نویسنده: زید

نقش خالد در وادی حنین

اعتمادی‌که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم به حضرت خالد رضی‌الله‌عنه کرده بود، واقعاً برای دیگران قابل رشک است؛ زیرا در بسیاری از میادین جهاد و مبارزه، آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم او را یا در مقدمۀ لشکر و یا سمت راست خویش قرار می‌داد؛ چنان‌چه در این غزوۀ دوازده‌هزارنفری نیز حضرت خالد رضی‌الله‌عنه در جلو و مقدمۀ لشکر اسلام قرار داشت و مسئولیت اسب‌سواران بنی‌سلیم نیز به دوش او بود، او به‌خوبی می‌دانست باید چه‌کار كند و در چه جایی، کدام تاکتیک خویش را به نمایش بگذارد و در چه مواقعی عقب‌نشینی کند.
هنگامی‌که لشکر اسلام به وادی حنین رسید، همه به این فکر بودند که تعداد ما زیاد است و ما بدون هیچ دغدغه‌ای، به راحتی می‌توانیم از پس این جنگ بربیاییم. هوازن و کفار از قبل برنامۀ به دام انداختن مسلمانان را طراحی کرده بودند؛ لذا به مجرد رسیدن آن‌ها، از هر گوشه‌وکناری حمله‌ور شدند و در بسیاری از جاها، مسلمانان را در دام انداختند، تعدادی از اهالی مکه که از شهر مکه به لشکر اسلام پیوسته بودند، پا به فرار گذاشتند و رفتند، تمام برنامه‌های مسلمانان به‌هم خورد و همه در یک حیرانی و سرگردانی عجیبی قرار گرفتند.
علامه شلبی رحمة‌الله‌تعالی می‎نویسند: «هنگامی‌که حضرت خالد رضی‌الله‌عنه این صحنه را می‌بیند که از یک طرف مجاهدین فرار می‌کنند و از طرف دیگر از سوی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم هیچ امری صادر نمی‌شود؛ لذا او تصمیم گرفت تا هرچه سریع‌تر اسب‌سواران را عقب‌نشینی دهد و بار دیگر چاره‌ای بیندیشد؛ لذا دوروبر پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم خالی می‌شود و بجز از اهل بیت، چند نفر از مهاجرین و عده‌ای از انصار، کسی باقی نماند. به ظاهر پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم در حالت بسیار حساس و وخیمی قرار گرفت و نباید مسلمانان ایشان را رها می‌کردند و از ایشان فاصله می‌گرفتند؛ چنان‌چه الله متعال این واقعه را در قرآن‌کریم به تصویر می‌کشد و مسلمانان را آگاه می‌سازد که هیچ وقت نباید به شأن و شوکت خویش مغرور شد و اعتماد کرد؛ بلکه همواره باید توکل و اعتماد بر الله متعال باشد و می‌فرمایند: «لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ»
یعنی: (قطعاً خداوند متعال در موارد بسیاری شما را یاری کرده است و در روز حنین نیز شما را یاری داد، هنگامی‌که کثرت افراد، شما را به شگفت و عجب درآورد؛ ولی این کثرت و شوکت هیچ خطری را از شما دور نکرد، علاوه بر آن، زمین با این پهنایی‌اش بر شما تنگ شد و در نتیجه پشت به دشمن کردید و پا به فرار گذاشتید.)
بعد از آن حضرت خالد رضی‌الله‌عنه همراه با اسب‌سواران دوباره برگشت و عده‌ای از افرادی که فرار کرده بودند نیز دوباره به‌سوی پیامبر مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم آمدند.
این‌بار حضرت خالد رضی‌الله‌عنه با یک خشم و غضب متفاوتی به دشمن می‌نگریست و با جدیت کاملی به‌سوی دشمن رو آورد و هیچ‌کسی از زیر شمشیر برّان او جان سالم بدر نمی‌برد. او عقب‌نیشنی و تنهاگذاشتن محبوب دل‌ها، محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم را این بار جبران می‌کند و تا زمانی‌که «هوازن» و هم‌پیمانانش را شکست ندهد، آرام نمی‌گیرد؛ لذا آن‌قدر جنگید تا این‌که به سختی توانست شکست را مواجه کفار کند و نفع جنگ را به‌سوی مسلمانان سوق دهد؛ حتی او زخم‌های بسیاری را در این جنگ متحمل شد و سبب درد و آزار او گشت و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم از زخمی شدن او ناراحت شدند و جهت عیادت، نزد او تشریف بردند.

نزول آرامش در وقت جنگ

سپس الله متعال این آیۀ مبارکه را نازل فرمودند: «ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنْزَلَ جُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَذَلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ عَلَى مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ.»
(سپس [بعد از این‌که مسلمانان بازگشتند و کفار را شکست دادند] الله متعال آرامش و سکون را بر پیامبرش و تمام مؤمنان نازل فرمودند و [در آن جنگ] لشکریانی را فرستادند که شما آن‌ها را مشاهده نمی‌کردید و کسانی‌که کفر ورزیدند را عذاب دادند و همان است جزای کافران. سپس الله متعال به هرکسی‌که بخواهد [از کسانی‌که بعد از عقب‌نشینی دوباره برگشتند و در رکاب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم جانانه جنگیدند] رجوع می‌کند و الله متعال بسیار بخشاینده و مهربان است.) بعد از آن، جنگ به پایان رسید و مؤمنان با آرامش و سکون بازگشتند.
از این واقعۀ کوتاه درمی‌یابیم که حضرت خالد رضی‌الله‌عنه چه اندازه شجاعت و غیرت از خود نشان داد؛ چنان‌چه از یک طرف زخم بر می‌دارد و از طرف دیگر با خشم و غضب به دشمن حمله می‌کند و آن‌ها را از زانو درمی آورد.
این یک فضیلت بزرگی برای حضرت خالد است که این غزوه را الله متعال در کلام پاک خویش به تصویر می‌کشد و رشادت‌های خالد را می‌ستاید و بشارت، مغفرت و رحمت را برای او و یارانش ارزانی می‌کند.
بخش قبلی | بخش بعدی
Share.
Leave A Reply

Exit mobile version