مهم‌ترین عوامل و اسباب اشاعه‌ی الحاد در کشورهای اسلامی
پنجم: خصوصیات روانی و مشکلات آن
ایمان به خدای خالق، طبیعت و فطرت روح انسان است؛ بنابراین، ایمان غذای روح و طبیعت این زندگی است و ملحد به دلیل سردرگمی، انزوا و ناامیدی، انسانی غیرطبیعی می‌باشد. اندیشه‌ی الحادی نشان دهنده‌ی یک ناهنجاری فکری و انحراف از اجماع عُقلا است. ملحد با یأس و سردرگمی وسواس‌گونه، در قالب خیال‌پردازی‌های شکاکانه ادامه می‌دهد، تا جایی که منجر به وسواس اعتقادی (اختلالات شناختی) می‌شود. آشفتگی‌ها و شکست روانی، آغاز ناکامی و انحراف بوده و همانند تیر مسمومی است که هرگاه به انسان اصابت کند، او را نابود می‌کند.
چون الحاد یک عقیدهی جاهلانهی مبنی بر باور بر عدم وجود خدای خالق است،لذا برای انسان هیچ راهی را برای بیرون رفت از افسردگی، حیرتزدگی و آشفتگیهای روانی ارائه نمیدهد. و آن اغلب ناشی از خشم و واکنش به بدبختیها و مصیبتهایی است که برای شخص اتفاق میافتد.
در بعضی افراد، استعداد اغواشدن و سرگشتگی وجود دارد، به این معنا که آمادگی شخص برای پذیرش یک ایده، علی‌رغم نبود دلایل کافی برای پذیرش آن، وجود دارد. گرایش به اغوا شدن به این صورت است که فرد اطلاعات یا ایده را بپذیرد و با وجود نداشتن شواهد منطقی برای پذیرش آن به آن اعتماد کند؛ یعنی تمایل به شک و الحاد در فرد ایجاد شود. در نتیجه، فرد دچار بحران شده و تحت تأثیر همان اطلاعات و افکاری که قبلًا شنیده است، قرار می‌گیرد.[1]
ششم: مطالعات لجام گسیخته و خواندن نوشته‌های ملحدین، مستشرقین و سکولارها
اثرات مطالعه در جهت‌دهی فکر و اندیشه، امری مسلم است. مطالعه‌ی کتاب‌های مفید و ارزنده، ذهن را شکوفا می‌سازد، دل را آبیاری می‌کند و رفتار را بهبود می‌بخشد. به همان منوال، مطالعه‌ی کتاب‌های مضر بر عقیده و اخلاق، اثرات نکبت‌بار و مخربی را بر جای می‌گذارد. در مورد کتاب، گفته شده است: «کتاب، بهترین دوست، گرامی‌ترین همنشین و خطرناک‌ترین دشمن است. چه بسا جنبش‌های بزرگ اجتماعی و سیاسی‌ای که با انتشار کتابی آغاز گردیده‌اند و یا به کمک کتابی متبلور شده‌اند و سپس سریع‌تر از پیش اشاعه یافته‌اند.»
مطالعه‌ی کتاب‌هایی که به جریان‌های فکری ناسالم وابسته اند، مانند کتاب‌هایی که توسط کمونیست‌ها، یهودی‌ها، مسیحی‌ها، مستشرقین، غرب‌گرایان، دیگر اندیشان و نوگرایان در زمینه‌ی عقیده، مذهب، عرفان و مسائل دیگر مرتبط به اسلام نوشته شده‌اند، خطرناک است؛ چون از مطالعه‌ی این کتاب‌ها، افکار ضد و نقیضی در ذهن فراهم می‌گردد، شکوک و شبهاتی ایجاد می‌شود و خطر انحراف و الحاد بیشتر می‌گردد. بسیاری از افراد تحصیل‌کرده و با سوادی که به دام الحاد افتاده‌اند، سبب اصلی آن همین مطالعات افسارگسیخته‌ی نوشته‌های ملحدین، مادی‌گرایان، سکولارها، مستشرقین و… بوده‌اند. لذا باید جوانان مسلمان به خاطر حفاظت ایمان و عقیده‌ی‌شان، از مطالعه‌ی کتاب‌های اشخاص و جریان‌های منحرف و دین‌ستیز، اجتناب نمایند.[2]
هفتم: رسانه‌های صوتی، تصویری، نوشتاری و شبکه‌های اجتماعی
در گذشته، خطر الحاد محدود برای کسانی بود که با سواد بودند و در محیط کتابخانه، مدرسه و دانشگاه به سر می‌بردند، اما اکنون به دلیل رسانه‌های صوتی و تصویری و شبکه‌های اجتماعی، خطر الحاد گسترده شده و هر کسی را تهدید می‌کند. ملحدین افکار الحادی‌شان را با الفاظ منظم و با زبان ساده و عام‌فهم، با اضافه کردن چاشنی‌های متنوع و ایجاد جذابیت، منتشر می‌کنند و افکار عمومی را زیر تأثیر قرار داده و مردم را نسبت به دین و باورهایشان دچار شک و شبهه می‌کنند.
ادامه دارد…
[1] – نگاه شود به: المشكلات السلوكیة لدى التلامیذ مرتفعی ومنخفضی القابلیة للاستهواء، ص۱۸ و العقیدة الإسلامیة فی ضوء العلم الحدیث: د. سعد الدین السید صالح، ص۸۴ . و تصنیف الاضطرابات النفسیة والسلوكیة: منظمة الصحة العالمیة- المكتب الإقلیمی لشرق المتوسط، ص۷۳. و قوة الثقة بالنفس: ارنولد كارول، مكتبة الهلال- القاهرة (د: ط. ت)، ص۲۹۷. و آثار ونتائج الانحرافات الفكریة (الإلحاد نموذجًا): أنور الخضری، ص۱۸. و مقالة بعنوان:( ظاهرة الإلحاد ومسؤولیة علماء الأمّة): مجاهد مأمون دیرانیة، بتاریخ: ٢٩ / ۷/ ٢٠١٩م موقع منتدى العلماء، الرابط الإلكترونی (https://www.msf-online.com/). و (الإلحاد الجدید فی المجتمعات الغربیة والعربیة مفهومه ونشأته وأسباب ظهوره وسبل مواجهته). د. فلاح عبد محمد الدلیمی.
[2] – نگاه شود به وضعیت کنونی مدارس دینی در افغانستان ص ۴۵-۴۸. تألیف معتصمی.
