روزی مریم علیهالسلام برای غسل در محل اغتسال بود که شخصی در آنجا وارد شد و سبب تعجب و ترس مریم علیهاالسلام گشت. مریم با ترس به شخص غریبه گفت: دور شو از من اگر تو شخص پرهیزگاری هستی. در این زمان آن شخص خود را معرفی کرد که من فرستادهی پروردگار و حامل بشارتی برای تو هستم.
خداوند متعال در این باره میفرماید: «إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ یبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیا وَالْآَخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ قَالَتْ رَبِّ أَنَّى یكُونُ لِی وَلَدٌ وَلَمْ یمْسَسْنِی بَشَرٌ قَالَ كَذَلِكِ اللَّهُ یخْلُقُ مَا یشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یقُولُ لَهُ كُنْ»؛ «یاد کن آنگاه که فرشته (حضرت جبرئیل) گفت: ای مریم! خداوند تو را به کلمهای از جانب خود که نامش مسیح عیسی پسر مریم است، مژده میدهد؛ درحالیکه او در دنیا و آخرت دارای وجاهت و از زمرهی مقربان است. [وقتی که مریم این مژدهی مبارک را شنید] گفت: پروردگارا! چگونه مرا فرزندی خواهد بود درحالیکه هیچ انسانی به من دست نزده است؟ (من هنوز ازدواج نکردهام و فرزند عادتاً نتیجهی ازدواج است) حضرت جرئیل در پاسخ گفت: این چنین است که خداوند هر چه بخواهد میآفریند و هرگاه ارادهی چیزی بکند، فقط میگوید: پدید آی! پس (بدون تأخیر) پدید میآید.» یعنی خداوند هر چیزی را اراده کند، بلافاصله و بدون کمترین تأخیری پدید میآورد.
خداوند متعال در جای دیگر این مطلب را مفصلتر بیان میکند و میفرماید: «وَاذْكُرْ فِی الْكِتَابِ مَرْیمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَانًا شَرْقِیا (16) فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَابًا فَأَرْسَلْنَا إِلَیهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرًا سَوِیا (17) قَالَتْ إِنِّی أَعُوذُ بِالرَّحْمَنِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِیا»؛ «و در کتاب (آسمانی قرآن) از مریم سخن بگو: آنگاه که در ناحیهی شرقی (فلسطین) از خانوادهاش کناره گرفت و پردهای میان خود و آنان افکند، [در این هنگام] ما فرشتهی خود، جبرئیل را به سوی او فرستادیم و جبرئیل به صورت انسان کاملی بر مریم ظاهر شد، [وقتی که مریم در آن خلوت کرده جبرئیل را به شکل یک انسان مشاهده کرد، از او ترسید و فکر کرد که جبرئیل قصد او را دارد؛ لذا] مریم گفت: من از [سوء قصد] تو به خدای مهربان پناه میبرم، اگر پرهیزگار هستی [و از خدا میترسی به من تعرضی نکن! مریم این سخن را گفت، تا خدا را به یاد او بیاورد].»
وقتی که جبرئیل سخن مریم را شنید گفت: «قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلَامًا زَكِیا»؛ «(جبرئیل) گفت: [من از کسانی نیستم که تو گمان میکنی بلکه] من فرستادهی پروردگار تو هستم تا پسری که [از گناهان] پاکیزه است به تو ببخشم».
وقتی که مریم پاسخ جبرئیل را شنید، با تعجب گفت: «أَنَّىٰ یكُونُ لِی غُلَامٌ وَلَمْ یمْسَسْنِی بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ بَغِیا»؛«گفت: چگونه پسری خواهم داشت، درحالیکه هیچ کسی [از راه مشروع] با من نزدیکی نکرده است و زناکار هم نبودهام.»
جبرئیل هم در پاسخ او گفت: «كَذَلِكِ قَالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَی هَینٌ وَلِنَجْعَلَهُ آَیةً لِلنَّاسِ وَرَحْمَةً مِنَّا وَكَانَ أَمْرًا مَقْضِیا»؛ «گفت: همانگونه است [که بیان داشتی] پروردگار تو گفته است: این (کار) برای من آسان است و [این امر] به خاطر آن است که آن را آیه و نشانهای (بر قدرت خدا) برای مردم قرار دهیم و او را [با برگزیدن به پیامبری] رحمتی از سوی خود سازیم [که مردم را به بندگی خدا و توحید فراخواند] و (این) کار انجام یافته است.»
خداوند متعال در این آیه، آفرینش حضرت عیسی علیهالسلام بدون پدر را یکی از نشانههای قدرت خود معرفی کرده است، خدایی که آفرینش را به صورتهای متنوع انجام داده است؛ مثلاً: آدم را بدون پدر و مادر و فرزندان آدم را به وسیلهی پدر و مادر و حضرت عیسی را به وسیلهی مادر و بدون پدر آفریده است و این تنوع در آفرینش بر کمال قدرت و عظمت خدا دلالت میکند.
از علمای سلف روایت شده که وقتی جبرئیل پیام خدا را به گوش مریم رسانید، مریم تسلیم قضای خدا شد و به سخن او اطمینان پیدا کرد؛ چون قبل از این، قدرت خداوند متعال را در ایجاد میوههای غیر فصل دیده بود و به این گونه کارهای خارق العاده ذهنیت قبلی داشت؛ پس جبرئیل به او نزدیک شد و در گریبان پیراهن او فوت کرد، تا اینکه فوت به شرمگاه او رسید و به اذن خدا به حضرت عیسی علیهالسلام حامله شد. خداوند متعال در این باره میفرماید: «وَمَرْیمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ»؛ «خداوند همچنین به مریم دختر عمران مثال زده است که شرمگاه خود را حفظ کرد و ما از روح [متعلق به] خود در آن دمیدیم.»
By محمد فاتح