اجتنابکنندگان از خرافات و پیروان راستین رسول اکرم صلىاللهعليهوسلم در دنیا و آخرت رستگار خواهند شد، چرا که از رسول الله صلىاللهعليهوسلم پیروی نموده و او را بهترین الگوی خود میدانند و به آئین و سنت ایشان عمل میکنند و از هر چیزی که در آئین ایشان نبوده و یا مخالف آئین ایشان است دوری میکنند “لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيراً”[1] ترجمه: «یقیناً برای شما در زندگی رسول الله سرمشق نیکویی است برای آنان که به الله و روز آخرت امید دارند و الله را بسیار یاد میکنند.»
کسانیکه واقعاً و در هر چیزی از رسول الله صلىاللهعليهوسلم پیروی میکنند خداوند آنها را دوست داشته و مورد مغفرت و بخشش خود قرار میدهد؛ زیرا خداوند متعال میفرماید: “قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ”[2] ترجمه: «بگو: (ای پیامبر به بندگان من) اگر الله را دوست میدارید، پس از من پیروی کنید، تا الله شما را دوست بدارد و گناهانتان را برایتان بیامرزد، و الله آمرزنده و مهربان است.»
رسول الله صلىاللهعليهوسلم الگو و اسوۀ ماست و ما از سنت ایشان باید پیروی کنیم و از هر چیزی که با سنت ایشان مخالف است دوری کنیم، رسول الله صلىاللهعليهوسلم میفرماید: “مَنْ أَحْدَثَ فِى أَمْرِنَا هَذَا مَا لَيْسَ مِنْهُ فَهُوَ رَدٌّ”[3] ترجمه: «هر کس در دین ما چیزی احداث و ایجاد کند که از سوی ما دلیلی ندارد، پس کارش مردود و باطل است.»
هر کسی هم گمان کند در دین چیزی نیاز است که انجام شود در حالیکه در سنت نیامده، چنین کسی به رسول الله صلىاللهعليهوسلم افترای خیانت زده است، چرا که گمان میکند؛ شریعت کامل نیست و نیاز هست که مسائل و مراسماتی در آن انجام شوند! در حالیکه ما ایمان داریم هر چیزی که نیاز دین و زندگی ما بوده الله تعالی نازل کرده و رسول الله صلىاللهعليهوسلمآن را بهصورت کامل و بدون هیچ نقصی به امتش ابلاغ کرده و ما بر روی این شهادت خواهیم داد “لَقَدْ مَنَّ الله عَلَى المؤمنين إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُواْ عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الكِتَابَ وَالحِكمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ”[4] ترجمه: «به راستی که الله بر مؤمنان منت نهاد، هنگامی که در میان آنان پیامبری از خودشان بر انگیخت، که آیات او (قرآن) را بر آنان میخواند و (از آلودگیهای فکری وروحی) پاکشان میکند، و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت (سنت) میآموزد، و اگرچه پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند.»
پس باید از همۀ بدعتها و امورات تازه ایجاد شده دوری کرد، چه نیازی هست به ایجاد اموراتی در دین و یا نسبت دادن بعضی از امور به دین در حالیکه اولاً: جزو دین ما نیستند. ثانیا!: دین ما کامل شده و هیچ نقصی ندارد تا با نسبت دادن امری به آن این نقص را رفع کرد!
خداوند میفرماید: “الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْأِسْلامَ دِيناً”[5] ترجمه: «امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم، و اسلام را (بهعنوان) دین برای شما بر گزیدم.»
کسانیکه از روی سلیقه و هوای نفسانی خود راه اشتباه پیش گرفته و کارهایی میکنند و مراسماتی گرفته و جشنهایی به پا میکنند که در دین خدا نیامده و از آنها نهی شده شامل این گفته خداوند میشوند که میفرماید: “فَإِنْ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَكَ فَاعْلَمْ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهْوَاءَهُمْ وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَوَاهُ بِغَيْرِ هُدىً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ”[6] ترجمه: «پس اگر (این سخن تو) را نپذیرفتند، بدان که آنها فقط از هوسهای خود پیروی میکنند، و گمراهتر از آن کس که هوای نفس خویش را بدون (هیچ) هدایتی از (سوی) الله پیروی میکند؛ کیست؟! بیگمان الله گروه ستمکاران را هدایت نمیکند.»
حال نگاه کن به حال کسانیکه از سنت رسول الله صلىاللهعليهوسلم و آموزههای دینی رویگردانی کرده و نسبت به آموختن آنها تنبلی میکنند و در مقابل از روی هوای نفس خود به اموری عمل میکنند که در تعالیم اسلام وارد نشده و یا از جانب خدا و رسولش مورد نهی قرار گرفته است، پیامبر اکرم صلىاللهعليهوسلممیفرماید: “مَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِي فَلَيْسَ مِنِّي”[7] «هرکس از سنت من رویگردانی کند از من نیست.»
هرکس از سنت رسول الله صلىاللهعليهوسلم رویگردانی کند و از روی هوی و هوس خود دنبال بدعتها و امورات تازه ایجاد شده برود از هدایت حقیقی به دور شده و اعمال صالحش نیز بیبهره میگردد.
امام حسن بصری رحمهاللهتعالی میگوید: “صاحب البدعة لا تقبل له صلاة ولا صيام ولا حج ولا عمرة”[8] «نماز و روزه و حج و عمرۀ صاحب بدعت قبول درگاه الهی نخواهد شد.»
حضرت ابن عمر رضیاللهعنه نیز میگوید: “كلُّ بدعة ضلالة، وإن رآها الناس حسنة”[9] «هر بدعتی گمراهی است هر چند که مردم آن را خوب و پسندیده بدانند!.»
بلي! هر امر تازهای که هیچ اصل و اساسی در دین خدا ندارد و بلکه دین خدا به صراحت از آن نهی کرده و فرموده که از آن اجتناب کنید، بدعت میباشد و مورد سرزنش الله جلجلاله و رسولش صلىاللهعليهوسلم قرار گرفته هر چند که مردم آن را کار نو و جدید و خوب و عالی بدانند، هر چند که مردم آن را موجب دلخوشی و صمیمیت و دورهمی بپندارند، هر چند که مردم آن را از فرهنگ و آداب و رسوم و عرف و عرق اجتماعی خود محسوب کنند، هر چند که مردم آن را بهانهای برای صلۀ رحم و ارتباطات خانوادگی و فامیلی بدانند، هر چند که مردم انواع نامهای خوب و براق را روی آن بنهند تا آن را زیبا جلوه دهند… علیرغم تمامی این اسامی و نامهای غیر حقیقی، چنین اعمالی که ریشهای در دین خدا ندارد بدعت و گمراهی و ضلالت میباشد.
رسول الله صلىاللهعليهوسلم میفرماید: “إِيَّاكُمْ وَمُحْدَثَاتِ الأُمُورِ، فَإِنْ كُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةٌ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ”[10] «از امورات تازه ایجاد شده به دور باشید، چرا که هر امر تازه ایجاد شدهای بدعت است و هر بدعتی ضلالت و گمراهی میباشد.»
مردمی که دنبال هدایت و فرهنگ و ادب هستند، چرا دنبال ادب و فرهنگ رسول الله صلىاللهعليهوسلم نمیروند و به آن اقتدا نمیکنند که بهترین فرهنگها و آداب و رسومهاست، پیامبر صلىاللهعليهوسلممیفرماید: “إِنَّ أَصْدَقَ الْحَدِيثِ كِتَابُ اللهِ، وَأَحْسَنَ الْهَدْيِ هَدْيُ مُحَمَّدٍ وَشَرَ الْأُمُورِ مُحْدَثَاتُهَا، وَكُلَّ مُحْدَثَةٍ بِدْعَةُ، وَكُلَّ بِدْعَةٍ ضَلَالَةٌ، وَكُلِّ ضَلَالَةٍ فِي النَّارِ”[11] «راستترین سخنها سخن خداست و بهترین هدایت و رسم، رسم رسول خداست و بدترین امورات، تازه ایجاد شده است، و هر امر تازه ایجاد شدهای بدعت است و هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی در آتش جهنم است.»
پس در زندگی و تمام امورات خود حتماً به حکم شریعت رجوع کرده و نگاه کنیم که خداوند متعال و رسولش صلىاللهعليهوسلم آن را چگونه بیان کردهاند تا از آن پیروی کنیم، چرا که بهترین راه و رسم راه و رسم خدای لایزال و رسولش صلىاللهعليهوسلم است.
[3]. النيسابوري، مسلم بن الحجاج، الجامع الصحيح المسمى بـ صحيح مسلم، ج۵، ص۱۳۲، الأقضیة، باب نقض الأحكام الباطلة ورد محدثات الأمور، رقم الحدیث: ۴۵۸۹، الناشر: دار الجيل بيروت + دار الأفاق الجديدة-بيروت.
[7]. النيسابوري، محمد بن إسحاق بن خزيمة، صحيح ابن خزيمة، ج۱، ص۹۹، کتاب الوضوء، باب التغليظ في ترك المسح على الخفين رغبة عن السنة، رقم الحدیث: ۱۹۷، الناشر: المكتب الإسلامي- بيروت ، ۱۳۹۰-۱۹۷۰.
[8]. الآجري، محمد بن الحسین، الشريعة، ج۱، ص۱۴۸، باب ذم الجدال والخصومات في الدين، صاحب البدعة لا تقبل له صلاة…، رقم: ۱۳۴، الناشر: مؤسسة قرطبة.
[9]. العباد، عبدالمحسن، شرح سنن أبی داود، ج۱، ص۸۶، ما جاء في لزوم السنة، صحة مقولة فلان سني مبتدع، الناشر: دارالقلم- بیروت.
[10]. السجستاني، سليمان بن الأشعث، سنن أبي داود، ج۴، ص۳۲۹، السنة، باب فى لزوم السنة، رقم الحدیث: ۴۶۰۹، الناشر: دار الفكر.
[11]. النسائي، أحمد بن شعيب، سنن النسائي الكبرى، ج۱، ص۵۵۰، کتاب صلاة العیدین، كيف الخطبة، رقم الحدیث: ۱۷۸۶، الطبعة الأولى، ۱۴۱۱-۱۹۹۱هـ، الناشر: دار الكتب العلمية- بيروت.
By محمد فاتح