نقش بانوان در جامعه (بخش چهاردهم)

نویسنده: ام سعدیه

اهتمام و توجه خاص به نماز

ای خواهر مسلمانم، نماز پس از اقرار به کلمهٔ طیبه، رکن دوم اسلام است. برگزاری آن در اول وقت از افضل‌ترین اعمال است و ترک آن کفر محسوب می‌شود، در حالی که اقامهٔ آن نشانهٔ ایمان است. در روز قیامت درباره نماز از تو سؤال خواهد شد. خداوند متعال می‌فرماید: «فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا؛ نماز را بر پا دارید، بی‌گمان نماز بر مؤمنین فرضی است دارای اوقات معین.»

همچنین می­فرماید: «حَفِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَوةِ الْوُسْطَى؛ بر انجام و ادای نمازها به ویژه نماز وسطی (عصر) مواظبت کنید.»

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) می‌­فرماید: «فاصله میان مرد مؤمن با شرک و کفر ترک نماز است.» همچنین می­فرماید: «عهد و پیمانی که میان ما و ایشان است ترک نماز است، هرکس آن را ترک کند کافر است.»

نماز پایه و اساس نیکویی برای خیرات دنیا و رحمت و نیکی در آخرت است. نماز اولین عبادتی است که خداوند بر بندگان خود فرض نموده و نیایشی است که همه‌ی انبیاء را به انجام آن مأمور کرده و فراخوانده است.

خداوند از زبان ابراهیم (علیه‌السلام) فرموده است: «رَبِّ اجْعَلْنِي مُقِيمَ الصَّلَاةِ وَمِن ذُرِّيَّتِي رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ؛ پروردگارا! مرا برپادارنده‌ی نماز قرار ده و از نوادگانم نیز، پروردگارا، نیایش و درخواست مرا اجابت فرما.»

در ستایش حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) می‌فرماید: «وَإِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَكَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا؛ به درستی که او (اسماعیل) در وعده صادق و فرستادهٔ من بود. او همواره خانواده‌اش را به اقامه نماز و دادن زکات دستور می‌داد و نزد پروردگارش پسندیده بود.»

در خطاب به حضرت مریم (سلام‌‎الله‌علیها) می‌فرماید: «يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ؛ ای مریم، برای پروردگارت خشوع پیشه کن و سجده ببر و با راکعان رکوع کن.»

از زبان عیسی (علیه السلام) می­فرماید: «وَأَوْصَنِي بِالصَّلَوَةِ وَالزَّكَوْةِ مَا دُمْتُ حَيَّا؛ و به من سفارش کرده نماز و زکات را انجام دهم تا روزی که زنده­ام.»

خداوند کسانی را تهدید می­کند که نماز را ضایع می­کنند و می­فرماید: «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَوَةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا؛ بعد از آنان فرزندان ناخلفی جایگزین شدند که نماز را هدر دادند و به دنبال شهوات راه افتادند و (مجازات) گمراهی را خواهند دید.»

همچنین می­فرماید: «فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ؛ پس وای بر آن نمازگزاران همان کسانی که نماز خود را به دست فراموشی می­سپارند.»

یعنی آن‌هایی که از نمازشان غافلند، اهتمامی به امر نماز ندارند و از فوت شدنش باکی ندارند؛ چه اینکه به کلی فوت شود و چه اینکه بعضی وقت‌ها، و یا اینکه وقت فضیلتش از دست برود و چه اینکه ارکان و شرایطش و احکام و مسائلش را ندانسته، نمازی باطل بخوانند.

انسان با نماز نخواندن جهنمی و اهل دوزخ می‌شود. قرآن از گفتگوی میان بهشتیان و دوزخیان خبر می‌دهد که بهشتیان از علت جهنمی شدن اهل دوزخ سؤال می‌کنند. در جواب آنان، اولین سخنی که بر زبان می‌آورند بی‌نمازی و بی‌تفاوتی نسبت به نماز است، چنان‌که می‌فرماید: «مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ؛ چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟ می‌گویند: ما از نمازگزاران نبودیم.»

نماز یک نیاز ضروری و حیاتی است و انسان همچون آب و غذا به آن نیازمند می‌باشد؛ زیرا آب و غذا نگهدارندهٔ جسم و مادهٔ اساسی زندگی هستند، نماز هم باعث استحکام روح و آرامش روان است. نماز اضطراب را از دل نمازگزار زدوده و به او پایداری می‌دهد تا در زندگی همچون نماز محکم و پایدار بایستد. نماز ستون اسلام است که بین بنده و خدا ارتباط ایجاد می‌کند و این دلیل محبت خداوندی و شکر نعمت اوست. نماز حد فاصل و تشخیص‌دهندهٔ حقیقی بین مؤمن و کافر است. نماز بزرگ‌ترین عامل پیشگیری از گناهان و محکم‌ترین زنجیر برای به بندکشیدن شیطان و شهوات است. نماز اولین عملی است که در روز قیامت در مورد آن از بندگان بازخواست می‌شود. اگر نمازش صحیح و مورد قبول قرار گرفت، بقیه اعمال وی نیز صحیح و مورد قبول قرار می‌گیرند و اگر نماز مورد قبول قرار نگرفت، سایر اعمال وی مردود می‌شوند. همچنان که رسول خدا (صلی الله علیه وسلم) فرموده است: «إِنَّ أَوَّلَ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عَمَلِهِ صَلَاتُهُ، فَإِنْ صَلُحَتْ فَقَدْ أَفْلَحَ وَأَنْجَحَ، وَإِنْ فَسَدَتْ فَقَدْ خَابَ وَخَسِرَ؛ اولین چیزی که در روز قیامت از اعمال انسان بازخواست می‌شود نماز او است، که اگر نماز مورد قبول قرار گرفت، آن انسان رستگار و پیروز شده است و اگر نماز فاسد و مورد قبول قرار نگرفت، آن انسان زیان‌دیده است.»

با توجه به اهمیت نماز، لازم است که بانوان محترم اهتمام خاصی به ادای به‌موقع این فریضهٔ بزرگ الهی نشان دهند؛ زیرا سعادت در هر دو دنیا در همین است که انسان مسلمان به دینش توجه ویژه‌ای داشته باشد.

مسألهٔ دیگری که در این قسمت لازم است به آن توجه شود، موضوع نماز صبح است که بسیاری از مردم، اعم از زنان و مردان، در آن کوتاهی و سستی نشان می‌دهند. این کوتاهی در تمام فصول سال دیده می‌شود، اما در فصل تابستان بیشتر به چشم می‌خورد. در میان مردان، جمعیتی که در نمازهای دیگر حضور دارند، در نماز صبح دیده نمی‌شوند. این وضعیت در تمام مساجد بزرگ و کوچک و حتی در خانه‌ها نیز یکسان است. خانم‌هایی هستند که نمازهای دیگر را با اهتمام تمام می‌خوانند، اما در نماز صبح این اهتمام دیده نمی‌شود و اکثریت خانم‌ها نماز صبح را قضا می‌کنند. مردان نیز به همین صورت در نماز صبح سستی می‌کنند.

رسول اکرم (صلی الله علیه وسلم) فرموده است: «شخصی که نماز صبح را بخواند در ضمانت الله داخل می‌شود، پس مواظب باشید خداوند ضمانت خود را از شما مطالبه نکند». از این حدیث چنین فهمیده می‌شود که کسی که نماز صبح را ادا نکند، در ضمانت خداوند داخل نمی‌شود. معنی ضمانت خداوند این است که خداوند این شخص را همیشه از حوادث و مصیبت‌ها حفاظت کرده و در تمامی کارها او را یاری می‌فرماید. در نتیجه، هر کار او به آسانی انجام می‌گیرد. اما اگر شخصی نماز صبح را قضا کند، از ضمانت الله خارج می‌شود و در نتیجه، کارها و برنامه‌هایش با مشکل روبرو می‌شود و همیشه با حوادث، پریشانی و مصیبت‌ها دچار می‌شود. لذا باید برای رفع پریشانی‌ها و مصیبت‌ها و برآورده شدن نیازها به نماز صبح پایبند باشیم.

فرشتگان الهی در وقت نماز صبح و عصر جمع می‌شوند. فرشتگانی که مسئول شب هستند، در وقت نماز عصر می‌آیند و فرشتگان روز هنگام نماز صبح می‌آیند. فرشتگان روز هنگام عصر و فرشتگان شب هنگام صبح می‌روند. خداوند عزوجل با اینکه عالم الغیب است، از آن‌ها سوال می‌کند که بندگان من را در چه حالتی ترک کرده‌اید. آن‌ها عرض می‌کنند که زمانی که ما رفتیم، آن‌ها در نماز مشغول بودند و زمانی که برگشتیم نیز در نماز مشغول بودند. بدیهی است که آن زمانی که اجتماع فرشتگان صورت بگیرد، وقت بسیار پربرکتی خواهد بود. زیرا فرشتگان، مقبول درگاه الهی و معصوم از گناه هستند و خداوند در طبیعت آن‌ها نیکی گذاشته است. لذا کسی که در این دو نماز حاضر شود، مشمول برکات و فیوض الهی خواهد بود.

خداوند متعال به همهٔ ما توفیق دهد تا کاملاً به همه نمازها پایبند باشیم و رضایت الهی را شامل حال خود گردانیم.

ادامه دارد…

بخش قبلی