نویسنده: ابوجریر
9: کارکرد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم در عرصه‌ی سیاست
نباید در مبنای فکر «سیکولرستی» قضاوت نمود که می‌گویند: دین از سیاست جدا است و یا سیاست اسلام مشخص نیست! [نعوذ بالله] ورنه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم چطور توانست ثمره‌ی دعوت خود را در زندگی خود ببیند، و وارد میدان معرکه شود و در همه‌ی آن‌ها پیروزمندانه بیرون شود و امروز دو میلیارد اتباع داشته باشد؟ بلکه پیامبر داخل دولت خویش شریعت را تطبیق می‌کرد، و بیرون از دولت، جهادش به خاطر اعلاء کلمة‌الله ادامه داشت؛ بناءً کارکرد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم بر پایه‌های ذیل استوار بود:
-
حکومت؛ بدون حکومت، اسلام پای برجا نمی‌ماند، تشکیل حکومت در مدینۀ منوره و تدوین قانونی تحت عنوان «میثاق‌المدینه» [که قبلا عرض کردیم] از مهم‌ترین کارکردهای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در عرصه‌ی پایه‌گذاری تمدن اسلامی بود، نباید فراموش کرد که حاکم در نظام اسلامی باید کارگر، تطبیق کنندۀ قانون، مخلص، صادق و قاطع باشد.
-
دعوت؛ در زمان پایه‌گذاری تمدن اسلامی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم برای پیشبرد اهداف سیاسی از دعوت و تبلیغ و فراخوان به اندیشه‌ی خود، کنار زدن خرافات و شرکیات مردم را فراخواند و سیزده سال متوالی را در مکۀ مکرمه فدای این تمدن ناب ساخت؛ حتی در ابتدا، سه سال کامل را در مکۀ مکرمه مخفیانه در خانه‌ی ارقم بن ابی ارقم و غیره سپری نمود. فن مدیریت مردم ایجاب می‌کرد که ادامۀ دعوت گسترش پیدا کند، اینجا بود که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم دعوت خود را در اوقات بازارها و مجالس به درستی و بدون تملق و مداهنت ارایه نماید.
-
هجرت؛ هجرت می‌تواند دو عامل و نقش سازنده را ایفا نماید: اول: زمانی‌که در حالت ضعف قرار می‌گیری و در رویارویی حذف شوی، هیچ تأثیر نداشته باشی، باید تا یک مدتی خود را پنهان کنی و هسته گذاری نمایی تا با یک قوت جدید وارد صحنه شوی؛
دوم: به اساس هجرت می‌توان حمایت‌گران مالی و جانی جدید را افزود و با نیرویی توانمندتر وارد میدان شد، اینجا بود که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم دو هجرت را راه‌اندازی نمود، هجرت اول به‌سوی حبشه و هجرت دوم به‌سوی مدینه.
-
بیعت؛ لفظ بیعت که از «بیعه» گرفته شده به معنای فروش است، یعنی همه‌ی امکانات خویش را فروختن. و در اصطلاح: فرمانبرداری در غیر معصیت خداوند جل‌جلاله به اساس پیمان لفظی و یا کتبی از جانب بیعت کننده برای بیعت شونده، هم در حالت سختی و هم آسانی را گویند.
در کتب سیرت و تاریخ به حد تواتر رسیده است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در مکه‌ی مکرمه با انصار مدینه دو بیعت داشت، یکی در سال 12 نبوت که به نام بیعت عقبۀ اول مشهور است و دومی در سال 13 نبوت که با حضور 73 مرد و زن انصار مدینه صورت گرفت، علاوه از این، در مدینۀ منوره بیعت‌های دیگری هم صورت می‌گرفت، بیعت را به‌طور یک اصل سیاسی برای خلفاء و جانشینان خود به‌حیث میراث سیاسی گذاشت.
-
در مرحله‌ی سیزده ساله‌ی مکی بر اساس این‌که اسلام بدون حاکمیت بود، یعنی حکومت وجود نداشت، رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم تنها مبارزۀ فکری و سیاسی می‌نمود؛ ولی در زمانی‌که به مدینه آمد و حکومت را تشکیل داد و پائه‌های تمدن اسلامی قوت گرفت؛ پس احکام، روز به روز فرض می‌شد و قوانین تطبیق می‌گردید.
