امر به معروف و نهی از منکر (بخش چهاردهم)

نویسنده: ابوعرفان

عواقب ترک امر به معروف و نهی از منکر

در بخش قبلی بیان شد که یکی از عواقب بد و ناگوار ترک امر به معروف و نهی از منکر، هلاکت و نابودی انسان است. ترک این امر الهی می‌تواند باعث هلاکت شخص گردد. در ادامۀ همان بحث، به بیان عواقب دیگر این گناه می‌پردازیم:

2. نفی صفت خیریت از امت

دومین عاقبت ترک امر به معروف و نهی از منکر این است که الله تعالی در قرآن عظیم‌الشأن ما را بهترینِ امت‌ها معرفی کرده است و وجه این برتری به وظیفۀ امر به معروف و نهی از منکر گره خورده است؛ بدین معنا که اگر مردمان را به امور نیک امر کنیم و از منکرات باز بداریم، بهترینِ امت‌ها هستیم. اما اگر وظیفۀ شرعی خود را انجام ندهیم و آن را ترک کنیم، یکی از نتایج اولیۀ آن این است که دیگر بهترین افراد جامعه نخواهیم بود و مقام برتری از ما گرفته خواهد شد. در نتیجه، از آن قلۀ خیریت سقوط می‌کنیم و لطف بزرگ الله تعالی را از دست می‌دهیم و دیگر آن بنده و مخلوقی نیستیم که از دیگران برتر و بهتر باشیم؛ چنانکه الله تعالی فرموده است: «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ»؛ ترجمه: «شما بهترین امتی هستید که برای مردم پدیدار شده‌اید، امربه‌معروف می‌کنید و از منکر نهی می‌نمایید و به الله ایمان دارید.»

بدون شک، یکی از دلایلی که الله تعالی این امت را برگزیده و بر سایر امت‌ها فضیلت داده، این است که این امت علاوه بر «امت دعوت»، به‌عنوان «امت اجابت» نیز شناخته می‌شود. به خاطر اجابت الله تعالی آن را برگزیده، هدایت کرده و بر دیگر امت‌ها برتری داده است و صفات و ویژگی‌های بزرگ و زیبایی را برایش بیان کرده است. امتثال امر به معروف و نهی از منکر، در واقع اجابت اوامر الله تعالی است. الله تعالی همۀ مسلمانان را امر کرده است تا برای رساندن دین به‌صورت صحیح، که کوتاه‌ترین مسیر آن از طریق امر به معروف و نهی از منکر ممکن و میسر است، گروه‌ها و تشکیلات منظمی بسازند. این گروه‌ها باید در این مسیر گام‌های موفقیت‌آمیزی برداشته و وظیفۀ خود را به‌درستی انجام دهند. در غیر این صورت، یقیناً این وجه برتری و فضیلت بر سایر امت‌ها از ما گرفته خواهد شد و گرفت خداوند با عذاب و جهنم همراه خواهد بود.

3. جرئت فاسقان و فاجران بر اهل خیر و صلاح

سومین پیامد ناگوار ترک امر به معروف و نهی از منکر که گریبان‌گیر فرد تارک این وظیفه واجب می‌شود، این است که انسان‌های فاسق و فاجر و کسانی‌که در دین سهم مؤثر و مثمری ندارند، جسارت پیدا می‌کنند تا مسلمانان را مورد انتقاد و تمسخر قرار دهند و آنان را به استهزا بگیرند. اطاعت از الله تعالی سبب نصرت الهی می‌شود و کسانی را که الله تعالی یاری و حمایت کند، قطعاً عزتمند و صاحب وجاهت و وقار می‌شوند و هیچ‌کس جرئت نمی‌کند با آن‌ها ستیزه کند و بر آنان یورش ببرد.

اما برعکس، کسانی‌که اوامر الله تعالی را ترک کرده و نادیده می‌گیرند، نه‌تنها در قیامت مورد مؤاخذه قرار می‌گیرند، بلکه در دنیا نیز ذلیل می‌شوند. این ذلت به حدی می‌رسد که انسان‌های فاسق و فاجر به خود جرئت داده و آنان را بدوبیراه می‌گویند.

ادامه دارد…

بخش قبلی