نویسنده: عبدالحمید نوروزی
علوم دینی و عصری از دیدگاه شیخ‌الاسلام مولانا عبدالحمید حفظه‌الله
«جامعۀ ما به هر دو نوع علم نیاز دارد؛ هم علوم شرعی و قرآنی و هم علوم تجربی و عصری. بدون علوم شرعی که درس انبیا (علیهم‌السلام) است کسی به خوشبختی، اصلاح، تزکیه و وارستگی نخواهد رسید و علوم عصری و تجربی نیز که از ضروریات زندگی انسان در دنیاست زمانی به طور کامل نافع و مثمرثمر خواهند بود که با علوم نبوت همراه باشد. اینکه شخصی بخواهد فقط با علوم عصری و تجربی به فلاح و کامیابی برسد، این نظریۀ کفار و کمونیست‌هاست که به علوم نبوت و قرآنی معتقد نیستند. بشر در هر حال به علم نبوت و علوم قرآنی و دینی نیازمند است تا از طریق آن به وارستگی و سعادت رسیده، در دنیا و آخرت سربلند باشد و به مکارم اخلاقی دست یابد و از گناهان و اخلاق زشت و درنده خویی دور شود و ترقی و پیشرفت کند تا به خدا برسد.
امروز در اکثر کشورهای اسلامی، مناطق مسلمان نشینی که از علوم روز دورند با مشکلات متعددی مواجه‌اند.
بشر اگر می خواهد به پیشرفت برسد و از اسباب و امکانات خدادادی به خوبی استفاده کند و به خدا برسد و پاک شود، باید برای کسب علوم عصری تلاش کند و زحمت بکشد و در هر جا و از هر کسی که باشد این علوم را کسب کند. الحمد لله بسیاری از کشورهای اسلامی به علوم روز دست یافته‌اند مانند کشور ما و نیز کشورهای دیگری مانند مالزی، ترکیه و …؛ لذا باید فرزندانتان را برای کسب علم به خارج از کشور بفرستید. متأسفانه کشورهای مسلمان‌نشین اکثر کشورهای جهان سوم را تشکیل می‌دهند و این پسرفت به خاطر کمبود علم و تخصص است.
ما در کشور خودمان هم از نظر علوم شرعی عقبیم و هم از نظر علوم عصری. حوزه‌های علمیۀ اهل سنت ما نسبت به جهان اهل سنت عقب هستند.
تحصیل کردگان ما در کنار تخصص؛ تعهد، خداترسی و دیانت داشته باشند؛ هم خداشناس و عارف بالله باشند و هم متخصص و ماهر در علوم تجربی و دانشگاهی.
جایگاه علم بلند است اما علمی که پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) آوردند، باعث ساختن بشریت و وارستگی آنان شد و آن‌حضرت (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) علم صحیح را هدیه کرد. هم دارای علم دنیا بود و هم علم آخرت. اولین پیام قرآن با کلمۀ «إقرأ» بود که دستور به خواندن می‌دهد و بیانگر اهمیت علم و فراگیری آن است.
همۀ دانستنی‌ها که علوم دینی و غیر دینی را شامل می‌شود، همه عطا و بخشش خداوندی است.
الله تعالی دربارۀ حضرت آدم می‌فرماید: وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا.
یقیناً انسان با علم و دانش مورد پذیرایی خداوند قرار می‌گیرد و سجدۀ فرشتگان نیز به خاطر همین علم بود.
الله تعالی در آیۀ 16 سورۀ نمل از میراث حضرت سلیمان به حضرت داوود صحبت می‌فرماید و میراثی که بعد از حضرت سلیمان به حضرت داوود رسید علم بود؛ آنان افتخار کردند که زبان مرغان را یاد گرفته‌اند. امروز ما نیز باید زبان‌های روز دنیا مثل انگلیسی، عربی و … را یاد بگیریم چون ارزش این زبان‌ها از زبان مرغان بهتر است.» (سایت سنی‌آنلاین)
نتیجه
با توجه به مطالب ارائه شده در این پژوهش، به این نتیجه می‌رسیم که علم و علما از جایگاه والایی برخوار دارند. همچنین علم روز اگر با دین و فرموده‌های نبی کریم صلی‌الله‌علیه‌وسلم مخالف نباشد، یادگیری آن شایسته و ضروری است تا مبادا در زندگی نیازمند بیگانگان باشیم.
منابع
1. اصفهانی، ابونعیم احمد بن عبدالله، حلیة الاولیاء و طبقاة الأصفیاء.
2. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری.
3. ترمذی، محمد بن عیسی، سنن ترمذی.
4. سجستانی، ابی داود، سلیمان، سنن ابی داود.
5. سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الفتح الکبیر فی ضم الزیاده إلى الجامع الصغیر.
6. سایت سنی‌آنلاین.
7. خطیب تبریزی، محمد، مشكاۀ المصابیح، ج ۱.
8. رحیمی‌راغب، مهدی، فصل‌نامه جندی شاپور، دانشگاه شهید چمران،
9. غزالی، محمد، احیاء العلوم دین.
10. محمدعمر ملازهی، تفسیر تبین‌الفرقان.
By محمد فاتح