در خیل عظیمِ عوامل بروز ناامیدی در افکار شخص و کشاندن او به دره‌ی فلاکت و ایستایی، یکی هم ارتکاب گناهان و معاصی و دورشدن از بارگاه خداوندی و آغشته‌شدن به تعفن زشتی‌ها و پلیدی‌های روحی و روانی است. در این بخش می‌پردازیم به واکاوی و کنه‌جوی همین عامل و اندکی وارسی‌‌اش می‌نماییم.
۳. ارتکاب گناهان و اصرار بر آنها
خداوند بشر را آفریده و مسیرهایی را که باید دنبال کنند و مسیرهایی که باید از آنها دوری کنند را می‌داند. انسان‌ها باید بدانند کدام راه‌ها با طبیعت و سرشت آنها سازگار است و کدام یک در تضاد با درونیات و روحیاتشان قرار دارد. خداوند هدف اصلی و مقصد کلیدی زندگی انسان را مشخص کرده، چنانچه در قرآن کریم فرموده است: «وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ؛ من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا عبادت کنند.» (سوره الذاریات، آیه ۵۶)
عبادت خداوند و پیروی از دستورات و تعالیم دینی، هدف اصلی برای انسان است. همچنین، خودداری از گناهان و اجتناب از مهلکه‌ها از مهم‌ترین جنبه‌های زندگی انسانی به شمار می‌روند. خداوند در این باره می‌فرماید: «قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ؛ بگو: ای بندگان من که بر خود زیاده‌روی کرده‌اید، از رحمت خدا نومید نشوید. خداوند همه گناهان را می‌بخشد. او بسیار آمرزنده و مهربان است.» (سوره الزمر، آیه ۵۳)
توبه و بازگشت به مسیر درست، راز دوام و امید در زندگی است. انسان‌ها باید از گناهان دوری کنند و از مسیر اشتباهی که پیموده‌اند بازگردند. خداوند می‌فرماید: «وَ الَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَ هُمْ يَعْلَمُونَ؛ و آنها که هنگام ارتکاب گناه یا ظلم به خود، خدا را یاد می‌کنند و برای گناهان خود طلب آمرزش می‌نمایند، و چه کسی جز خدا گناهان را می‌بخشد؟ و آنها به گناهان خود اصرار نمی‌ورزند در حالی که می‌دانند.» (سوره آل عمران، آیه ۱۳۵)
این احساس پشیمانی پس از گناه می‌تواند به افسردگی و ناراحتی منجر شود، و فرد ممکن است خود را بی‌ارزش و گناهکار ببیند، اما خداوند هدف نهایی را عبادت و پرستش خود قرار داده است، تا انسان‌ها با رسیدن به این هدف، روحیه و امید خود را بازیابند.
در جای دیگر فرموده است: «وَ مٰا أُمِرُوا إِلاّٰ لِيَعْبُدُوا اَللّٰهَ مُخْلِصِينَ لَهُ اَلدِّينَ حُنَفٰاءَ وَ يُقِيمُوا اَلصَّلاٰةَ وَ يُؤْتُوا اَلزَّكٰاةَ وَ ذٰلِكَ دِينُ اَلْقَيِّمَةِ؛ و فرمان نیافتند جز آنکه الله را مخلصانه و بر پایه‌ی آیین توحیدی، در حالی عبادت کنند که دین و عبادت را ویژه‌ی او بدانند و نماز را برپا دارند و زکات دهند. این، همان آیین استوار و راستین است.» (بینه: ۵)
زیرا این دو گزینه‌ی خوب و بد از آنجا ناشی می‌شود که خداوند هم راه نیکی هم راه زشتی را پیشاپیش مشخص کرده و انسان را در میان گزینش یکی مختار قرار داده است؛ چنانکه فرموده است: «وَ هَدَيْنٰاهُ اَلنَّجْدَيْنِ؛ و او را به دو راه (نیک و بد) رهنمون شدیم.» (بلد: ۱۰)
وقتی انسان یکی از این دو را به‌عنوان مقصد زندگی‌اش انتخاب کرد، طبعاً با تبعات آن روبه‌رو می‌شود. یکی از شایع‌ترین آثار منفی گناهان بروز ناامیدی در شخص است.
By محمد فاتح