اسلام در آلبانی

نویسنده: محمد الافغانی

در بسیاری از کشورهای جهان، اسلام به صورت‌های مختلفی وارد شده است، در کشوری به گونه مهاجرت مسلمانان و در برخی از کشورها با فتح مناطق و در برخی از کشورها نیز با تعامل اقتصادی و …

در حقیقت دین مبین اسلام با دارا بودن تعالیم درست و الهی، همواره برای بشریت و نسل انسان در هر زمان و مکانی بهترین گزینه زیست و زیستن بوده و از این رو در بسیاری از نقاط جهان اسلام رمز موفقیت جوامع بوده است.

به همین اساس ورود اسلام در نتیجه فتح آلبانی توسط عثمانی‌ها در اواخر قرن ۱۴ میلادی اتفاق افتاد.

عثمانی‌ها از طریق دولت و ارتش خود و از طریق سیاست‌های مختلف و مشوق‌های مالیاتی، شبکه‌های تجاری و پیوندهای مذهبی فراملی، اسلام را به آلبانی آوردند. در چند قرن اول حکومت عثمانی، گسترش اسلام در آلبانی آهسته بود و عمدتاً در طی قرون هفدهم و هجدهم شدت گرفت، که علت آن بخشی از ادغام بیشتر جامعه و نظامی عثمانی، عوامل سیاسی-جغرافیایی و فروپاشی ساختارهای کلیسا بود.

در واقع این یکی از مهمترین تحولات در تاریخ آلبانی بود؛ زیرا آلبانیایی‌ها در آلبانی از یک جمعیت مسیحی (کاتولیک و ارتدکس)، به جمعیتی عمدتاً مسلمان سنی تبدیل شدند؛ البته این در حالی بود که اقلیت‌های مسیحی آلبانیایی قومی را در مناطق خاصی حفظ کردند. وضعیت حاصل از آن که در آن اسلام سنی دارای بیشترین پیرو در منطقه قومی-زبانی آلبانی بود؛ اما سایر ادیان نیز در یک وصله منطقه‌ای حضور داشتند. تأثیر عمده‌ای در شکل‌گیری توسعه سیاسی آلبانی در اواخر دوره عثمانی داشت. صرف‌نظر از تغییرات مذهبی، گرایش به اسلام تحولات اجتماعی و فرهنگی دیگری نیز ایجاد کرد که فرهنگ آلبانی و آلبانیایی‌ها را شکل داده و بر آنها تأثیر گذاشته‌است.

آشنایی کلی با آلبانی

این کشور کوهستانی که در کنار دریای آدریاتیک و جنوب غربی شبه جزیره بالکان قرار دارد سال‌های مدیدی سیاست انزواگرایی را پیشه کرده بود.

آلبانی با ۲۸۷۴۸ کیلومتر مربع وسعت و ۵/۳ میلیون نفر جمعیت منسجم‌ترین کشور اسلامی در اروپا می‌باشد و ببیش از ۷۰ درصد مردم کشور مسلمان با اکثریت بکتاشی هستند و ۲۰ درصد مردم پیرو فرقه ارتدکس و ۱۰ درصد باقیمانده کاتولیک هستند.

آلبانی پس از طی بیش از ۵ دهه دیکتاتوری مخوف کمونیستی و دوره ۱۵ ساله انتقال همچنان با وضعیت نامطلوب اقتصادی روبرو بوده و در حوزه امنیتی و سیاسی به دنبال یافتن چترهای امنیتی جدید است.

در دوران فاصله دو جنگ جهانی ساختارهای سیاسی و اقتصادی نسبتاً با ثباتی در آلبانی ایجاد شد و قرار گرفتن این کشور در قلمرو کمونیستی و وجود دیکتاتور مخوفی چون انورخوجه سرنوشت مردم انعطاف پذیر و صلح طلب این منطقه را در بازی برد و باخت قرار داد که نتیجه آن ساخت قریب یک میلیون سنگر قارچ گونه در سرتاسر آلبانی برای دفاع از کشور در برابر دشمنان فرضی بود که هرگز از واقعیت آنان خبری نشد. در واقع تفکرات توتالیتاریستی انورخوجه موجب گردید تا ارزش‌های دینی، هویتی و فرهنگی این مردم تخریب شده و ضمن انزوای کم نظیر کشور در عرصه بین المللی آلبانی نیز از روند سریع پیشرفت جهانی به دور ماند.

آلبانی کشوری در جنوب شرقی قاره اروپا است. پایتخت آن تیرانا است. سرزمین آلبانی در سده‌های پیش از میلاد بخشی از سرزمین پهناوری به نام ایلیریا بوده‌است که نام آن برگرفته از نام تیره ایلیری از تیره‌های هندواروپایی است که به سامان‌های شرق شبه‌جزیره بالکان کوچ کرده بودند.

نام بومی این کشور در خود زبان آلبانیایی‌ها، اِشچیپِری (Shqipëria) است ولی بصورت فرامرزی (بین‌المللی) این کشور با نام آلبانی شناخته شده‌است.