پیروی آداب و رسوم یهود و نصارا از آداب و رسوم زرتشتی­ها نیز پیروی می­کنند و جشن­های آنان را برپا می­کنند و اعیاد آن­­ها همچون نوروز و شب یلدا را برگذار می­کنند و می­گویند: این آیین پدران‌مان بوده است!

امت­های گمراه همیشه اینگونه بودند؛ هرکاری که می­کردند می­گفتند آداب و رسوم نیاکان‌مان است و خدا نیز به آن دستور داده و اصلاً با دین خدا در تضاد نیست! حال‌شان حال کسانی است که: “وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ” ترجمه: «و چون کار زشتی انجام دهند، گویند: نیاکان خود را بر این (کار) یافته­ایم، و الله ما را بدان فرمان داده است بگو: الله (هرگز) به کار زشت فرمان نمی­د­هد، آیا چیزی را که نمی­دانید به الله نسبت می‌دهید؟!.»^[6]

هر گناه و فحشایی که می­کنند و هر جشن باطلی که برگذار می­کنند فوری می­گویند: جزو فرهنگ ماست! با اسلام هیچ مشکلی ندارد! و بلکه خدا هم تشویق کرده به کارهای این‌چنینی! حاشا از خدا و اسلام که به اعیادی تشویق کنند که اعیاد کفار است! حاشا از خداوند و دینش که مردم را به سوی اموراتی تشویق کنند که پر از حرام و منکرات و بدعت است، وقتی که چنین عید و جشنی در دین ما وارد نگشته است پس چرا آن را برپا کنیم؟ وقتی که الله ^{جل­جلاله} ما را از پیروی از اهواء مردمان و امت­های پیشین بر حذر کرده است پس چرا اعیاد آنان را برگذار کنیم؟

خداوند چه زیبا فرموده است: “وَءاتَيْنَاهُم بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْاَمْرِ فَمَا اخْتَلَفُواْ إِلاَّ مِن بَعْدِ مَا جَآءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِى بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ ثُمَّ جَعَلْنَاكَ عَلَى شَرِيعَةٍ مِّنَ الْاَمْرِ فَاتَّبِعْهَا وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَآءَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّهُمْ لَن يُغْنُواْ عَنكَ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَإِنَّ الظَّالِمِينَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَآءُ بَعْضٍ وَاللَّهُ وَلِىُّ الْمُتَّقِينَ هَذَا بَصَائِرُ لِلنَّاسِ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ.” ترجمه: «و آن­ها را در امر (دین) نشانه­های روشنی عطا کردیم، پس آن­ها اختلاف نکردند مگر بعد از آنکه برای آنان علم و دانش آمد، (آن هم) از روی تجاوز (و ستم) به یکدیگر بود بی­گمان پروردگار تو روز قیامت در آنچه اختلاف می­کردند در میان آن­ها داوری می­کند. سپس تو را (ای پیامبر) بر راه (و شریعتی) روشن از دین قرار دادیم پس از آن پیروی کن، و از (هوی و) هوس‌های کسانی‌که نمی­دانند پیروی نکن. بی‌شک آن­ها هرگز نمی­توانند تو را از الله بی­نیاز کنند، (و عذاب او را از تو دفع نمایند) و مسلماً ستمکاران برخی­شان یاور برخی دیگراند، و الله یاور پرهیزگاران است. این (قرآن) برای مردم مایۀ بصیرت است، و برای گروهی که یقین دارند هدایت و رحمت است.»^[7]

ادامه دارد…

بخش قبلی | بخش بعدی