یکی از عوامل ضعف و رکود حرکت دعوت و اصلاح، عدم آشنایی برخی از مربیان و دعوتگران از رهنمودها، نحوۀ عمل، شیوه‌های حکیمانه و ابزاری است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در راه دعوت و اصلاح بکار می‌گرفتند. از اینجاست که مربیان و دعوتگران باید شیوه‌های اصلاحی آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم و نحوۀ برخورد ایشان با خطاکاران و منکرات را مطابق با مقتضای زمان آن فراگیرند و در این راستا نیز از آن‌حضرت صلی‌الله‌علیه‌وسلم اقتدا و تأسی نمایند. ان‌شاءالله، این امر موفقیت‌های چشم‌گیری را در راه دعوت و اصلاح به دنبال خواهد داشت.
واژگان کلیدی: دعوت، عصر حاضر، اهمیت، شیوه.
در طول تاریخ بشر، هرگاه فساد عام می‌شد و مردم از خداوند غافل می‌شدند و فکر آخرت به فراموشی سپرده می‌شد، الله ذوالجلال پیامبری را جهت بیداری و متوجه ساختن آن‌ها به‌سوی پروردگارشان مبعوث می‌کرد و با دعوت پیامبر بود که غبار شرک، بدعات، خرافات و منکرات زدوده می‌شد. اگر عده‌ای بر اثر عناد و جهل، دعوت را نمی‌پذیرفتند، به‌وسیلۀ جهاد با آن‌ها مبارزه می‌شد. دعوت و جهاد دو ابزار مهمی هستند که امت را زیر پرچم اسلام سروسامان داده، وحدت می‌بخشد.
اگر به جوامع اسلامی امروزی نگاه کنیم، متوجه خواهیم شد که متأسفانه فساد در آن موج می‌زند؛ کشورهای غیر اسلامی نیز جای خود را دارند. فسادهای فردی، اجتماعی، اخلاقی، مالی و اداری که در حکومت‌های امروزی رخ می‌دهد، واقعاً بشریت را به اضمحلال کشانده است. با توجه به این وضعیت، نیاز شدید به دعوت اسلامی در جوامع امروزی وجود دارد.
راهی که می‌توان به‌وسیلۀ آن بر فسادها، فحشا و منکرات غالب شد و بشریت را از منجلاب این همه گمراهی و فساد نجات داد، تنها دعوت است. باید بشر را به ضرر و زیان منکرات و فساد متوجه ساخت و فایده و نفع اعمال صالح و دین‌داری را بازگو کرد تا نسبت به منکرات و معاصی متنفر شوند و نسبت به معروفات رغبت حاصل کنند. اگر این داروی شفابخش که برای امت تجویز شده است، مورد استفاده قرار نگیرد، امت به‌زودی در پرتگاه مهیبی قرار خواهد گرفت و خود را نابود و هلاک خواهد کرد؛ بنابراین، داعیان دین باید برخیزند، همت کنند و بشریت را نجات دهند تا کشتیِ در شرف غرق شدن انسانیت را به ساحل برسانند و بر این بی‌نوایان ترحم کنند.
امروز، دعوت از بسیاری از مسائلی که مردم و متخصصان فنون مختلف به آن پرداخته‌اند، مهم‌تر از همیشه است. حضرت مولانا مفتی محمدتقی عثمانی حفظه‌الله می‌فرمایند: «هرگاه بندۀ الهی نفس و نفسانیت خود را زیر پایش بگذارد و خود را چیزی به‌حساب نیاورد و به خاطر الله مردم را دعوت کند، چنانکه اهل دنیا یقین کنند که به دنیای آن‌ها چشم ندوخته و هرچه می‌گوید به خاطر رضای الله می‌گوید، بدون شک این نوع سخن و دعوت اثر مثبت خواهد داشت.» در واقع، در مجالس وعظ و ارشاد، انسان‌های مخلصی همچون حضرت شاه اسماعیل شهید هزاران نفر را به توبه و بازگشت به راه درست دعوت می‌کردند.
حضرت مفتی محمدشفیع رحمه‌الله از علامه شبیراحمد عثمانی رحمه‌الله نقل می‌کند که هرگاه سخن حق را با روش حق و به همراه نیت حق بگویید، مفید و مؤثر واقع خواهد شد و هیچ ضرر و زیانی نخواهد داشت.
پس سه مطلب در دعوت از اهمیت بسزایی برخوردار است: 1. سخن درست باشد؛ 2. نیت صحیح باشد؛ 3. راه و روش صحیح باشد.
