نویسنده: عبدالحمید نوروزی
وفات امام ابوحنیفه رحمه‌الله
ابوحنیفه رحمه‌الله در سال «۱۵۰ ه.ق» وفات یافت و علامه نووی رحمه‌الله تأکید دارد که ایشان در زندان وفات کردند. یک روایت غریبی نیز هست که به‌موجب آن، ایشان در سال «۱۵۱ ه.ق» و بنابر روایت سومی در «۱۵۳ ه.ق» وفات کرده است؛ اما قول صحیح، همان قول اول است. حکایت شده است که ایشان وصیت کرده بودند که وی را در زمین پاکی که غصبی در آن واقع نشده باشد، دفن کنید و نیز من را در زمینی که امیر متهم به غصب آن است، دفن نکنید. این خبر به گوش منصور، خلیفۀ عباسی رسید و او از آن نگران شد و گفت: «چه کسی مرا در مرگ و زندگی از دست ابوحنیفه رحمه‌الله رها می‌‌‌سازد؟!»
حسن بن عماره، حضرت امام رحمه‌الله را غسل داد و او را بر عبادت و روزه‌داری و شب‌زنده‌داری و تهجد و تلاوت قرآن ثنا گفت و مردمان بسیاری در تشییع جنازۀ ایشان حضور یافتند؛ طوری‌که گویند: «پنجاه هزار نفر بر جنازۀ حضرت امام رحمه‌الله نماز خواندند.» جای تعجب است که در میان نمازگزاران بر وی، منصور خلیفه که دیروز او را آزرده بود نیز حضور داشت. او را در گورستان «خیزران» در قسمت شرقی بغداد به خاک سپردند.
ابن‌جریج رحمه‌الله، هنگامی‌که خبر مرگ امام ابوحنیفه رحمه‌الله را شنید، دردمندانه «إنا لله وإنا إلیه راجعون» خواند و گفت: «وای چه علمی از دست رفت!»
رحمت و رضایت خدا بر او باد!
منابع
-
شرباص، دکتر احمد، مترجم: دکتر محمود ابراهیمی، چهار امام اهل سنت، چاپ اول، انتشارات کردستان، ۱۳۸۹.
-
جابر، عبدالجلیل، طراحی و نشر: بخش فرهنگی دارالعلوم عالی هرات، وصیت امام ابوحنیفه رحمه‌الله برای یوسف سمتی.
-
تیموری، محمدابراهیم، تصانیف و تألیفات امام اعظم رحمه‌الله، چاپ اول، ۱۴۳۹ قمری.
-
نقشبندی مجددی، عبدالرحیم، امام ابوحنیفه در نگاه محدثین، ناشر: اندیشه، ۱۳۹۶ ش.
-
الفُلَّانی، صالح بن محمد، إیقاظ همم أولی الأبصار للاقتداء بسید المهاجرین والأنصار، الناشر: دار المعرفة ـ بیروت.
-
فروغ دانش اسلامی، زیر نظر دانشسرای اسلامی (افغانستان ـ نیمروز)، شمارۀ ۳۳ و ۳۴، ۱۴۴۲ ق.
-
اسماعیل بن عمر بن کثیر القرشی، المحقق: محمد أحمد عبدالعزیز، النهایة فی الفتن والملاحم، الناشر: دارالجیل، بیروت – لبنان، ۱۴۰۸ ه.ق.
-
ابن حنبل، أحمد، مسند الامام أحمد بن حنبل، المحقق: شعیب الأرنؤوط – عادل مرشد، وآخرون، الناشر: مؤسسة الرسالة، الطبعة الأولى ۱۴۲۱ ه.ق.
