نویسنده: شکران احمدی
آثار بدعت
بدعت آثار و تبعات مخرب و مهلکی برای فرد و جامعه به همراه دارد که برخی از آن‌ها را برمی‌شماریم:
۱. بدعت کفرآور است: حضرت ابوهریره رضی‌الله‌عنه از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت کرده است که «لا تقوم الساعة حتی تأخذ أمتي بأخذ القرون قبلها شبرا بشبر وذراعا بذراع فقیل یا رسول‌الله، کفارس والروم؟ فقال: ومن الناس إلا أولئك.»؛ «تا زمانی‌که امت من وجب به وجب و گام به گام از امت‌های گذشته تقلید نکند، قیامت برپا نخواهد شد. صحابه عرض کردند: ای رسول خدا! منظور از امت‌های گذشته، همان فارس‌ها و رومی‌ها هستند؟ فرمود: مگر غیر از آنان، کسی دیگر هم هست؟»
-
مبغوض قرار گرفتن سنت و سنت‌دوستان نزد بدعت‌پیشگان: این علامت وخامت بدعت است. امام اسماعیل بن عبدالرحمن صابونی گفته است: «علامت بدعت‌ها نزد بادیه‌نشینان هویداست و بارزترین و هویداترین آن‌ها شدت دشمنی‌شان با حاملان احادیث و احتقار آنان است.»
-
نسبت دادن سخنان به الله بدون علم و دانش: از احوال بدعت‌پیشگان چنین برداشت می‌شود که بیشترین دروغ را نسبت به خدا و رسولش این‌ها می‌گویند. خداوند از گفتن چنین سخنانی برحذر داشته است: «وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ، لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ، ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ»؛ «اگر پیغمبر پاره‌ای سخنان را به دروغ بر ما می‌بست، ما دست راست او را می‌گرفتیم، سپس رگ دلش را پاره می‌کردیم.»
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم از نسبت دادن دروغ به خودش برحذر داشته و فاعل آن را به عذاب دردناک وعید داده است: «من تعمد علی كذبا فليتبوأ مقعده من النار.»؛ «کسی‌که عمداً به من دروغ ببندد، جایش را در جهنم آماده کند.»
-
عدم قبولیت شهادت و روایت بدعت‌پیشه: اهل علم از قبیل محدثان و فقها و اصولیین، اجماع دارند که روایت بدعت‌پیشه‌ای که به کافربودنش فتوا داده شده پذیرفته نیست. و بدعت‌پیشه‌ای که کافر گفته نمی‌شود، در پذیرفته شدن روایتش اختلاف وجود دارد، اما امام نووی رحمه‌الله‌تعالی گفته است که روایتش به شرطی قابل قبول است که داعی به‌سوی بدعتش نباشد.
-
مردود بودن عمل بدعت‌پیشه: پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم گفته است: «من أحدث في أمرنا ما ليس منه فهو رد.»؛ «هر کس در این امر (دین) ما چیزی پدید آورد که جزء آن نیست، آن چیز مردود است.» در روایت دیگر آمده است: «من عمل عملاً ليس عليه أمرنا فهو رد.» ترجمه: «هر کسی کاری را انجام داد که مطابق با امر (دین) ما نبود، مردود است.»
-
سوء عاقبت بدعت‌پیشه: شیطان دوست دارد انسان را بر پرتگاه‌های شرک به باری تعالی گیر بیندازد و بر او غلبه نماید، اگر انسان از این تلۀ شیطان نجات پیدا کرد، شیطان دام بدعت را برایش پهن می‌کند. از این لحاظ بدعت بدترین معصیت است.
سفیان ثوری رحمه‌الله‌تعالی گفته است: «نزد شیطان، بدعت از معصیت محبوب‌تر است؛ زیرا از معصیت توبه کرده می‌شود اما از بدعت خیر.»
-
مختل شدن هوش و حواس بدعت‌پیشه: بدعت‌پیشه، نیکی را بدی و بدی را نیکی می‌پندارد و سنت را در مقام بدعت و بدعت را در مقام سنت قرار می‌دهد. حذیفه بن یمان رضی‌الله‌عنه گفته است: «والله لتشفون البدع حتی إذا ترك منها شيء قالوا ترکت السنة»؛ «قسم به الله که بدعت‌ها را طوری مواظبت خواهند کرد که اگر یکی از آن‌ها ترک شود، خواهند گفت که سنت ترک شد.»
-
بدعت‌پیشه، بیشتر از دیگران گرفتار فتنه و مصیبت می‌شود؛ درحالی‌که خداوند از فتنه برحذر داشته است: «وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ»؛ «خویشتن را از بلا و مصیبتی به دور دارید که تنها دامن‌گیر کسانی نمی‌گردد که ستم می‌کنند (بلکه اگر جلو ستمکاران گرفته نشود، خشک و تر به گناه آنان می‌سوزد) و بدانید که خداوند دارای کیفر سخت و مجازات شدید است.» آیا فتنه‌ای خطرناک‌تر از فتنۀ مخالفت با سنت رسول‌الله صلیاللهعلیهوآلهوسلم وجود دارد؟
-
نزد بدعت‌پیشه، حق و باطل باهم آمیخته می‌شود: علم نوری است که خداوند به هر کسی‌که بخواهد می‌دهد و بدعت‌پیشه از تقوایی که او را به سمت حق هدایت کند محروم است. خداوند فرموده است: «يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ»؛ «ای مؤمنان! اگر از خدا (بترسید و از مخالفت فرمان او) بپرهیزید، خدا بینش ویژه‌ای به شما می‌دهد که در پرتو آن حق را از باطل می‌شناسید، و گناهانتان را می‌زداید و شما را می‌آمرزد، چرا که یزدان دارای فضل و بخشش فراوان است.»
-
بدعت‌پیشه، چیزی را به شریعت می‌افزاید و گویا خود را کامل‌کنندۀ دین می‌پندارد. این درحالی است که خداوند دین را خودش کامل کرده است.
