نویسنده: شکران احمدی
اصطلاح اهل سنت و جماعت در قرآن و سنت
روایات متعددی از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم دربارۀ پیروی از سنت و صحابه رضی‌الله‌عنهم نقل شده است که ما به منظور تأکید و تبیین این مسئله پاره‌ای از روایات را نقل می‌نماییم:
-
عن جابر عن النبي صلی‌الله‌علیه‌وسلم قال: «أما بعد، فإن خير الحديث كتاب الله و خير الهدي هدي محمد و شر الأمور محدثاتها»؛ ترجمه: «جابر رضی‌الله‌عنه از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم روایت می‌کند که آن‌حضرت فرمودند: «همانا بهترین سخن کتاب خداوند است و بهترین روش، روش محمد است و بدترین کارها، نوآوری در دین است.»
-
عن أبي‌هريرة رضی‌الله‌عنه قال: قال رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم: «اني قد تركت فيكم شيئين لن تضلوا بعدهما، كتاب الله و سنتی»؛ ترجمه: ابوهريره رضی‌الله‌عنه روایت می‌کند که رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «همانا من پس از خود دو چیز را در میان شما خواهم گذاشت که اگر شما به آن دو عمل کنید هرگز گمراه نخواهید شد: ۱. کتاب خداوند (قرآن)؛ ۲. سنت و روش من.»
از جانب برخی شاید این سؤال مطرح شود که در برخی روایات «کتاب الله و عترتی»؛ «کتاب خداوند و اهل بیت من» آمده است، پس چرا شما روایت «کتاب الله و سنتی» را ترجیح می‌دهید؟
پاسخ مناسب این سؤال را علامه محمود شلتوت داده است، چنانکه در مجلۀ «اخبار تقریب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی» به نقل از آقای قمی آمده است: «دیدم آقای شیخ محمود شلتوت در خلال تفسیر خود، حدیث ثقلین را به گونۀ شایع نزد اهل سنت [کتاب الله و سنتی] آورده است. از همان‌جا به وی تلفن کردم و گفتم: «شیخنا، این حدیث با طرق فراوان چنین آمده: “کتاب الله و عترتی”». شیخ فرمود: «در حاشیه بنویسید: “و جاء في بعض الطرق: ‘کتاب الله وعترتی، ولا شك أن عترته يحملون سنته”».
در اینجا شیخ محمود شلتوت به نکتۀ بسیار مهمی اشاره نموده‌اند و آن این که عترت و اهل بیت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وسلم نیز تابع و پیرو سنت رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم بوده‌اند و اتباع از اهل بیت پیامبر در واقع اتباع از رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وسلم به شمار می‌آید.
-
«قال النبي صلی‌الله‌علیه‌وسلم: «فمن رغب عن سنتي فليس مني»؛ ترجمه: «کسی‌که از روش من رو گرداند از [امت و پیروان] من نیست.»
