نویسنده: ابوعرفان
عواقب ترک امر به معروف و نهی از منکر
-
عدم رسیدن به تمکین و قدرت
امر به معروف و نهی از منکر در رأس همه‌ی امور خیر و صالح قرار دارد و هر فعل و عملی که در دنیا انجام داده می‌شود، ضمن مرطبت بودن با آخرت از دو حالت خالی نیست: یا خیر و معروف است که موجب رضایت رب‌العالمین گردیده و ثواب و پاداش دارد و در دنیا نیز باعث نیک‌نامی و خیر و برکت در زندگی می‌گردد. یا شر و منکر است که باعث نارضایتی الله تعالی بوده و گناه دارد و در دنیا نیز سبب بدنامی و تنفر می‌گردد.
بنابراین، ازآنجایی‌که قدرت و تمکین در دین اسلام یک اصل و وعده الهی است و به کسانی داده می‌شود که علاوه بر این ایمان راسخ، عمل صالح انجام می‌دهند که قطعاً امر به معروف و نهی از منکر یکی از مهم‌ترین اعمال صالح بوده و حتی راه انجام اعمال صالح را نیز هموار و پهن می‌سازد و این وعده‌ی پروردگار در برابر بندگانش در حق کسانی صدق می‌کند که با ایمان و اعمال نیک خود، شایستگی خلافت رب‌العالمین در زمین را کسب کرده و بندگان مخلصش بوده و برای رضایت او تعالی از هیچ زحمت و تلاشی فروگذار نشوند؛ طوری که الله تعالی می‌فرماید:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»؛ [نور: ۵۵] ترجمه: «خدا به کسانی از شما بندگان که (به خدا) ایمان آرند و نیکوکار گردند وعده فرمود که در زمین خلافتشان دهد چنانکه امم صالح پیمبران سلف را جانشین پیشینیان آنها نمود، و دین پسندیده‌ی آنان را (که اسلام واقعی است بر همه ادیان) تمکین و تسلط عطا کند و به همه آنان پس از خوف و اندیشه از دشمنان ایمنی کامل دهد که مرا به یگانگی، بی هیچ شائبه، شرک و ریا پرستش کنند، و بعد از آن هر که کافر شود پس آنان به حقیقت همان فاسقان تبهکارند.»
این وعده‌ای راستین است که تأویل و تحقق آن در عمل مشهود گردیده است. خداوند به افراد این امت که ایمان آورند و کارهای شایسته انجام دهند، وعده داده که آنان را به جانشینی پیشینیان برگزیده و وارث حکمرانی و فرماندهی زمین قرار دهد. آنان به جانشینان زمین تبدیل خواهند شد و به تدبیر امور آن خواهند پرداخت. به آنان وعده داده شده است که دینی را که برای آنان پسندیده است، یعنی اسلام که برتر از همه ادیان است، استوار سازند. خداوند این دین را برای امت برگزیده است؛ زیرا این امت دارای شرافت و برتری است و از نعمت‌های الهی بهره‌مند می‌باشد تا بتوانند دین را بر پا دارند و احکام ظاهری و باطنی آن را در میان خود و دیگران پیاده سازند و خوف و هراس مؤمنان را به امنیت و آرامش تبدیل کنند.
اعمال صالح، که در رأس آنها امر به معروف و نهی از منکر قرار دارد، نزد خداوند بسیار ارزشمند است. به حدی که به سبب این اعمال، انسان را به خلافت خود برگزیده، دیانت او را محکم می‌کند و ناامنی‌ها را به امنیت و آرامش مبدل می‌سازد تا مردم به عبادت خداوندی که مقصود نهایی و اصلی خلقت است، بپردازند. اما در صورت ترک این مأموریت، محرومیت‌هایی به دنبال خواهد داشت، که اولین آنها فسق انسان است که در آخرین کلمه آیه یاد شده است. بدون شک، عدم اطاعت و سرپیچی از فرمان خالق و نادیده گرفتن الطاف او، مسلم است.
بنابراین، یکی از عواقب جدی ترک امر به معروف و نهی از منکر، عدم رسیدن به قدرت و موقعیت یا از دست دادن آنها است. با بررسی وضعیت مسلمانان در سراسر جهان، این موضوع را می‌توان به وضوح درک کرد. بی‌تفاوتی‌های ما در برابر منکرات و عدم احساس مسئولیت در برابر ترک امور معروف و نیک، یکی از دلایل اصلی ضعف و پستی مسلمانان در مقابل جهان غیر اسلامی است. این ناشی از عدم پایبندی ما به تعهدات خود با خالقمان است که ما را از همه الطاف و کرامات او محروم ساخته است و حقا که «از ماست که بر ماست».
-
ترک امر به معروف و نهی از منکر، نشان ضعف ایمان و نقصان اعتقاد است
