علامه سید ابوالحسن ندوی رحمه‌الله‌تعالی (بخش سی‌وهشتم)

نویسنده: عبیدالله نیمروزی

فرازهای معنوی زندگی علامه ندوی ^{رحمه‌الله}

در بوستان اتباع و پیروی

خداوند عزوجل، بسیاری از بندگان خود را با چنان صفات بارزی بر می‌انگیزاند که سراسر زندگی‌شان درس معرفت و معنویت می‌گردد و یکی از این درس‌های انسان‌ساز اتباع از سنت و پایبندی به قوانین الهی می‌باشد؛ امامِ دعوت در عصر حاضر، حضرت سیدابوالحسن ندوی نیز جزو افراد انگشت شماری است که زندگی پربارش مملو از اصلاح‌گری و مالامال از محبت و عشق به حضرت رسول اکرم ^{صلى‌الله‌عليه‌وسلم} بود، چنان عشقی که او را وادار به اتباع و پیروی از سنت‌های گرانمایۀ ایشان می‌کرد.

یکی از اساسی‌ترین و محوری‌ترین پایه‌های رشد و شکوفایی ایشان، پیروی از سنت و الهام گرفتن از زندگی حضرت رسول ^{صلى‌الله‌علیه‌وسلم} بود. در کودکی و در دورانی که فرق میان کتابخانه و مغازه‌های دیگر را تشخیص نمی‌داد، به خواندن کتاب‌های سیرت اشتغال می‌ورزید و از این نوع کتاب‌ها با آغوشی باز استقبال می‎کرد و از همان دوران، سنگ‌بنای زندگی‌اش را با چنین کتاب‌هایی اساس گذاشت. گذشته از آنکه در هنگام مصیبت و عزا، زن‌های منزل ترجمه و فتوح‌الشام واقدی را که یکی از افراد این خاندان به نظم کشیده بود، با هم می‌خواندند و از این محور بود که به بلندای عزت و شکوه دست یافت.

حضرت امام ندوی ^{رحمه‌الله} نه تنها به سنت‌های حضرت رسول اکرم ^{صلی‌الله‌عليه‌وسلم} جامۀ عمل می‌پوشانید، بلکه دیگران را نیز تشویق می‌کرد و خواهان آن بود که آنان نیز از این سرچشمۀ نیکی‌ها بهره‌ها برده و سیراب گردند. لذا، کسانی‌که برای بیعت به نزد ایشان می‌آمدند، آنان را با تأکید به اتباع و پیروی از سنت‌ها سفارش می‌کرد؛ چون این عمل تأثیر قابل ملاحظه‌ای در پیشرفت بُعد معنوی انسان دارد و کسی‌که می‌خواهد بر مدارج تقرب خداوندی گام نهد، اولین پلۀ آن اتباع سنت می‌باشد.

مولانا محمدرابع ندوی می‌نویسد که حضرت امام ندوی ^{رحمه‌الله}، اوراد و اذکار ویژۀ تصوف را به مریدان آن‌قدر تأکید نمی‌کرد که تأکید بر اخلاص عمل، نصرت دین و اتباع سنت را لحاظ می‌کرد. ایشان کسانی را که با علم دین اشتغال داشتند با رعایت مشغولیت‌شان، اوراد تلقین می‌کردند و تلاوت قرآن و اذکار مسنونه را به عنوان امور بنیادین توصیه می‌نمودند. هم‌چنین، هنگام بیعت، الفاظی را بر می‌گزیدند که از پیامبر ^{صلى‌الله‌عليه‌وسلم} ثابت و در ضمن بیعةالنساء در قرآن عظیم آمده است.

بر قله‌های بخشندگی و سخا

مولانا ندوی ^{رحمه‌الله} در هر جنبۀ از زندگی روزمره، سعی بر آن داشت که به سیرت پاک حضرت رسول اکرم ^{صلى‌الله‌عليه‌وسلم} تأسی جوید. در زمینۀ جود و سخا نیز دستی بلند و قدری والا داشت. در مورد ایشان آمده است که بخشندگی در طبیعت مولانا جای گرفته بود و در رمضان المبارک چندین برابر می‌شد. اصحاب کرام ^{رضی‌الله‌عنهم‌اجمعين} در مورد حضرت رسول اکرم ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} در ماه مبارک رمضان بیان داشته‌اند که «كان أجود من الريح المرسلة»؛ یعنی نبی کریم ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} بخشنده‌تر از باد تیز رفتار بود. امام ندوی ^{رحمه‌الله} نیز در هنگام رمضان در این صفت محبوب دو جهان ^{صلى‌الله‌عليه‌وسلم} به ایشان اقتدا کرده بود.

از سویی هم، امام ندوی ^{رحمه‌الله} از دوران کودکی محبت سنت و صاحب آن ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} را در قلب خود جای داده بود که در هر امر و عملی اطاعت از سیرۀ نبوی ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} را سرمشق زندگی قرار داده بود. بلال عبدالحی حسنی می‌نویسد: «کسانی‌که با حضرت مولانا ارتباط داشته‌اند و با او همراه بوده‌اند، خواه‌ ناخواه به این امر اعتراف می‌کنند که وجود حضرت مولانا با این صفات حمیده و حسنه معمور بود و تفسیر عملی اسوۀ حضرت رسول ^{صلی‌الله‌علیه‌وسلم} گشته بود.»

ادامه دارد…

بخش قبلی