ترجمه: ای مومنان! کاملا در اسلام وارد شوید [و تمامی آموزهها و احکام آن التزام بورزید] و از وسوسه‌های شیطان پیروی نکنید، که او دشمن آشکار شما ست.
حدیث:
«من دعاء لأخیه بظهره الغیب، قال المَلَک الموکل به: آمین و لک بمثل»
«هرکس در غیاب برادر [ایمانی]اش، برایش دعا کند، فرشته‌ی مأمور او میگوید: آمین، و تو را نیز مثل آن [دعا] باد!» (صحیح جامع الصغیر و زیاداتش)
داستان:
یکی از پرسش‌های امتحان، این آمده بود:
چگونه سطح ارتفاع یک ساختمانِ آسمانخراش را، با یک پارامتر (:دستگاه فشارسنج هوا) میتوان سنجید؟
پاسخ صحیح: با سنجش فرق میان فشار هوا بر سطح زمین، و [فشار هوا] بر سطح آسمانخراش.
پاسخ یکی از پارچه‌ها استاد را عصبانی کرده بود و استاد بی‌آنکه پاسخ‌های [صاحب] آن پارچه به دیگر سوالات را بخواند، تصمیم گرفته بود او را ناکام کند. پاسخ بحث‌برانگیز و عصبانی‌کننده، چنین بود: پارامتر را به یک تناب دراز میبندم و تناب را از فراز آسمانخراش رها میکنم تا به سطح زمین برسد، و سپس طول ریسمان را اندازه میگیرم. استاد از این جواب عصبانی شده بود، صرفا برای آنکه دانشجو پرسش را با یک روش عامیانه جواب داده بود که هیچ تناسبی با پارامتر و روش فیزیک نداشت. دانشجو پارچه کشید [:از نمرهای که استاد داده بود، شکایت کرد] و مطمئن بود که جوابش صد فیصد درست است؛ سرانجام بر اساس قوانین دانشگاه یک ناظر ورزیده تعیین شد تا داوری کند. هیأت داوری گزارش داد که، هرچند جواب دانش آموز صد فیصد درست است ولی البته نشانگر سوادِ فیزیکی دانشجو نیست؛ برای همین تصمیم بر این شد تا به دانشجو فرصتی دیگر بدهند تا سواد علمی فیزیکی خودش را اثبات کند. این بار؛ همان سوال را، شفاهی از دانشجو پرسیدند. دانشجو کمی فکر کرده، گفت: من برای سنجش ارتفاع آسمانخراش جواب‌های زیادی دارم و نمیدانم کدام یک را اینجا [برای جوابدادن] انتخاب کنم. داور گفت: همه جوابهایت را بگو. دانشجو شروع کرد:
1ـ میتوان پارامتر را از فراز/بلندای آسمانخراش برسطح زمین انداخت و مدت زمانی را که پارامتر تا رسیدن به زمین در برمیگیرد، سنجید و در نتیجه؛ میتوان ارتفاع آسمانخراش را با به‌کارگیری قانون جاذبه‌ی زمین، محاسبه کرد.
2ـ وقتی آفتاب صاف باشد، میتوان طول سایهی پارامتر را با طول سایهی آسمانخراش سنجید و اینگونه، با استناد به قانون تناسبِ دو طول و دو سایه، [اندازه‌ی] ارتفاع آسمانخراش را میفهمیم.
3ـ اما اگر بخواهیم جواب سهل و ساده‌ای بدهیم که برای ذهن راحت باشد؛ بهترین راهاش این است که به نگهبان برج بگوییم: اگر به من بگویی ارتفاع این آسمانخراش چقدر است، این پارامتر را به تو هدیه می‌دهم!
4ـ اما اگر دنبال پیچیده‌سازی مسأله باشیم؛ در آن صورت، ارتفاع آسمانخراش را به روش [محاسبه‌ی] فرق میان فشار هوا بر سطح زمین و [فشار هوا] بر فراز آسمانخراش، به توسط پارامتر؛ خواهیم سنجید!
داور همین جواب چهارم را انتظار داشت که اثبات‌گر سواد علمی فیزیکی دانشجو ست، در حالیکه این جواب در نظر خود دانشجو بدترین جواب بود، به دلیل آنکه دشوارترین و پیچیده‌ترین جوابها ست!
بله! تا یاد مان نرفته، باید بگویم نام آن دانشجو «نیلز بور» بود. او نه تنها در درس فیزیک موفق شد، که حتا [بعدها] برنده‌ی نوبل فیزیک نیز، شد.
حکمت:
دو صد گفته چون نیمِ کردار نیست!
دعاء:
«ربنا لاتجعلنا فتنة للقوم الظالمین و نجّنا برحمتک من القوم الکافرین»
ترجمه: پروردگارا! ما را دست‌خوش ستمگران مگردان و از شرّ کافران در امان مان بدار!
درس:
باید خود مان را در این ماه مبارک، به صدقه‌ی روزانه یاهفتگی، و لو مبلغ ناچیز، عادت دهیم؛ که کم همواره، بهتر از زیاد یکباره است. اینطور؛ این عادت صدقه‌دادن مستمر را، حتی بعد از رمضان نیز باید نگهداریم.
By محمد فاتح