یقیناً جوانی؛ از جمله نعمتهای الهی ست، چرا که انسان در این دوره به بلوغ جسمی و ذهنی رسیده و به حد اعلای تکاملش دستیاب میشود. الله سبحانه وتعالی در آیات متعدد قرآن عظیمالشان ضمن معرفی منزلت و مقام والای انسان در امور دنیوی و اخروی، بیشتر ارزشمندی دورۀ جوانی و ارجمندی موقف جوان و مسئولیت جوانان را در جامعه توضیح داده است. همچنان رسول الله (صلیاللهعلیهوسلم) نیز در ارتباط به جایگاه جوانان و مرتبت عالی آنان ارشادات گهرباری نموده که این حقیقت در پرتو دلایل عقلی و نقلی روشن گردیدهاست.
کاملاً مشخص است که در هر جامعه برای ادامۀ حیات انسان و حفاظت همه داشتههای مادی و معنوی و همه ترقیات در عرصههای متفاوت زندگی در کنار وسایل و نیروهای مادی، یگانه نیروی اساسی در جوامع، نیروی بشری شمرده میشود و در این میان قشریکه خوبتر و مؤثرتر در این راستا نقش ایفا میکند، همانا قشر جوان است.
اگر به تاریخ ادوار گذشته نیز نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که اکثریت انقلابها، قیامها، تغییرات، پیشرفت و ترقی توسط قشر جوان جوامع رخ دادهاست و این قشر توانسته نقش بسزایی را در راستای تحولات اجتماعی و سیاسی از آن خود کند. با توجه به مطالب فوق و درک اهمیت جایگاه جوانان میتوان با جرأت بیان کرد که موجودیت قشر جوان از جمله کلیدیترین عناصر پیشرفت و ترقی در جوامع محسوب میگردد. روی همین دلیل، همیشه توجه ملتها و دولتها به سمت قشر جوان بوده و دولتها همیشه در تلاش این اند تا این قشر را به سمت خود کشانده تا بدین وسیله از آنها به نفع خویش استفاده نمایند.
چنانچه که قبلاً اشاره کردیم، اسلام نیز در خصوص جوانان و دورۀ جوانی تأکید زیادی داشته و ارزش خاصِ به این دوره قایل شدهاست. چنانکه در حدیث ذیل یکی از جمله محدود کسانیکه در زیر سایۀ عرش الهی قرار میگیرند، جوانی است که در عبادت خالق رشد و نمو کرده باشد:
»عنأبيهريرةرضياللهعنه،سمعترسولاللهصَلَّىاللهعَلَيهوسَلَّميقول: سبعةيظلهماللهفيظلهيوملاظلإلاَّظله: الإمامالعادل،وشابنشأفيعبادةالله،عَزَّوَجلَّ،ورجلقلبهمعلقبالمساجد،ورجلانتحابافياللهاجتمعاعلىذلكوتفرقاعليه،ورجلدعتهامرأةذاتمنصبٍوجمالفقال: إنيأخافالله. ورجلتصدقبصدقةفأخفاهاحتىلاتعلمشمالهماتنفقيمينه،ورجلذكراللهخاليًاففاضتعيناه« (بخاری و مسلم)
ترجمه: ابو هریره رضی الله عنه میگوید: از رسول الله صلیاللهعلیهوسلم شنیدم که میفرمود: الله سبحانه وتعالی هفت [جماعه یا گروه] را در روزی که هیچ سایهای جز سایهی او وجود ندارد، در زیر سایهی [عرش] خود جای میدهد:
۱- امام عادل.
۲- جوانی که در عبادت الله بزرگ شده باشد.
۳- مردی که قلبش وابسته به مساجد است.
۴- دو شخصی که برای [رضایت] الله با یکدیگر دوستی کردند، برای همین هدف با یکدیگر جمع شدند و از یکدیگر جدا شدند.
۵- مردی که زنی زیبا و با نسب به زنا دعوتش کرده باشد، اما در جواب اش بگوید که: من از الله میترسم.
۶- کسیکه صدقه را به گونهای پنهان داده که دست چپش از انفاق دست راست اش خبر نداشته باشد.
۷- کسی که الله را در خلوت یاد کند و اشک چشمانش جاری شود.
بناً مرحلهی جوانی از دوره های طلایی عمر یک انسام به شمار میرود، به همین دلیل اسلام در تربیت نسل جوان توجه قابل ملاحظه نموده است؛ چون شخصیت هر انسان در این دوره تکامل نموده به طرف پختگی میرود. دقیقاً هر انسان با مسایل که در دوره جوانی آموزش و تربیت شود، تا ختم زندگی با همان انگیزه و شخصیت به پیش میرود.