3ـنماز نخواندن وشخص بی‌نماز از رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وسلم)
از احادیث معلوم می‌شود که رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) نماز نخواندن را کفر وروش کفر قرار داده است و فرموده است: «هر کسی نماز نخواند سهمی در دین ندارد» چنانکه در صحیح مسلم موجود است که آنحضرت فرمودند: «میان آدمی و کفر، فقط ترک نماز حایل است».([1]) مطلب اینست که اگر آدمی نماز را ترک کند، به کفر می‌‌رسد و این عمل شبیه عمل کفار است. در حدیث دیگری چنین آمده است: «کسی که نماز نخواند، سهمیه‌ای در اسلام ندارد».([2])
نماز چه نعمت بزرگ و خواندن آن چه سعادتی والاست! و ترک نماز شقاوت بزرگ و زیان بی‌حساب است! جهت پی بردن به اهمیت نماز به این حدیث پیامبر توجه شود.
روزی رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) روی نماز تاکید کرد و فرمود: «کسی که نماز را بخوبی بجای آورد و همیشه روی آن پای بند باشد، در روز قیامت نماز برایش نوری خواهد بود و دلیل ایمان و اسلام وی می‌شود. و وسیله نجات وی خواهد شد. و کسی که با توجه و پای بندی آنرا بجای نیاورد، برایش نه نوری است و نه دلیلی و نه وسیله‌ی نجاتی از عذاب و چنین شخصی روز قیامت با قارون، فرعون، هامان و ابي خلف بن حشر خواهد شد.»([3])
برادران! باید خوب بیندیشیم که اگر به خوبی و با پای بندی نماز نخواندیم، انجام و حشر ما چگونه خواهد شد؟.
4ـ رسوایی و ذلّت بی‌نمازان در میدان محشر:
اولین ذلت و رسوایی که بی‌نمازان در روز قیامت با آن روبرو خواهند شد، آنرا قرآن چنین بیان فرموده است: [يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُوْدِ فَلَا يَسْتَطِيْعُوْنَ خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَتُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ كَانُوْا يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُوْدِ وَهُمْ سَالِمُوْنَ].([4])
مطلب آیه اینست که در روز قیامت در لحظات حساس و وحشتناک در حالی که تمام انسانها گرد می‌آیند، تجلی و نور خاص خداوند ظاهر و هویدا می‌شود و نداء داده می‌شود که تمام انسانها در بارگاه الهی سر به سجود شوند. کسانی که در دنیا در بارگاه او جبین فرسایی کرده‌اند و نماز را بجای آورده‌اند، فوراً به سجده می‌افتند. و کسانی که با وجود تندرستی و بدون عذر، نماز نخوانده‌اند و تنبلی و بی‌اعتنایی کرده‌اند کمرهایشان همانند قطعه‌های آهن محکم میشوند بگونه‌ای که توان خم شدن برای سجده را پیدا نمی‌کنند و در صفهای کفار که سجده نمی‌کنند قرار گرفته، ذلّت و خواری شدیدی دامنگیر آنها می‌شود. نگاههایشان پایین می‌شود و توان نگاه کردن به این طرف و آن طرف را پیدا نمی‌کنند. پیش از مبتلا شدن به عذاب دوزخ با این عذاب خوارکننده و رسواکننده مواجه میشوند خداوند همه ما را از ابتلاء به آن، نجات دهد.
در واقع بی‌نماز از یک جهت باغی خدا است و هر قدر که به ذلت و خواری کشانده شود. استحقاق آن را دارد.
در نزد بعضی از پیشوایان و بزرگان اسلام شخص تارک نماز مرتد و از دایره اسلام خارج می‌شود و شایسته اعدام خواهد بود! برادران! همه‌ی ما باید بدانیم که بدون نماز، ادعای اسلام بیجا و بی مورد است. و فقط نماز که یکی از شعایر مهم اسلام است، باعث ارتباط بنده با الله می‌شود و انسان در زیر چتر رحمتهای الهی قرار می‌گیرد.
5ـ برکات نماز:
بنده‌ای که پنج بار در روز در بارگاه الهی دست بسته حاضر می‌شود و حمد و ثناء او را بجای می‌آورد و در مقابل او خم گشته، پیشانی خویش را بر خاک مینهد و او را می‌خواند، مستحق رحمت و توجه خاص الهی قرار می‌گیرد. و در وقت هر نماز گناهان وی بخشوده میشوند و در دل او نور ایمان پیدا می‌شود. زندگی وی از آلودگی‌های گناهان پاک و صاف می‌شود.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) در حدیثی طی مثال جالبی چنین فرموده‌اند: «اگر در کنار در خانه شما جوی آبی جاری باشد و شما هر روز پنج بار در آن غسل کنید آیا بر بدن شما چرک و غباری باقی می‌ماند؟ صحابه عرض کردند: خیر! یا رسول الله! آنحضرت فرمودند: چنین است حال کسی که در روز پنج بار نماز می‌خواند و خداوند به برکت همان نمازها گناهان و خطاهای وی را محو و نابود میکند.([5])
6ـ اهمیت و فضیلت جماعت:
از فرمایشات و احادیث آنحضرت (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) این مسئله هم روشن و معلوم می‌شود که برای حصول فضیلت و برکت اصلی نماز، ادای نماز با جماعت شرط است و آنقدر روی این موضوع تأکید شده است که یک بار، رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) نسبت به کسانی که بر اثر غفلت و یا سستی در نماز جماعت شرکت نمی‌کنند، چنین فرمودند: «دلم می‌خواهد که خانه‌های شان را آتش بزنم».([6])
کافی است که از همین یک حدیث نتیجه بگیریم که ترک جماعت، از نظر خدا و رسول چقدر امری زشت و ناپسند است. در حدیث دیگری چنین آمده است:
«اجر و ثواب نماز با جماعت بیست و هفت برابر بیشتر از نماز بدون جماعت است».([7])
یادآوری می‌شود تاکید شرکت در نماز جماعت وفضیلت آن فقط برای مردها است ودر احادیث با صراحت موجود است که برای زنان نماز در خانه‌ی آنها از نماز در مسجد بیشتر ثواب دارد.
ادای نماز با جماعت و شرکت همیشگی در آن، علاوه از اجر اخروی فواید دیگری نیز دارد مثلاً اینکه:
پای بند بودن به نماز با جماعت، زمینه ساز پای بندی آدمی در اوقات او می‌شود.
در شبانه روز پنج بار در یک محل، برادران مسلمان گِرد می آیند از این، فواید بیشماری عاید آدمی می‌گردد.
از پای بند بودن به جماعت، پای بندی کامل به نمازها حاصل می‌شود و کسانی که پای بند جماعت نیستند، اغلب مشاهده شده که نمازهای آنان قضاء میشوند.
فایدهٔ بزرگتری که در جماعت وجود دارد، اینست که نماز ادمی جزء نماز با جماعت می‌شود و در آن بندگان نیک و صالحی شرکت داشته‌اند که نمازهای آنان با خشوع و فروتنی کامل همراه بوده و خداوند نماز آنان را مورد قبول بارگاه خویش قرار داده است. و از لطف و کرم خاص وی امید می‌رود که به برکت نماز آنان نمازهای سایر افراد نیز مورد قبول واقع شود. گرچه نماز آنان از مقام پایینی برخوردار باشد.
*بدان را به نیکان به بخشد کریم*
پس هر یک از ما باید بخوبی دریابد که بدون عذر سخت و موجّه شرعی، از دست دادن نماز با جماعت، از چه ثوابها و برکاتی، آدمی را محروم می‌سازد!
7ـ اهمیت خشوع و فروتنی در نماز:
هدف از نماز با خشوع و فروتنی اینست که آدمی الله را حاضر و ناظر دانسته اینگونه نمازگزارد که قلب وی از محبت و عشق الله سرشار بوده و از خوف و عظمت او بی‌قرار باشد. همانند شخص مجرمی که در محضر حاکم و پادشاه مقتدری قرار داشته باشد. قرار گیرد و خیال کند که من در محضر ذات یگانه الله قرار دارم و در حال بجا آوردن عظمت او ایستاده‌ام.
در حال رکوع مواظب باشد که من در بارگاه او خم می‌شوم همچنین در حین سجده بپندارد که در بارگاه او سر بسجود هستم و در مقابل او ذلت و ناتوانی خویش را آشکار می‌کنم. و بسیار زیبا است که آنچه در حال ایستادن و یا رکوع و سجده می‌خواند، شمرده شمرده، بخواند و به سوی معانی و مفهوم آنها توجه داشته باشد. در واقع طعم و مزه‌ی اصلی نماز زمانی در کام آدمی قرار می‌گیرد که آنچه را می‌خواند مطلب و مفهوم آنرا نیز درک نماید خشوع و فروتنی و توجّه قلب آدمی در نماز بسوی آفریدگار بینیاز، در واقع روح و جان نماز است و نجات و کامیابی بندگانی که اینگونه نماز می‌خوانند قطعی و یقینی است.
«همانا رستگاراند مؤمنانی که در نمازهای خویش خشوع و فروتنی می‌کنند».([8])
و در یک حدیث رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) چنین فرموده‌اند:
«خداوند پنج نماز فرض نموده است. هر کس که بخوبی برای آنها وضو ساخته و در اوقات تعیین شده آنها را اداء کرد، و رکوع و سجده را بخوبی انجام داد و با خشوع تمام آنها را اداء کرد، برای چنین شخصی وعده الهی است که وی را بیامرزد.
و کسی که چنین نکرد (یعنی بخوبی نماز نخواند) برای وی از سوی خداوند هیچ وعده و تعهدی وجود ندارد. اگر بخواهد وی را می آمرزد و اگر بخواهد کیفرش می‌دهد».([9])
در پایان اینکه:
مهمترین راه رسیدن به الطاف الهی نماز است که از دستاورد های نماز به جز این مورد میتوان پاک شدن انسان ها، دوری از گناه، جلوگیری از ناهنجاری در عصر مدرن و … نام برد.
ارزش والای نماز خواندن به گونه‌ای است که نمی توان تنها آن را در نزدیکی انسان و پروردگار خلاصه کرد. به صورتی که یک نمازگزار واقعی می تواند اثرات زیادی از نماز را در زندگی‌اش شاهد باشد. حتی نماز خواندن در روابط اجتماعی نیز بسیار موثر و سودمند است و باعث نزدیکی مسلمانان و بهبود رابطه آن ها می‌شود. پس با صحیح خواندن نماز هم مسئولیت فردی و هم اجتماعی تقویت می‌گردد.
ضمن اینکه یک مسلمان واقعی با نماز می‌تواند موجب خویشتن داری خود شود و با دوری از وابستگی‌های دنیوی حضور خدا در زندگی و قلبش را احساس کند. هم چنین نمازگزار موظف است برای قبولی وظیفه دینی اش از انجام بسیاری از گناهان دوری کند .و این گونه به خلق خدا و جهان هستی کمک رساند. علاوه بر از دوری جستن از گناه پاکیزگی و نظافت از دیگر نکات مثبت اقامه نماز است.
تمامی موارد به کنار ایجاد نظم و انضباط شخصی در زندگی برای خواندن نماز در ساعات معین روز خود یک تمرین تربیتی برای منظم بودن انسان است. به ویژه اگر صبحها پیش از طلوع خورشید از خواب برخیزید علاوه بر ادای نماز می توانید با دریافت انرژی های مثبت روز خود را بسیار منظم تر و پر انرژی تر شروع کنید.
By محمد فاتح