نویسنده: عبدالحمید نوروزی
علت‌های بروز تورّم
تورم به دلایل گوناگونی ایجاد می‌شود که یکی از آن‌ها می‌تواند فشار هزینه‌های زندگی باشد؛ به‌این صورت که سطح عمومی قیمت‌ها در شرایط مشخصی در نتیجه‌ی افزایش دست‌مزدها و حقوق، بالا می‌رود. هم‌چنین ممکن است دولت‌ها با مداخله‌ی خود، هزینهی تولید کالا را بالا ببرند؛ مثلاً با افزایش مالیاتِ متعلق به کالا، یا افزایش هزینهی تولید، قیمت آن را بالا می‌برد.
راه‌های مهار تورم
فشارهای تورمی بر جامعه بایستی در نخستین مراحل مهار شود و تحت کنترل درآید؛ زیرا در مراحل بعدی که تورم شدت یابد، کنترل آن بسیار دشوار می‌گردد.
روش‌های مهار تورم به‌طور کلی مبتنی بر انتخاب سیاست‌ها است که به کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات منجر شود؛ بنابراین، مبارزه‌ی صحیح با تورم مستلزم شناخت ریشه‌ی تورم و سپس استفاده از ابزارهای مناسب برای مقابله با آن است.
روش‌های مبارزه با تورم به‌طور کلی در چهار گروه طبقه‌بندی می‌شوند:
-
اعمال سیاست پولی انقباضی از سوی بانک مرکزی، از جمله نرخ بهره، عملیات بازار باز و کنترل مستقیم اعتبارات کمک زیادی به کنترل تورم می‌کند.
-
گرفتن مالیات سنگین و کاهش هزینه‌های دولت، به تعدیل فشارهای تورمی منتهی می‌شود.
-
کنترل مستقیم قیمت‌ها و در واقع نرخ‌گذاری دولتی روی اجناس و استفاده از یک نظام جیره‌بندی و نیز تعیین و تثبیت نرخ دست‌مزدها که درآمد افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از روش‌هایی است که برای کنترل تورم به‌ویژه تورم ناشی از هزینه و به‌خصوص در شرایط بحرانی، مثلاً: در زمان جنگ، اعمال می‌شود.
-
از روش‌های دیگر کنترل تورم می‌توان از افزایش تولید یا افزایش واردات به‌منظور بالا بردن عرضه نام برد.
میانه‌روی در امور اقتصادی
اسلام به میانه‌روی تأکید کرده است، چنانچه خداوند متعال در کلام پاکش می‌فرماید: «وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا»؛ و نه دست خود را (در احسان به خلق) محکم به گردنت بسته‌دار و نه بسیار باز و گشاده که (هر کدام کنی) به نکوهش و درماندگی خواهی نشست.
هم‌چنین رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌فرماید: «الإقْتِصَادُ فِي النَّفَقَةِ نِصْفُ المَعِیْشَةِ»؛ (میانه‌روی در مخارج زندگی، نیمی از معیشت انسان را تأمین می‌کند.)
عدالت؛ مايه‌ی افزايش برکت و کاهش فقر
عدالت، عبارت از رساندن هر حقّی به صاحب حق یا نهادن هر چیزی در جایگاه مناسبش است.
با توجه به تعریف فوق‌الذکر، اگر هر یک از عوامل تولید به‌صورت عادلانه از حقوق خود بهره‌مند شوند، عدالت اقتصادی محقق شده است. براساس روایات اگر در جامعه‌ای چنین وضعیت عادلانه‌ای وجود داشته باشد که هر کس بتواند به حق خود برسد، آثار اقتصادیِ زیادی از جمله افزایش برکت، بی‌نیازی و رشد ثروت را به همراه خواهد داشت.
علل مشکلات اقتصادی و راه‌‌حل‌ها
برخی از علت‌های عمده‌ی ضعف اقتصاد عبارتند از: بیکاری، رکود، تحریم، تورّم، بی‌ثباتی بازار و مواردی از این قبیل.
یک راه‌حل ثابت شده برای رشد اقتصاد در دنیا، بها دادن به تولیدات ملی کشور است. همه‌ی ما می‌دانیم که اگر تولید ملی افزایش یابد، کارخانه‌ها، مزارع و سایر صنایع رونق پیدا خواهند کرد؛ این به معنای ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش استخدام و عرضه‌ی کالاهای باکیفیت در بازار، کاهش تورم و بهره‌مندی همه‌ی افراد، از جمله: مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان، کارگران و کارفرمایان است. برای رخ دادن این اتفاق، باید به ۷ عامل زیر توجه کرد: ۱. بازار مصرف (که شرط لازم برای حیات تولید است)؛ ۲. سرمایه؛ ۳. منابع مالی؛ ۴. افزایش مهارت و نیروی کار؛ ۵. مواد اولیه؛ ۶. دانش و فناوری برای بهبود کیفیت محصول و افزایش بهره‌وری تولید؛ ۷. گسترش فرهنگ مصرف تولیدات ملی (به این معنا که همه‌ی افراد باید حمایت خود را از تولیدات ملی نشان دهند و آن را حمایت کنند.)
ادامه دارد…
