نفوذ اسلام در آمریکا (بخش چهارم)

نویسنده: مفتی عبیدالله نورزهی

نفوذ اسلام در آمریکا (بخش چهارم)

ایالات متحدۀ آمریکا

در مورد تعداد مسلمانان آمریکا، آمارهای گوناگونی را ذکر می­‌کنند و تعداد آن­‌ها بین ٤ میلیون نفر تا ۹ میلیون نفر در نوسان می­‌باشد، در سال ۱۹۶۰م. تعداد مسلمانان ایالات متحدۀ آمریکا ٤۰۰۰۰۰ نفر بود که در سال ۱۹۷۱م. به یک میلیون نفر و در سال ۱۹۸۲م. به سه میلیون نفر بالغ گردید.

دولت ایالات متحدۀ آمریکا در آمارهای رسمی خود تعداد مسلمانان را ۷ میلیون نفر ذکر می­‌کند اما جامعۀ مسلمین با مدارک و استدلال­‌هایی که دارند اذعان می‌دارند که تعداد آن­‌ها به ۹ میلیون نفر بالغ می‌گردند. از این تعداد ۵ میلیون نفر مهاجرین خاور دور، خاورمیانه، آسیای جنوبی و اروپای شرقی می‌باشند، ٤ میلیون نفر بقیه سیاه­‌پوست هستند. در سال­‌های اخیر شمار مهاجران مسلمان به آمریکا بویژه از سرزمین­‌های آسیایی افزایش چشم‌گیری داشته است به‌طوری‌که در فاصلۀ زمانی ۱۹۸۲م. تا ١٩٨٦م. بیش از یک میلیون مسلمان یعنی سالیانه متجاوز از صدهزار نفر به آمریکا آمده‌­اند. کالیفرنیا ایالتی است که بیشترین تعداد مسلمانان را در خود جای داده است و ۱۷۰۰۰۰۰ نفر مسلمان دارد، ۱۵۰۰۰۰ نفر از هند و پاکستان آمده­‌اند، بسیاری­ از جاهای مختلف و صدهزار نفر بقیه منشاء افغانی، لبنانی و نیز کشورهای حوزۀ خلیج فارس دارند. نشریۀ مسلمانان «مسجد» نام دارد و دارای مساجد و مدارس متعددی بوده و دارای قبرستان اسلامی هستند، گوشت را از طریق ذبح اسلامی مصرف می­‌کنند. در ایالت ایلن نویز حدود ۳۰۰۰۰۰ نفر مسلمان زندگی می­‌کنند که اکثراً از اروپای شرقی آمده­‌اند. مهاجرت مسلمانان پاکستان در ۲۰ سال گذشته به ٦ برابر افزایش یافته است و در حال حاضر، سالی ۵ هزار پاکستانی به آمریکا وارد می­‌شوند. با اشغال نظامی افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی و ناگوار شدن شرایط حاکم بر این کشور اسلامی، تعداد افغانی‌­های مقیم آمریکا در طول تنها ۷ سال بدلیل مهاجرت روزافزون آنان به ۲۰ برابر رسید. مهاجرت ترک­‌ها به آمریکا روند نزولی داشته است چرا که در حدود سال ۱۹۷۰م. ۲۵٪ مسلمین آمریکا ترک بودند و اکنون این مقدار به ۵٪ کاهش یافته است. در حدود ۵۰۰۰۰ نفر مسلمان سفیدپوست اروپائی الاصل نیز که اکثرشان از طبقات متوسط و دارای تحصیلات عالی و دانشگاهی هستند و مشاغل فرهنگی و تخصصی دارند، در جامعۀ آمریکا به سر می­‌برند.

خانم «ایفون حداد» استاد و پژوهشگر در درس تاریخ اسلامی دانشگاه ماساچوست عقیده دارد: «تعداد سفید­پوستانی که اسلام را به عنوان آئین خود برگزیده­‌اند بین ٤۰۰۰۰ نفر تا ۷۰۰۰۰ نفر در نوسان است.» ۱۵٪ از این تعداد در اصل یهودی بوده­‌اند که رفته رفته اسلام را انتخاب نموده­‌اند. حدود نیمی از آن­‌ها کاتولیک مذهب بوده­‌اند که به اسلام علاقمند شده و بدان روی آورده­‌اند. در ٤٦ ایالت آمریکا ۶۰۰ مسجد وجود دارد، در ایالت نیویوریک به تنهایی ۸۲ و در ایالت کالیفرنیا ۵۹ مسجد به چشم می‌­خورد. مدرسۀ خواهر کلارا اولین مدرسه­‌ای است که در سال ۱۹۳۹م. در شهر فیلادلفیا جهت استفادۀ مهاجران مسلمان ساخته شده و در وضع فعلی تعداد مدرسه­‌های اسلامی به ٤٠ باب می­‌رسد. دانشجویان مسلمان در سال ١٩٦٣م. اتحادیۀ دانشجویان مسلمان را به‌وجود آوردند. مرکز مهم اسلامی واشنگتن سهم قابل توجهی در ترویج و تقویت اسلام در آمریکا و کانادا دارد. مسلمانان آمریکا در آغاز، زبان عربی و قرآن را در خانه‌­ها به بچه‌­ها یاد می‌­دادند، اولین مسجد در آمریکا در سال ۱۹۱۹م. در شهر «هایلاند پارک» در ایالت میشیگان بنا گردید، بعد از آن در انریانا مسجدی ساخته شد. مسلمانان شهر سیدار در آموزش قرآن و معارف اسلامی نسبت به دیگران پیشتاز بوده‌­اند و اولین قاریان قرآن از مسجد آنان که در سال ۱۹۲۵م. ساخته شد، فارغ‌التحصیل گردیدند. در سال ۱۹۰۰م. نخستین نماز جماعت در شهر رُس در داکوتای شمالی در خانۀ یکی از مسلمین برگزار شد و این زمانی بود که دولت آمریکا اجازۀ تأسیس مساجد را در دیار غرب نمی‌­داد.

در سال ۱۹۵۲م. اولین جمعیت اسلامی تأسیس گردید که در سال ١٩٥٤م. اتحادیۀ جمعیت­‌های اسلامی در شیکاگو جای آن­را گرفت.

مؤسسۀ مطالعات اسلامی لوس آنجلس در سال ۱۹۷۵م. به‌وجود آمد که موفق شد یک نظام آموزشی کامل را در یک محیط اسلامی برای کودکان طرح‌ریزی نماید. آموزش­‌های این مؤسسه تا حد کارشناسی شامل زبان عربی، قرآن کریم، فقـه اسلامی، حدیث نبوی و مطالعه در امور اجتماعی می­‌باشد. عالیجاه محمد در سال ۱۹۲۲م. دانشگاه اسلامی محمدی را در شهر دیترویت ایالت میشیگان تأسیس کرد و سپس در شهر شیکاگو دانشگاه دیگری بنیاد نهاد و در سال ١٩٤٢م. مؤسسۀ علمی دیگری در واشنگتن به‌وجود آورد، وقتی ولات محمد در سال ۱۹۷۵م. بجای پدر رهبری مسلمانان آمریکا را عهده­‌دار شد، مؤسسه­‌هایی را که پدر تأسیس کرده بود به نام مادرش «کلارا» تغییر داد. در سال ۱۹۸۳م. یک دانشگاه اسلامی در شهر شیکاگو تأسیس شد. محافل علمی و بسیاری از دانشگاه‌­های آمریکا از این مرکز علمی استقبال کردند و دولت فدرال، آن­را به رسمیت شناخت.^[1]

در سال ۱۹۸۲ میلادی مسلمین روزنام‌ه­ای به‌نام کوکب آمریکا را انتشار دادند.

رشد قابل توجه مسلمانان آمریکا و پویایی و تحرک آنان، محققان و مراکز تحقیقاتی را وادار نمود تا پژوهش­‌هایی را در مورد این جامعه انجام دهند، نخستین کنفرانس آکادمیک برای تحقیق پیرامون مسلمانان در ایالات متحده و حیات اسلام در این کشور در سال ۱۹۸۸م. در دانشگاه ماساچوست با حضور ۳۰۰ تن پژوهشگر و ارائۀ ۲۷ تحقیق در این زمینه برگزار شد. یکی از این پژوهندگان آمریکایی به‌نام «ایرون­هانیز» افزایش نقش اسلام را در زندگی مردم آمریکا مورد تأکید قرار داد و آن­را به انگیزه‌­های چندی که همگی در روند بازگشت اسلام به صحنۀ جهانی و رویارویی آن با صلیبیت جدید جهانی قرار دارد، ارتباط داد.^[2]

مسلمانان آمریکا یک جامعۀ مذهبی پویا و فعال هستند، اغلب تحصیلات عالی و معلومات تخصصی برجسته­‌ای دارند و در امور فنی، پزشکی، تحقیقات پیشرفتۀ علوم گوناگون، به فعالیت مشغولند. مسئولین و شخصیت‌­های اسلامی آمریکا در جهت تلاش و حرکت­‌های اسلامی افزون­تر مسلمانان برای حفظ هویت خود و تأثیرگذاری بر افراد غیر مسلمان، اصرار دارند. «داوود زونیک» مسئول پیشین کمیتۀ خدمات انجمن اسلامی آمریکای شمالی تأکید می­‌کند که مسلمانان باید به شکل گسترده و فراگیر عقیدۀ اسلامی را مطرح سازند و در همۀ زمینه‌­های زندگی به دین پاک خود کاملاً پایبند باشند. او معتقد است که اگر مسلمانان آمریکا بخواهند اصالت خود را حفظ کنند باید برای خود واقعیتی به‌وجود آورند و پیوسته برای اثبات هستی خویش بکوشند و اضافه می­‌کند که: «شایسته است کیان اسلامی تمام عرصه­‌های زندگی مسلمانان آمریکا را فرا گیرد و این مسئله می­‌تواند تأثیر مثبتی بر گروه­‌های غیر مسلمان بگذارد».^[3]

یکی دیگر از شخصیت اسلامی آمریکا که نامش خرم­ مراد است، متذکر می‌­گردد که: «هدف حرکت اسلامی در آمریکا تنها آموزش اخلاق به کودکان مسلمان نیست؛ بلکه وظیفه‌­ای که بر عهدۀ ما می‌باشد این است که به کودکان دیگری نیز که طبیعت جامعۀ آمریکا آنان را به مواد مخدر و فساد و فحشاء و مَی‌خوارگی می­‌کشاند، توجه کنیم تا وظیفۀ تربیت کودکان خود بر ما آسان آید و به پاک‌سازی محیطی که در آن پرورش می‌­یابند، کمک کرده باشیم».^[4]

مسلمانان سیاه آمریکا ضمن رعایت سنت­‌های اسلامی، اسلام را در متن زندگی اجتماعی و برخوردهای سیاسی خود تسری داده‌­اند و این اعتراف «مایکل هرینگتن» جامعه‌­شناس آمریکائی دربارۀ اقلیت مسلمان محله هارلم است: «مسلمان‌ها مردمی هستند نظیف و اغلب از نوشیدن مسکرات پرهیز دارند و گوشت خوک و گوشت بازار مسیحیت را نمی­‌خورند، با اینکه مسلمانان محلۀ هارلم اقلیتی هستند ولی اجتماعات و تظاهرات خیابانی آن­ها خیلی موثر است و عجیب اینکه تأثیر اجتماعات در نیویورک که در آن تبعیض نژادی در پرده­‌ای از برابری­‌های لفظی و تعارفی پنهان می‌شود، بیشتر است تا در میان جوامع پرخاش‌گرتر جنوب؛ و فرهنگ هارلم مقر احساس بزرگ دیگری علاوه بر احساس نیرومند مذهب جوان اسلام دارد که آن سیاست است».^[5]

مسلمانان آمریکا با دشواری­‌های زیادی روبرو هستند، یکی از این مشکلات وجود فرهنگ منحط و فساد اجتماعی جامعۀ آمریکاست. حقیقت این است که در این سرزمین بدلیل فرار از معنویت و عدم توجه به گرایش­‌های عالی انسانی، آرامش واقعی و طراوت روحی رخت بربسته است. یکی از مظاهر این پدیده، خودکشی در آمریکاست و بنابه نوشته­‌های «هوارد کوشنر» استاد تاریخ در دانشگاه سان دیاگو آمریکا در کتاب خود تحت عنوان «خودکشی در سرزمین موعود» بین سال­‌های ۱۹۷۰م. تا ۱۹۸۰م. در آمریکا ۲۳۰۰۰۰ نفر خود را به طرق گوناگون کشته‌­اند وی اضافه می­‌کند که بین این سال­‌ها خودکشی در میان جوانان ۱۵ تا ٢٤ سالۀ آمریکا ٤٠% افزایش یافته است و از دلایل مهم چنین فاجعه‌­ای را بریدگی از فرهنگ اصیل و عدم توجه به معیارهای مذهبی و معنوی می­‌داند.^[6]

سیاست­‌های دولت آمریکا در برخورد با مسلمانان این کشور توام با خشونت، فشار و خفقان می‌باشد.

ادامه دارد…

[1]. اقلیت‌­های مسلمان در جهان امروز، علی کتانی، ترجمه: محمد حسین آریا،ص ٣٨ تا ٤٦ .

[2]. عبدالهادی فقهی‌زاده، بررسی وضعیت مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی، بخش اول، ص ۵۶۳، کیهان ۲۵ خرداد ۱۳۷۰ ش. ۱٤۲۰۹.

[3]. همان، بخش دوم، ص ۷۷۱.

[4]. همان.

[5]. مایکل هرینگتن، ترجمه: ابراهیم یونسی، آمریکای دیگر، تهران، انتشارات خوارزمی، ص ۹۲، متن اصلی کتاب: The other America. Michael Harrington. Porverty in the united states.

[6]. برداشت از مقالۀ رامین مجتبائی، مجلۀ نشر دانش، سال دهم، ش پنجم، ١٣٦٩.