بدون شک انسان طبیعتاً موجودی غافل و فراموش‌کار است و گاهی که به خود می‌آید و گذشته‌ها را مرور می‌کند، شرمنده می‌شود و متوجه می‌شود که چقدر مرتکب سستی، تنبلی، غفلت، بی‌پروایی و حق‌کشی شده و چه فرصت‌های عالی و با ارزشی را از دست داده است، اینجاست که منتظر فرصتی طلایی می‌ماند، تا هم گذشته‌ها را جبران کند و هم راه هزارشبه را يک‌شبه طی کرده، به قله‌های افتخار بندگی و پرهیزگاری صعود نماید و هم زادِ راه آینده‌های پرپیچ‌وخم را اندوخته نموده، از خسران و ندامت ابدی در امان بماند.
الله ذوالجلال به‌نحو احسن و بیش از انتظار بنده، چنین موقعیت و فرصتی را برایش فراهم نموده و چنان راهی را فراروی او گذاشته است که بتواند با پیمودن آن در کوتاه‌ترین زمان ممکن به قله‌های افتخار بندگی و پرهیزگاری صعود کند و این فرصت، فرصت ماه رمضان است، فلسفه‌ی فرض‌شدن روزه در ماه رمضان هم، رسیدن به تقوا، دور شدن از رذایل و زیستن در سایه‌ی عبادت، ذكر، تلاوت قرآن، صدقه و نیکی‌ها عنوان شده است. ماه رمضان یکی از بهترین ماه‌های سال است که مناسبت‌های ویژه‌ای در آن قرار دارد، ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن و دیگر کتب آسمانی است: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ»؛ ترجمه: «[آن چند روز معيّن و اندک] ماه رمضان است كه قرآن در آن فرو فرستاده شده است [و آغاز به نزول نموده است ودر مدّت 23 سال تدريجاً به دست مردم رسيده است] تا مردم را راهنمایی كند و نشانه‌ها و آيات روشنی از ارشاد [به حق و حقيقت] باشد و [ميان حق و باطل در همه ادوار] جدایی افكند».
این ماه، ماه هدایت انسان‌ها به شاهراه نجات‌بخش تقواست، ماه آشکار شدن رحمانیت، رئوفیت و مهربانی و لطف بی‌نهایت الله ربّ العزت نسبت به بندگان و جهانیان است، ماه تکریم بندگان مخلص و پروانه‌صفت و متمایز ساختن آنان از بندگان متمرد و سرکش است، به خاطر همین اهمیت فوق‌العاده و بی‌نظیر این ماه، حضرت سیدالمرسلين صلى‌الله‌علیه‌وسلم پیشاپیش آمادگی خود را برای استقبال از رمضان و رسیدن به آن آشکار می‌کرد و از الله ذوالجلال متضرعانه می‌خواست که ماه رجب و شعبان را در حق ایشان مبارک بگرداند و ایشان را به ماه رمضان برساند: «اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَب وَشَعْبَانَ، وَبَلِّغْنَا رَمَضَانَ»؛ اهل بیت و صحابۀ آن‌حضرت صلى‌الله‌علیه‌وسلم نیز وقتی سرخوشی و آمادگی ایشان را برای استقبال این ماه می‌دیدند بیشتر به اهمیت آن پی می‌بردند و به تأسی از رسول خدا صلى‌الله‌علیه‌وسلم با افزایش کمی و کیفی عبادت و تلاوت قرآن مجید به استقبال ماه رمضان می‌رفتند و در رمضان همه تن مشغول استفاده از لحظه‌لحظه‌ی این ماه می‌شدند تا بتوانند برای طول سال خود توشه‌ی معنوی و روحانی برگیرند.
حال اگر من و شما به دنبال آنیم که گذشته را جبران کنیم، این شما و این هم سفره‌ی ایمان‌افروز و تقواساز رمضان! بیاییم از آن به‌نحو احسن استفاده کنیم؛ چون روزه برای الله است و پاداشش را خود الله تعالی برعهده گرفته است: «الصَّوْمُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِه»؛ ترجمه: «روزه برای من است و من پاداشش را می‌دهم.»
این فرصت طلایی و این هدیه‌ی آسمانی را به عبث و کارهای بیهوده و دروغ و غیبت و غیره نگذرانیم؛ وگرنه از رمضان بهره‌ای جز تحمل گرسنگی و تشنگی و خستگی نخواهیم داشت: «رُبَّ صَائِم لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ، وَرُبَّ قَائِم لَيْسَ لَهُ مِنْ قِيَامِهِ إِلَّا السَّهَرُ»؛ ترجمه: «بسياراند روزه‌دارانی که از روزه، جز گرسنگی و از عبادت شب، جز بی‌خوابی، بهره‌ی دیگری نمی‌برند.»
