«ای پيامبر! بخوان آنچه را كه از قرآن به تو وحی شده است و نماز را بر پای دار. همانا نماز، انسان را از كارهای زشت و ناپسند، باز میدارد. و ياد خدا(از همه چيز) والاتر است و خداوند میداند كه شما چه كارهایی را انجام میدهيد».
2ـ نماز، بعد از شهادتين، بهترين عمل، شمرده میشود:
عبدالله بن مسعود (رضی‌الله‌عنه) میگويد: از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) پرسيدم: كدام عمل، بهتر است؟ فرمود: «نمازی كه در وقتش خوانده شود». پرسيدم: بعد از آن، كدام عمل، بهتر است؟ فرمود: «نيكی به پدر و مادر» پرسيدم: پس از آن كدام عمل، بهتر است؟ فرمود: «جهاد در راه خدا».
3ـ گناهان را شستشو میدهد:
جابر بن عبدالله (رضی‌الله‌عنه) میگويد: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «مَثَلُ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ كَمَثَلِ نَهْرٍ جَارٍ غَمْرٍ عَلَى بَابِ أَحَدِكُمْ يَغْتَسِلُ مِنْهُ كُلَّ يَوْمٍ خَمْسَ مَرَّات».
«مثال نمازها پنج گانه مانند اينست كه نهر پر آبی، مقابل درب خانه يكی از شما جريان داشته باشد و شما روزانه، پنج مرتبه در آن، غسل نمايد».
پس همانطور كه هر كس، روزانه پنج بار غسل كند، چركی بر بدنش باقی نمیماند، آن كس كه روزانه پنج بار نماز بخواند، گناهی برايش باقی نمیماند.
4ـ نماز، باعث كفاره گناهان میشود:
ابوهريره(رضی‌الله‌عنه) میگويد: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود:
«نمازهای پنج گانه و جمعه تا جمعه ديگر و رمضان تا رمضان ديگر باعث كفاره گناهانی میشود كه حد فاصل آنها انجام گرفته است». البته گناهان كبيره از اين قاعده مستثنی هستند (و نياز به توبه دارند).
5ـ نماز، در دنيا و آخرت، برای نمازگزار، نور است:
عبدالله بن عمر (رضی‌الله‌عنه) میگويد: روزی رسول اكرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) سخن از نماز بميان آورد و فرمود:
«هر كس كه از نمازش محافظت كند (پايبند آن باشد) روز قيامت، برايش نور و حجت و نجات خواهد بود. و هر كس از آن محافظت نكند، روز قيامت، برايش نور و حجت و نجاتی نخواهد بود و با قارون، فرعون، هامان و ابی بن خلف، حشر خواهد شد».
و در حديث ابومالك اشعری (رضی‌الله‌عنه)آمده است كه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «نماز، نور است».
و در حديث بريده (رضی‌الله‌عنه)آمده است كه نبی اكرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «بَشِّرِ الْمَشَّائِينَ فِي الظُّلَمِ إِلَى الْمَسَاجِدِ بِالنُّورِ التَّامِّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ». يعنی «كسانی را كه در تاريكیها به مساجد می روند، به نوری كامل در روز قيامت، مژده ده». 6ـ خداوند به وسيله نماز، به انسان رفع درجه، عنايت میكند و گناهانش را میبخشد:
ثوبان (رضی‌الله‌عنه) میگويد: نبی اكرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) خطاب به من فرمود: «عَلَيْكَ بِكَثْرَةِ السُّجُودِ لِله فَإِنَّكَ لا تَسْجُدُ لِله سَجْدَةً إِلا رَفَعَكَ الله بِهَا دَرَجَةً وَحَطَّ عَنْكَ بِهَا خَطِيئَةً».
«يعنی بسيار، سجده كن زيرا خداوند با هر سجده، يک درجه به تو عنايت میكند و يک گناه، از تو محو میگرداند». 7ـ نماز، يكی از بزرگترين عوامل مرافقت نبی اكرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) در بهشت است:
ربيعه بن كعب اسلمی (رضی‌الله‌عنه) میگويد: با رسول اكرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) بيتوته میكردم، شبی، آب وضو و آنچه را كه مورد نياز رسول اكرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) بود، برايش آوردم. آنحضرت (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) به من گفت: «بخواه». گفتم: همراهی تو را در بهشت میخواهم. فرمود: «آيا خواسته ديگری هم داری»؟ گفتم: خواستهام همين است. آنحضرت (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «پس با كثرت سجده، مرا ياری كن».(تا برايت شفاعت كنم).
8 ـ رفتن برای نماز، باعث نوشته شدن حسنات، رفع درجات و ريختن گناهان میگردد:
ابوهريره (رضی‌الله‌عنه) میگويد: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «مَنْ تَطَهَّرَ فِي بَيْتِهِ ثُمَّ مَشَى إِلَى بَيْتٍ مِنْ بُيُوتِ الله لِيَقْضِيَ فَرِيضَةً مِنْ فَرَائِضِ الله كَانَتْ خَطْوَتَاهُ إِحْدَاهُمَا تَحُطُّ خَطِيئَةً وَالْأُخْرَى تَرْفَعُ دَرَجَةً».
يعني «هر كس، در خانهاش طهارت نمايد. سپس، بسوی يكی از خانههای خدا (مساجد) برود تا فرضی از فرايض خدا را ادا كند، با يک گام، گناهی از او میريزد و با گام ديگر، درجهای به درجاتش افزوده میشود».
و در حديثی ديگر آمده است كه آنحضرت (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «إِذَا تَوَضَّأَ أَحَدُكُمْ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّلاةِ لَمْ يَرْفَعْ قَدَمَهُ الْيُمْنَى إِلا كَتَبَ وَجَلَّ لَهُ حَسَنَةً وَلَمْ يَضَعْ قَدَمَهُ الْيُسْرَى إِلا حَطَّ عَنْهُ سَيِّئَةً».
«يعنی هر يک از شما خوب وضو بگيرد. سپس بسوی مسجد، بيرون برود. هنگامی كه قدم راستش را بر میدارد، يک نيكی برايش نوشته میشود و هنگامی كه قدم چپش را به زمين میگذارد، يک گناه از گناهانش، نابود میشود». 9ـ رفت و آمد به مسجد باعث تدارک ضيافت، در بهشت میگردد:
«هر كس به مسجد، رفت و آمد كند، خداوند، برای هر رفت و آمد و برگشتن، ضيافتی در بهشت، تدارک میبيند». 10ـ گناهانی كه از يک نماز تا نماز ديگر، انجام میگيرد، بوسيله نماز، بخشيده میشود:
عثمان (رضی‌الله‌عنه) میگويد: شنيدم كه رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «لا يَتَوَضَّأُ رَجُلٌ مُسْلِمٌ فَيُحْسِنُ الْوُضُوءَ فَيُصَلِّي صَلاةً إِلا غَفَرَ الله لَهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الصَّلاةِ الَّتِي تَلِيهَا».
«هر فرد مسلمانی كه خوب وضو بگيرد و نمازی بخواند، خداوند، گناهانی را كه از اين نماز تا نماز بعدی، انجام میگيرد، میبخشد.
11ـ نماز، باعث كفاره گناهان گذشته میشود:
عثمان بن عفان (رضی‌الله‌عنه) میگويد: شنيدم كه رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «مَا مِنِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ تَحْضُرُهُ صَلاةٌ مَكْتُوبَةٌ فَيُحْسِنُ وُضُوءَهَا وَخُشُوعَهَا وَرُكُوعَهَا إِلا كَانَتْ كَفَّارَةً لِمَا قَبْلَهَا مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ يُؤْتِ كَبِيرَةً وَذَلِكَ الدَّهْرَ كُلَّه».
«يعنی هر فرد مسلمانی كه نماز فرضی را در يابد و برای آن، خوب وضو بگيرد و خشوع آنرا بخوبی رعايت كند و ركوعش را هم درست انجام دهد، اين نماز، باعث كفاره گناهان گذشتهاش میشود. البته بجز گناهان كبيره. (نياز به توبه دارند) و تمام عمر اينگونه است.
12ـ تا زمانی كه نمازگزار بر مصلايش نشسته باشد، فرشتگان برايش دعا میكنند و تا وقتی كه بخاطر نماز نشسته باشد، گويا مشغول نماز خواندن است:
«نمازی را كه شخص، با جماعت، ادا میكند بر نمازی كه در خانه و يا بازار میخواند، بيست و اندی درجه، برتری دارد. بخاطر اينكه اگر شخص، خوب وضو بگيرد. سپس، به مسجد برود و هيچگونه انگيزه و هدفی بجز نماز نداشته باشد، با هر گامی كه بر می دارد، يك درجه به درجاتش، افزوده میشود و يک گناه از گناهانش، كم میگردد تا اينكه وارد مسجد شود. پس از ورود به مسجد تا زمانی كه بخاطر نماز، آنجا نشسته باشد، فرشتگان برايش دعا میكنند و میگويند: خدايا! به او رحم كن، خدايا! او را بيامرز، خدايا! توبه اش را بپذير» 13ـ انتظار كشيدن برای نماز، جهاد در راه خدا، شمرده میشود:
ابوهريره(رضی‌الله‌عنه) میگويد: رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود:
«آيا شما را به چيزی، راهنمايی نكنم كه خداوند بوسيله آن، گناهان شما را نابود میكند و به درجات شما میافزايد؟ صحابه گفتند: بلی ای رسول خدا. فرمود: كامل نمودن وضو هنگام مشكلات، زياد، قدم برداشتن بسوی مساجد و انتظار نماز بعدی پس از هر نماز. پس اينست جهاد، اينست جهاد».
14ـ پاداش كسی كه برای نماز، بيرون می رود، مانند پاداش كسی است كه براي حج، احرام بسته است:
ابوامامه (رضی‌الله‌عنه) میگويد: رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) فرمود: «كسی كه طهارت كند و برای ادای نماز فرض از خانهاش، بيرون برود، مانند پاداش كسی است كه برای حج، احرام بسته است. و پاداش كسی كه برای نوافل چاشت، بيرون برود و فقط، بخاطر آن، خسته شود، مانند پاداش كسی است كه عمرهای انجام داده است. و نمازی كه پس از نماز ديگر، خوانده شود و در ميان آنها، كار بيهودهای، انجام نگيرد، در عليين (نزد خداوند) ثبت میگردد».
