نویسنده: اندیشمند معاصر جهان اسلام مفتی محمدقاسم "قاسمی"
🔸پیشنیۀ واقعۀ «معراج» «سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ» [إسراء: 1] در تاریخ اسلام و طبق بعضی از اقوال مشهور مورخین، در ماه رجب واقعه بزرگ و آموزندهای اتفاق افتاده است. آن واقعه «معراج پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم» است. برخی واقعۀ معراج را در ماه ربیعالاول و ربیعالثانی گفتهاند، اما حافظ مقدسی؛ محدث و از بزرگان علم تاریخ، قول معروف را گفته است که معراج در بیستوهفتم رجب اتفاق افتاده است. پیشینۀ واقعۀ معراج چیست؟ و چه درسهایی دارد؟ در این خصوص باید اندیشه و فکر و مطالعه شود. جریان ازاینجا شروع شد؛ زمانی که رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم در مکه بود و به اسلام دعوت میداد و شبوروزشان در دعوت توحید و یکتاپرستی و تبلیغ الوهیت و ربوبیت الله تعالی و متوجهکردن مردم بهسوی خداوند متعال صرف میشد، در آن روزها آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم و یارانش با سختیها و شکنجههای طاقتفرسایی روبهرو بودند. ابوطالب عموی رسولالله صلیاللهوسلم پشتیبان خوبی برای آنحضرت بود و سینۀ خود را برای حمایت از ایشان سپر کرده بود. در آن روزها قریش جرئت نداشتند اقدام و تصمیم سختی علیه رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم انجام دهند، اما وقتی ابوطالب از دنیا رفت، رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم در راستای دعوت الی الله در قریش انکار دید و مخالفت قریش تشدید شد. حتی آن روز را تاریخ یادداشت کرده است و در سیره نبوی فراموش نمیشود که یک نادان قریشی خاک برداشت و بر سر رسول اکرم صلیاللهعلیهوسلم پاشید. چنین وقایع و برخوردهای مشابهی تکرار میشد و رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم به فکر فرومیرفت.
🔸سفر پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوسلم به طائف برای تبلیغ رسالت چرا رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم طائف را انتخاب کرد؟ آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم اطلاعاتی داشت که طائف مرکز فرهنگی است و روابط و رقابت بین قریش و طائف بود. قریش بت «هبل» را عبادت میکردند و طائفیها بت «لات» را. بین قریشیها و اهل طائف رقابتهای قبیلهای و اقتصادی و نژادی وجود داشت. مردم طائف مردم متنعم و خوشگذرانی بودند. مشهور است که اهل حجاز و مکه تابستان خود را در طائف به خوشگذرانی میگذراندند. رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم با این تصور که اهل طائف انسانهای فهمیدهای هستند و درک دارند و در مکه بیمهری صورت میگیرد، آنجا برود دعوت را عرضه کند شاید آنها اسلام را بپذیرند و پذیرش آنها بر مردم مکه نیز تأثیرگذار باشد. به همین خاطر رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم طائف را برای دعوت خویش ترجیح داد. اما آنجا با ایشان برخورد ناخوشایندی شد و سرداران نسبت به رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم اظهار بیاعتنایی کردند. روانشناسان و جامعهشناسان میگویند تنعم و پولداری و غرور و تکبر مردم طائف دلیل بیاعتناییشان به دعوت پیامبر اکرم بود. آنان چون منطقهشان پیشرفته بود دیگران را تحقیر میکردند و چون از نعمتها برخوردار بودند به سخنان آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم بیتوجهی کردند. مردم طائف به مهماننوازی معروف بودند، اما نسبت به رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم بسیار بیعطوفتی و بیمهری و خشونت از خود نشان دادند و تصمیم بدی گرفتند که از راهی که رسولالله صلیاللهعلیهوسلم برمیگشت، بهجای اکرام و ضیافت، کودکان و نوجوانان خود را به صف کردند که به رسول خدا توهین کنند و به سمت ایشان سنگ پرتاب کنند. وقتی رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم یک قدم برمیداشت، سنگی میافتاد و جسم مبارک ایشان خونآلود میشد. تصورش هم سخت است که چقدر آنحضرت صلیاللهعلیهوسلم مورد تمسخر، استهزا، تحقیر و ضربوشتم قرا گرفته است. این شخصیت چه کسی است؟ رحمةللعالمین، امامالانبیاءوالمرسلین و محمد رسولالله و پیامبر نازنین است. خلاصه اینکه رسول خدا صلیاللهعلیهوسلم در سفر به طائف مورد آزمایش جدید و سختی قرار گرفت.
By محمد فاتح