امروزه در عصری که به عصر پیشرفت و تکنولوژی معروف است، روز به روز امکانات ارتباطی پیشرفتهتر میشوند و همانطور که این امکانات افزایش مییابند، زمینههای گناه و فحشا نیز بیشتر میشوند و دسترسی به گناه و فساد آسانتر میگردد. یک گوشی موبایل اگرچه میتواند در ارتباطات مفید واقع شود، اما در عین حال میتواند مضرترین وسیله برای دختران، پسران و تمام افراد جامعه باشد. افراد به راحتی میتوانند از این وسایل به هر روشی که میخواهند استفاده کنند و با مزاحمتهای تلفنی در هر زمان، باعث آزار دیگران شوند و زمینههای فساد را برای خود و دیگران فراهم سازند. همین مسئله در مورد کامپیوتر و اینترنت نیز صادق است که امروزه اکثر مردم از آنها استفاده میکنند.
با ورود رایانه و تلفنهای همراه به زندگی، آسیبهای همراه آنها نیز به خانهها و افراد راه پیدا کرده است. فناوریهای روز به همان میزان که نعمت شمرده میشوند، میتوانند خطرناک و مایه دردسر نیز باشند. باید به یاد داشته باشیم که استفاده صحیح و به اندازه از وسایل ارتباطی، جایگاه پسندیده خود را دارد. مطالبی که در پی میآیند، برای هشدار و اطلاعرسانی درباره سوء استفاده از این وسایل ارتباطی و تحقیقی است.
آسیبهای استفاده از اینترنت
بررسیهای متعدد نشان میدهند که استفاده از سایتهای اینترنتی مبتذل رو به افزایش است. هر هفته صدها نفر به استفادهکنندگان از این گونه سایتها اضافه میشوند. کارشناسان و محققان در این باره میگویند: فضای اینترنت بسیار خطرناک است و یکی از دلایلی که باعث شده تا این اندازه اینترنت خطرناک باشد، منحصر به فرد بودن آن است. این ویژگی اینترنت که کاربران آن قادر خواهند بود به طور ناشناس باقی بمانند، بسیاری از افراد را آسیبپذیر نموده است. در گذشته افراد به این صورت افسارگسیخته دچار فعالیتهای منحط اخلاقی نمیشدند؛ زیرا لازم بود که فرد به اماکنی رفت و آمد کند که به نوعی خطرناک و پر استرس بوده است، که همین مسئله مانع رفتن فرد به آن اماکن میشد. اما امروزه در خانه امن و به صورت ناشناس و گمنام، فرد درگیر این گونه مسائل میشود؛ بدون اینکه مانع جدی برای او وجود داشته باشد. یکی از ویژگیهای مهم اینترنت، جذابیت و تمایل مستمر به سیر و گردش در آن توسط کاربران و استفادهکنندگان است که بعد از مدتی، افراد را به شدت به خود وابسته میکند؛ تا جایی که برای عدهای از افراد اعتیاد اینترنتی میآورد. کسانی که به اینترنت اعتیاد پیدا میکنند، زمانهای بسیار طولانی را به استفاده از این فضای ارتباطی اختصاص میدهند؛ به طوری که عملکرد اجتماعی و شغلی خود را تحت تأثیر قرار میدهند.
چه بسا، علت اعتیاد به اینترنت در بسیاری از این گونه افراد، دست پیدا کردن به راهی برای سرکوب کردن اضطرابها و تنشهای زندگی است. بر اساس گفتهٔ محققان، احتمال اعتیاد به اینترنت در افراد منزوی و افرادی که در ارتباطهای اجتماعی و بین فردی خود دچار مشکل هستند، بیش از افراد دیگر است.
اگر امروزه به گوشی یا کامپیوتر برخی از جوانان نگاه کنید، هر چیزی در آن یافت میشود غیر از برنامههای مذهبی و مفید! قبلاً تصور میشد روزی این جوانان حتماً با تلنگری بیدار میشوند و واقعاً هم همینگونه بود، چرا که به هر حال پسران جوان با توجه به تعاملات اجتماعی زیاد، گشت و گذار، شرکت در مراسم مختلف، رفتن به نماز جمعه و جماعت، و شرکت در حلقههای دعوت و تبلیغ، امید میرفت که از کارهای خلاف شرع دست بکشند. اما جای تأسف و صدها تأسف در این است که امروزه مشاهده میکنیم که در دست دختران و بانوان گرامی، گوشیهای موبایل به مانند یک شبکه تلویزیونی هستند که صدها کلیپ، سریال و فیلم در آن وجود دارد و بیشتر وقت دختران صرف تماشای این برنامهها میشود! برخی از دختران نیز صرفاً تلفن همراه را برای گوش دادن به موسیقی و ترانه مورد استفاده قرار میدهند، غافل از اینکه ترانه و موسیقی مبتذل نیز یکی از بزرگترین گناهان محسوب میشود و حرمت آن از قرآن و سنت کاملاً مشخص است.
چنانکه الله سبحانه و تعالی در قرآن عظیم الشان میفرماید: «وَ مِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ الله بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُواً أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ»؛ (لقمان: ۶) «و برخی از مردم کسانیاند که سخن بیهوده را خریدارند تا (مردم را) بی (هیچ) دانشی از (راه خدا) گمراه کنند و راه خدا را به ریشخند گیرند. برای آنان عذابی خوارکننده خواهد بود.»
حضرت عبدالله بن عباس (رضی الله عنه) میفرمایند که مراد از «لهوالحدیث» موسیقی و چیزهایی شبیه به آن است. حضرت حسن بصری (رحمه الله) نیز میفرمایند که این آیه در مورد موسیقی نازل شده است و منظور از این آیه، موسیقی، ترانه و چیزهایی از این قبیل است که مانند شب تا دیر وقت داستان گفتن و بذلهگویی کردن، هر آن چیزی که انسان را از یاد الله تعالی در غفلت بیندازد، شامل مفهوم این آیه قرار دارد. در این آیه منظور از «لهوالحدیث» موسیقی است. چنانکه وقتی از عبدالله بن مسعود (رضی الله عنه) سوال کردند که منظور از این آیه چیست؟ فرمودند: «قسم به ذاتی که جز او دیگری قابل پرستش نیست، مراد از این موسیقی است.» حضرت عبدالله بن مسعود (رضی الله عنه) این جمله را سه بار تکرار کردند تا سائل خوب بفهمد.
نمونهها و سخنان در این مورد بسیار است و هر فرد منصفی که با دیدهی تعمق بنگرد، مفاسد اینگونه وسایل ارتباطی را میفهمد. آیا تاکنون به این اندیشیدهایم که استفاده نابجا از تلفن همراه چه پیامدهای منفی و زیانباری به وجود آورده است؟! چه خانوادههایی را متلاشی کرده است؟ و چه آبروریزیهایی برای کل فامیل به وجود آورده است؟ چه اندازه کودکان را بیپدر و مادر نموده است؟ پس بانوان محترم، اصل استفاده صحیح است. این وسیله را در جهت استفاده بجا به کار گیرید و از مفاسد آن غافل نباشید. نباید استفاده از وسایل ارتباطی انسان را از یاد الهی غافل نماید و خدای ناکرده باعث قضا شدن نماز و تلاوت قرآن گردد. خداوند سبحان به همهٔ ما عقل سلیم و درک والایی نصیب فرماید.